Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Postulat nie tylko Marcina Wiącka
Kwestia sposobu regulacji badań wykonywanych przez OZSS była poruszana przez kolejnych rzeczników praw obywatelskich kilkukrotnie. Problemem jest to, że strony i uczestnicy postępowań sądowych nie mają dostępu do materiałów pochodzących z takiego badania, które stanowią podstawę wydania opinii. Zakaz ich udostępniania został zawarty w załączniku do zarządzenia ministra sprawiedliwości z 1 lutego 2016 r. w sprawie ustalenia standardów metodologii opiniowania w opiniodawczych zespołach sądowych specjalistów. Obecny RPO, prof. Marcin Wiącek w swoim ostatnim wystąpieniu do ministra sprawiedliwości wskazał, że jest to niezgodne z konstytucją. Ta bowiem gwarantuje każdemu prawo dostępu do dotyczących go urzędowych dokumentów i zbiorów danych, a ograniczenia tego prawa może określić jedynie ustawa.
RPO uważa przy tym, że rozwiązanie problemu nie powinno się ograniczać jedynie do przeniesienia regulacji z zarządzenia do ustawy. „Należałoby wyważyć między koniecznością ochrony rzetelności postępowania przed instrumentalnym wykorzystywaniem przez osoby badane surowych materiałów z badań, a konstytucyjnym prawem jednostki do dostępu do dotyczących go dokumentów i zbiorów danych” – zauważył w swym piśmie prof. Wiącek.
Ministerstwo Sprawiedliwości jest na "nie"
Innego zdania jest Ministerstwo Sprawiedliwości. W odpowiedzi na wystąpienie RPO resort powołuje się m.in. na ustawę o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1026). Wynika z niej konieczność zachowania w tajemnicy informacji związanej z klientem i uzyskanej w związku z wykonywaniem zawodu. Podczas przeprowadzania badania psychologicznego pozyskiwane są bowiem istotne dane na temat stanu rozwoju poznawczego, emocjonalnego oraz psychospołecznego osób badanych. „Rozpowszechnianie powyższych informacji może naruszać dobra osobiste osób, których one dotyczą lub innych osób” – podkreśla MS.
W konkluzji swojej odpowiedzi resort informuje ponadto, że w związku z prowadzonymi pracami nad reformą i usprawnieniem funkcjonowania OZSS w ramach reformy sądownictwa rodzinnego, „Komisja Kodyfikacyjna Prawa Rodzinnego opowiedziała się za nieudostępnianiem osobom badanym dokumentacji z badań przeprowadzanych w opiniodawczych zespołach sądowych”. ©℗
