Subskrybuj nas na Youtube
Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą, do niedawna miałem niewielki sklep w małej miejscowości. Od kilku lat próbowałem ratować swój interes, ale z roku na rok wiodło mi się coraz gorzej. Ostatnio ktoś podpalił sklep. Niestety, nie jestem w stanie poradzić sobie ze spłatą rat zaciągniętych kredytów, m.in. na dom, nie mam środków na odbudowę sklepu. Czy mogę skorzystać z upadłości konsumenckiej, czy też mogę to zrobić po zawieszeniu działalności gospodarczej? Jakie kroki powinienem podjąć, aby skorzystać z takiej możliwości?
/>
Podstawowym problemem nie jest kwestia zaprzestania działalności gospodarczej, a jej wykreślenie z rejestru. Mianowicie ustawa – Prawo upadłościowe i naprawcze jasno wskazuje, że upadłość konsumencka przewidziana jest dla osób niebędących przedsiębiorcami, czyli nieprowadzącymi działalności gospodarczej. W Polsce wpis do właściwego rejestru nie świadczy jeszcze o prowadzeniu działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy mają obowiązek się zarejestrować, ale jeżeli ktoś prowadzi działalność gospodarczą pomimo braku rejestracji – również jest przedsiębiorcą. To samo dotyczy zaprzestania działalności. Jeżeli ktoś przestał prowadzić działalność, ale się nie wyrejestrował (lub zawiesił działalność) – to nie jest przedsiębiorcą. Zatem może skorzystać z upadłości konsumenckiej. Niestety, jest pewien szkopuł: prawo upadłościowe i naprawcze pozwala ogłosić upadłość przedsiębiorcy wobec osoby, która przestała prowadzić działalność gospodarczą w ciągu roku od dnia wykreślenia z właściwego rejestru. Niektóre sądy, w tym m.in. sąd dla m.st. Warszawy, interpretują to jako zakaz ogłaszania upadłości konsumenckiej wobec osoby, w przypadku której nie upłynął rok od wykreślenia z właściwego rejestru (zawieszenie nie wystarczy). Inaczej mówiąc: przy takiej interpretacji można być konsumentem (czyli osobą, która nie prowadzi działalności gospodarczej, niezależnie od obowiązku rejestracji, który jest tu wtórny) i „do końca życia” nie móc skorzystać z upadłości konsumenckiej, dopóki formalnie nie minie rok od wykreślenia się z właściwego rejestru.
Na szczęście inne sądy upadłościowe stosują interpretację celowościową, tj. upadłość konsumencka powinna przysługiwać konsumentom. Ustalenie, czy dana osoba jest przedsiębiorcą, odbywa się nie w oparciu o kwestię rejestracji, ale poprzez sprawdzenie, czy wykonywana jest przez nią zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa czy też poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także czy działalność zawodowa wykonywana jest w sposób zorganizowany i ciągły.
W zależności od stanowiska sądu można zatem złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej zaraz po zaprzestaniu prowadzenia działalności (opłata wynosi 30 zł, więc warto spróbować) lub zakończyć działalność, wyrejestrować się i odczekać rok przed upadłością konsumencką.
Powyższe problemy interpretacyjne nie zmieniają jednak jednego, niezwykle istotnego faktu: w momencie zaprzestania prowadzenia działalności nie można być niewypłacalnym. Podstawą oddalenia wniosku o upadłość konsumencką jest to, że w ciągu 10 lat przed chwilą jego złożenia dłużnik, mając taki obowiązek, wbrew przepisom ustawy, nie zgłosił w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości. Czyli jeżeli w okresie prowadzenia działalności stało się niewypłacalnym, nie złożyło się wniosku w terminie 14 dni od powstania stanu niewypłacalności, a potem zaprzestało prowadzenia działalności gospodarczej, to sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, chyba że stwierdzi, że przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi. W przypadku opisanym powyżej, jeżeli nie nastąpiło jeszcze trwałe zaprzestanie regulowania wymagalnych zobowiązań pieniężnych lub nie upłynęło 14 dni od tego momentu, powinno się złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy. Dopiero gdy ten wniosek zostanie np. oddalony z braku środków – będzie można złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
Podstawa prawna
Art. 8, 4914 ustawy z 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 233 ze zm.). Art. 2 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 672 ze zm.).
