Szkolenia oferowane i finansowane pracownikom obejmują zwykle dodatkowe usługi związane ze szkoleniem, np. gastronomiczne, noclegi. Takie pakiety szkoleniowe z reguły będą zwolnione z podatku dochodowego. Podstawą zwolnienia jest art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o PIT (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.). Wynika z niego, że wolna od podatku jest wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami, przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego.

Pracodawcy przysługuje prawo do odliczenia VAT z zakupu przez niego pakietu szkoleniowego dla pracownika, o ile na fakturze doliczony jest VAT

Kinga Baran, doradca podatkowy, menedżer w Mazars Audyt, wyjaśnia, że odrębne przepisy, do których odnosi się zwolnienie z PIT, to kodeks pracy. Zgodnie z nimi podnoszenie kwalifikacji zawodowych to zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą. Pracodawca może przyznać pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe dodatkowe świadczenia, np. pokryć opłaty za przejazd, podręczniki i zakwaterowanie.
– Oznacza to, że zwolnione z PIT są nie tylko świadczenia na rzecz pracownika polegające na kształceniu, ale również świadczenia z tym związane – mówi Kinga Baran.
Warunkiem zwolnienia jest cel kształcenia, tj. podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracownika (a nie przyszłego pracownika), które musi się odbywać z inicjatywy pracodawcy lub przynajmniej za jego zgodą.
– Jeżeli zatem pracownik z własnej inicjatywy, będzie się doszkalał, a następnie pracodawca podejmie decyzję o refundacji poniesionych kosztów, to mogą powstać wątpliwości w zakresie zwolnienia z PIT – ostrzega Kinga Baran.
Organ podatkowy może stwierdzić, że skoro faktura na zakup usług szkoleniowych została wystawiona bezpośrednio na pracownika, to podnoszenie kwalifikacji zawodowych nie nastąpiło z inicjatywy pracodawcy.
Potwierdza to Marcin Sobieszek, doradca podatkowy w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy. Według eksperta świadczenia od pracodawcy polegające na sfinansowaniu kosztów kształcenia pracownikowi, który zdobywa lub uzupełnia wiedzę i umiejętności z własnej inicjatywy, nie są objęte zwolnieniem z PIT.
Zakup pakietów szkoleniowych nie będzie podlegał VAT i to bez względu na to, czy to pracodawca kupi pakiety szkoleniowe we własnym imieniu, czy też zrefunduje koszty poniesione przez pracownika. Kinga Baran wyjaśnia, że w pierwszym przypadku, faktura wystawiana jest na pracodawcę, ale odbiorcą usługi szkoleniowej jest pracownik.
– Zatem na gruncie VAT to pracodawca świadczy na rzecz pracownika nieodpłatną usługę, która nie podlega jednak opodatkowaniu tym podatkiem – mówi Kinga Baran.
Tłumaczy, że zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054) opodatkowaniu podlega nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste pracowników do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
– Podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników jest związane z działalnością pracodawcy, dlatego nie jest on zobowiązany do wystawienia faktury wewnętrznej z tytułu nieodpłatnych świadczeń – argumentuje nasza rozmówczyni.
Natomiast refundacja przez pracodawcę kosztów szkolenia zakupionego przez pracownika jest w ogóle poza zakresem VAT, gdyż zwrot kosztów na rzecz osoby, która jest bezpośrednim odbiorcą usługi, nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.