Subskrybuj nas na Youtube
Skomponowanie odpowiedniego menu jest wymagającym zadaniem. Jednak wielokrotnie restauratorzy skupiają się nad atrakcyjnym marketingowo opisem potraw, nie zawsze pamiętając o ciążących na nich obowiązkach informacyjnych związanych z koniecznością podawania w odpowiedni sposób składu potraw i wskazania alergenów. Dodatkowo nikt nie chce, aby menu miało ono formę grubego biuletynu, który jest mało przystępny dla korzystających z niego gości.
Od 13 grudnia 2014 roku obowiązuje Rozrządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1169/2011 nakazujące informowanie konsumentów o składzie potraw podawanych w restauracjach, w tym przede wszystkim zawartych w nich alergenach. Kwestie zawarte w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1169/2011 doprecyzowuje obowiązujące od 9 stycznia 2015 r. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych.
Informacja o składzie potraw podawanych w lokalu gastronomicznym, w tym o zawartych w nich alergenach, obowiązkowo ma mieć formę pisemną oraz nie może wprowadzać konsumenta w błąd. Oznacza to, że powyższe dane powinny mieć formę materialną, a nie tylko być udostępniane „na życzenie konsumenta” ustnie przez obsługę restauracji. Zdarza się widzieć w menu właśnie taką informację, co niestety przy obecnym stanie prawnym nie jest prawidłową praktyką.
Informacja o składzie potraw powinna być rzetelna, jasna i łatwa do zrozumienia, a także sporządzona w języku polskim. Taka informacja ma być podana w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentowi. Oczywiście często powstaje problem jak interpretować pojęcia „miejsca dostępnego bezpośrednio konsumentowi”.
Wykonując obowiązek wskazania składu potraw należy min. podawać konsumentowi:
1) nazwę środka spożywczego
2) nazwę albo imię i nazwisko producenta;
3) wykaz składników;
4) klasę jakości handlowej albo inny wyróżnik jakości handlowej, jeżeli zostały one ustalone w przepisach w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno-spożywczych lub ich grup albo jeżeli obowiązek podawania klasy jakości handlowej albo wyróżnika wynika z odrębnych przepisów;
5) w przypadku produktów rybołówstwa należy podać informację dotyczącą ilościowej zawartości glazury lub ryby albo owoców morza w tych produktach;
6) w przypadku pieczywa wykazać należy masę jednostkową, informację „pieczywo produkowane z ciasta mrożonego” albo „pieczywo produkowane z ciasta głęboko mrożonego”, gdy został zastosowany taki proces technologiczny.
Wykaz składników, o którym mowa powyżej, obejmować powinien wszystkie składniki potrawy, oznaczony ich nazwami szczegółowymi, w kolejności malejącej co do ich masy w momencie użycia przy przygotowaniu dania. Składnikiem według definicji zawartej w Rozporządzeniu UE jest każda substancja lub produkt, w tym środki aromatyzujące, dodatki do żywności, enzymy spożywcze oraz każdy komponent składnika złożonego użyte przy wytworzeniu lub przygotowywaniu danego środka spożywczego. Oznacza to, że w przypadku niektórych składników należy podać także ich skład.
Pominięcie wykazu składników możliwe jest jedynie w przypadku:
1) świeżych owoców i warzyw (w tym ziemniaków), które nie są obrane, pokrojone ani podobnie przygotowane;
2) wody gazowanej nasyconej dwutlenkiem węgla;
3) octu uzyskanego z produktów podstawowych metodą fermentacji bez innych składników;
4) sera, masła, fermentowanego mleka i śmietany/śmietanki do których nie dodano składników innych niż przetwory mleczne, enzymy spożywcze i kultury drobnoustrojów niezbędne do produkcji lub w przypadku sera innego niż ser świeży i ser topiony, sól potrzebna do jego produkcji;
5) środków spożywczych zawierających jeden składnik, gdy: nazwa środka spożywczego jest identyczna z nazwą składnika lub umożliwia wyraźne zidentyfikowanie charakteru skalnika.
Nie ma obowiązku uwzględniania w wykazie składników:
1) składnika tymczasowo oddzielonego podczas procesu produkcyjnego i później ponownie dodanego w ilości nieprzekraczającej wcześniejszej zawartości tego składnika;
2) dodatków do żywności i enzymów spożywczych, których obecność wynika jedynie z faktu, że były one zawarte w jednym lub kilku składnikach i nie pełniła żadnej funkcji technologicznej w gotowym daniu albo są stosowane jako substancje pomocnicze w przetwórstwie;
3) stosowanych w ilościach ściśle niezbędnych nośników i substancji, które nie są dodatkami do środków spożywczych albo są stosowane w taki sam sposób i w tym samym celu, co nośniki;
4) substancji, które nie są dodatkami do żywności lecz są stosowane w taki sam sposób i w tym samym celu, co substancje pomocnicze w przetwórstwie i są nadal obecne w produkcie gotowym, nawet w zmienionej formie;
5) wody, jeżeli jest użyta wyłącznie do odtworzenia składnika użytego w postaci skoncentrowanej lub odwodnionej lub w przypadku roztworu wodnego, który nie jest zwykle spożywany.
Ponadto, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rozwoju z dnia 9 grudnia 2015 r. w sprawie uwidaczniania cen towarów i usług konieczne jest określenie ilości potrawy lub wyrobu, do których odnosi się cena (np. poprzez podanie gramatury dania lub pojemności napoju). Gość restauracji powinien wiedzieć w sposób nie budzący wątpliwości do jakiej gramatury dania wskazanego w menu odnosi się cena. Niestety również i w tym przypadku bardzo często w menu widzimy tylko nazwę produktu np. kotlet schabowy nie widząc obok żadnych danych dotyczących wagi produktu.
Podstawowym rozwiązaniem przekazania wskazanych powyżej informacji wydaje się przygotowanie odpowiedniej karty dań spełniającej wszelkie wymagania. Takie rozwiązanie może okazać się problematyczne w praktyce ze względu na ilość koniecznych do zamieszczenia informacji. Menu zawierające wszystkie podane informacje mogłoby być nieczytelne i mało atrakcyjne dla klienta. Alternatywą może być umieszczenie w karcie dań osobnej karty tzw. „wkładki” z powyższymi danymi, tabliczki informacyjnej znajdującej się przy stoliku lub informacji umieszczonych w innym widocznym i dostępnym dla klientów miejscu w lokalu. Pracownicy restauracji mogą oczywiście udzielać ustnych informacji na ten temat, ale powinna ona być jedynie uzupełnieniem pisemnych materiałów i nie może ich w żadnym razie zastąpić. Spotykanym również rozwiązaniem zwłaszcza w restauracjach o szerokim asortymencie jest zainstalowanie w lokalu wyświetlacza na którym wyświetlane są wszystkie kompletne informacje na temat składników jak i alergenów lub też wyłożenie do wglądu klientów odpowiedniej „książki” zawierającej powyższe informacje.
Niezrealizowanie wskazanych powyżej obowiązków może być powodem nałożenia kary pieniężnej. Jednakże wydaje się, że dotychczas organy kontrolujące przypominały o nowych obowiązkach przy pierwszych kontrolach, nie zawsze nakładając od razu mandaty. Nie wiadomo jednak jak długo będzie trwała taka liberalna postawa organów kontrolnych, warto wiec dostosować w końcu swój biznes restauracyjny do wymogów prawa.