Otrzymane rekompensaty są objęte preferencją na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT, jeśli stanowią przychód ze stosunku pracy. Ale są też takie, które z ulgi nie korzystają, i takie, które są zwolnione, lecz z innego powodu.
Od tygodnia obowiązuje nowe zwolnienie z podatku – zerowy PIT dla pracowników i zleceniobiorców, do ukończenia 26 lat. Preferencja nie obejmuje przychodów z innych źródeł oraz takich, które są opodatkowane w sposób zryczałtowany (art. 29 i art. 30 ustawy o PIT).
Co w takim razie z odszkodowaniami?

W limicie zwolnienia

– Nowa preferencja dotyczy przychodów ze stosunku pracy, a zatem mieszczą się w niej odszkodowania stanowiące przychód pracowniczy – mówi Jakub Pacan, doradca podatkowy. Wyjaśnia, że będą to odszkodowania, które mają swoje źródło w stosunku pracy łączącym pracownika i pracodawcę. Jako przykład podaje odszkodowanie za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę.
– To, że jest to przychód ze stosunku pracy, potwierdzał wielokrotnie dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, m.in. w interpretacji indywidualnej z 19 grudnia 2017 r. (nr 0114-KDIP3-3.4011.454.2017.2.JM) – mówi Jakub Pacan.
Takie odszkodowanie jest zatem zwolnione z podatku na podstawie nowego art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT, a tym samym powinno być wliczane do limitu kwotowego ulgi, razem z wypłacanym pracownikowi wynagrodzeniem.
Limit ten w okresie od sierpnia do grudnia 2019 r. wynosi 35 636,67 zł, a począwszy od 2020 r. – 85 528 zł.

Bez wpływu na ulgę

Od niektórych odszkodowań nie trzeba płacić podatku z innego powodu – są one objęte jednym ze zwolnień wymienionych w art. 21 ust. 1 ustawy o PIT.
– Chodzi np. o odszkodowania, o których mowa w 21 ust. 1 pkt. 3 ustawy o PIT, a więc gdy obowiązek ich wypłaty wynika z przepisów prawa. Takie odszkodowania pozostają bez wpływu na limit zwolnienia dla młodych – tłumaczy Jakub Pacan.

Bez preferencji

Opodatkowane są natomiast odszkodowania stanowiące przychód z innych źródeł (art. 20 ustawy o PIT). Chodzi o takie, które są wypłacane np. na podstawie umowy łączącej strony bądź decyzji administracyjnej.
– Przykładem może być odszkodowanie za wcześniejsze wypowiedzenie umowy najmu. Nie jest ono objęte nową preferencją – mówi Jakub Pacan.
Część rekompensat jest opodatkowana w sposób zryczałtowany, na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 16 ustawy o PIT. – Będą to odszkodowania z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę np. w spółce Skarbu Państwa. Z uwagi na zryczałtowany charakter opodatkowania takich wypłat zwolnienie dla młodych nie ma tu także zastosowania – podsumowuje ekspert. ©℗
Odszkodowania w zależności od sytuacji mogą stanowić:
• przychód ze stosunku pracy – odszkodowanie podlega zwolnieniu z PIT dla młodych;
• przychód zwolniony na podstawie np. art. 21 ust. 1 pkt. 3 ustawy o PIT – odszkodowanie, mimo że zwolnione, pozostaje bez wpływu na limit zwolnienia z PIT dla młodych (35 636,67 zł – od sierpnia do grudnia 2019 r.; 85 528 zł od 2020 r.);
• przychód z innych źródeł – odszkodowanie nie podlega zwolnieniu z PIT dla młodych;
• przychód opodatkowany w sposób zryczałtowany, określony w art. 30 ust. 1 pkt 16 ustawy o PIT – odszkodowanie nie podlega zwolnieniu z PIT dla młodych.