Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
To dobra wiadomość dla przedsiębiorców, który samodzielnie wytwarzają oprogramowanie i własnej pracy nie mogą zaliczyć do kosztów. Interpretacja resortu oznacza bowiem, że mogą skorzystać z 5-proc. stawki podatku, jeżeli odprowadzają składki na ubezpieczenia społeczne. Koszty te pozwalają im bowiem obliczyć wskaźnik nexus, którego używa się do określania kwoty dochodu objętej preferencyjną stawką. O wątpliwościach w tym zakresie pisaliśmy w artykule „Ulga IP Box nie dla samodzielnego programisty” (DGP nr 81/2020).
Przypomnijmy, że obniżoną stawkę podatku dochodowego stosuje się do dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (czyli IP), takich jak autorskie prawo do programu komputerowego.
Problematyczny wskaźnik
Aby uzyskać kwotę dochodu do opodatkowania, należy pomnożyć dochód z kwalifikowanego IP (np. programu lub patentu) osiągniętego w roku podatkowym przez wskaźnik nexus obliczony według wzoru podanego w art. 30ca ust. 4 ustawy o PIT.
Wzór ten opiera się na czterech rodzajach kosztów poniesionych przez podatnika na:
- prowadzoną bezpośrednio przez niego działalność badawczo-rozwojową związaną z kwalifikowanym IP (a),
- nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym IP, niestanowiących kwalifikowanego IP od podmiotu niepowiązanego (b),
- nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym IP, niestanowiących kwalifikowanego prawa IP od podmiotu powiązanego (c),
- nabycie przez podatnika kwalifikowanego IP (d).
Zgodnie z ust. 5 art. 30ca ustawy o PIT nie zalicza się do nich kosztów, które nie są bezpośrednio związane z wytworzeniem IP (np. wydatków związanych z nieruchomościami).
– Z przepisu tego wynika a contrario, że do kosztów wzoru nexus zalicza się koszty, które bezpośrednio związane są z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej – wskazuje MF.
Koszty bezpośrednie
O tym, czy podatnik w ogóle będzie mógł obliczyć wskaźnik nexus i skorzystać z IP Box, decyduje jednak interpretacja art. 30ca ust. 5. Wynika to z tego, że w liczniku wzoru na ten wskaźnik dodaje się koszty a i b oraz mnoży przez 1,3, a w mianowniku sumuje się wszystkie koszty (a+b+c+d). Jeżeli więc podatnik nie ponosi żadnych kosztów bezpośrednio związanych z IP, wskaźnika w ogóle nie można obliczyć. Tak może być właśnie w przypadku indywidualnych przedsiębiorców, którzy nie mogą ująć w kosztach swojej pracy.
Poproszone przez nas o wyjaśnienia Ministerstwo Finansów temu zaprzecza i twierdzi, że takie osoby również skorzystają z IP Box (patrz fragmenty odpowiedz resortu w ramce). Resort wyjaśnia, że nawet jeśli podatnik prowadzący jednoosobową działalność nie ponosi innych kosztów działalności badawczo-rozwojowej niż tylko koszty pracy własnej (wyłączone z kosztów uzyskania przychodów), to i tak musi regulować zobowiązania z tytułu ubezpieczeń społecznych. One natomiast mogą być wykazywane w literze a wzoru nexus.
Ministerstwo uważa bowiem, że kosztów we wskaźniku nexus bezpośrednio związanych z wytworzeniem IP nie można utożsamiać z kosztami bezpośrednimi i pośrednimi w rozumieniu ogólnych zasad określonych w art. 22 ust. 5–5c ustawy o PIT.
Inne koszty
A co z innymi wydatkami, np. na księgowość? Resort nie odpowiada. Tłumaczy jedynie, że są one związane z konkretnym stanem faktycznym, wobec czego nie można ogólnie przesądzić, czy dany wydatek jest takim kosztem czy też nie. Dodaje jednak, że poniesione wydatki mogą zostać uznane za koszty kwalifikowane pod warunkiem, że wiążą się ściśle z wykonywaną przez podatnika prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową.
Resort przyznał też, że gdyby jednak podatnik w literze a i b wzoru nexus wykazywał wartość zero, nie miałby możliwości skorzystania z preferencyjnego opodatkowania dochodów z IP Box stawką 5 proc.
– Odpowiedź MF ucieszy podatników, którzy myśleli, że nie będą mogli skorzystać z ulgi IP Box, ponieważ nie mają kosztów na potrzeby obliczenia wskaźnika nexus. Okazuje się, że mają składki ZUS – twierdzi Michał Rodak, doradca podatkowy z Grant Thornton.
Dodaje jednak, że podatnicy nadal mogą czuć niepokój z powodu sformułowania „koszty bezpośrednio związane z IP”. Organy podatkowe bowiem dzięki nim mają duże pole do podważania obliczonego przez podatnika wskaźnika nexus i w konsekwencji właściwego skorzystania z ulgi IP Box.
Fragmenty odpowiedzi Ministerstwa Finansów
W przypadku prowadzenia działalności B+R w ramach jedno osobowej działalności gospodarczej, w której podatnik nie ponosiłby innych kosztów tej działalności, tylko koszty pracy własnej (wyłączone z kosztów uzyskania przychodów), podatnik ma obowiązek regulować zobowiązania z tytułu (…) ubezpieczeń społecznych, które mogą być wykazywane w literze a wzoru nexus.
Artykuł 30ca ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie odwołują się do kosztów bezpośrednich i pośrednich w rozumieniu art. 22 ust. 5–5c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W świetle art. 30ca ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do kosztów, o których mowa w ust. 4, nie zalicza się kosztów, które nie są bezpośrednio związane z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, w szczególności odsetek, opłat finansowych oraz kosztów związanych z nieruchomościami. Z przepisu tego wynika bowiem a contrario, że do kosztów wzoru nexus zalicza się koszty, które bezpośrednio związane są z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej.
Ponadto z art. 30ca ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że litery we wzorze nexus (tu: litera a) oznaczają koszty faktycznie poniesione na prowadzoną bezpośrednio przez podatnika działalność badawczo-rozwojową związaną z kwalifikowanym IP. Nie ma zatem w przepisach o IP Box dotyczących obliczania wskaźnika nexus, jak wspomniano wyżej, odwołania do kosztów bezpośrednich i pośrednich w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jeżeli zatem podatnik w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej ponosi kwalifikowane koszty, które są bezpośrednio związane z wytworzeniem kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, to mogą być one, przy zastosowaniu proporcji, zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i odpowiednio proporcjonalnie zakwalifikowane do odpowiedniej litery wzoru nexus.
