SLAPP-y to działania prawne zmierzające do stłumienia debaty publicznej. Ich celem są osoby, które zabierają głos w sprawach publicznych – np. dziennikarze czy aktywiści. 6 maja 2024 r. weszła w życie unijna dyrektywa anty-SLAPP (2024/1069). Na jej implementację państwa Unii Europejskiej mają czas do 7 maja 2026 r.

Jak zauważa zastępca rzecznika praw obywatelskich Stanisław Trociuk, do tego czasu organy władzy publicznej są zobowiązane do dokonywania prounijnej wykładni przepisów prawa krajowego i powstrzymywania się od działań noszących znamiona SLAPP-ów. Nie sposób zaś wykluczyć, że uchwała Rady Gminy Jasieniec w woj. mazowieckim może być podstawą takich powództw.

Co więcej, może być ona odczytywana jako stwarzająca formalną podstawę do podejmowania działań ograniczających wolność wypowiedzi zagwarantowaną w art. 54 ust. 1 konstytucji RP, art. 10 europejskiej konwencji praw człowieka oraz art. 11 Karty praw podstawowych UE.

Z tych powodów RPO zwrócił się do wojewody mazowieckiego Mariusza Frankowskiego o rozważenie wyeliminowania uchwały z obrotu prawnego. Wystąpił też o zbadanie sprawy zaniechania przez wójta gminy obowiązku współdziałania z RPO. Rzecznik prosił bowiem wójta o wyjaśnienia przyczyn uchwalenia uchwały o ochronie dóbr osobistych, ale jego pismo od ponad pięciu miesięcy pozostaje bez odpowiedzi, co uniemożliwia kontynuowanie postępowania. ©℗