Subskrybuj nas na Youtube
Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPCz) w Strasburgu nakazał Rosji wypłacenie odszkodowania mediom i osobom fizycznym, skazanym za tzw. fake newsy na temat inwazji na Ukrainę. Ze skargą przeciwko Rosji zwróciła się m.in. niezależna "Nowaja Gazieta".
Tybunał uznał w ogłoszonym we wtorek werdykcie, że Rosja powinna wypłacić odszkodowania w wysokości 7500 euro każdej z osób i organizacji, które złożyły skargę. Ponadto powinna pokryć koszty (po 850 euro) kosztów sądowych.
Do trybunału zwróciło się 178 osób i dwie organizacje medialne - "Nowaja Gazieta" oraz telewizja Dożd, należące do najważniejszych mediów niezależnych działających w Rosji do lutego 2022 roku, gdy kraj ten rozpoczął inwazję na Ukrainę.
W orzeczeniu trybunał przypomniał, że po rozpoczęciu inwazji przyjęto w Rosji przepisy, pozwalające uznać za wykroczenia tzw. dyskredytację armii i rozpowszechnianie rzekomych "fake newsów" (fałszywych wiadomości) na temat armii rosyjskiej. ETPCz uznał, że funkcjonowanie tych przepisów było skoordynowanym działaniem, "mającym na celu uciszenie krytyków", a nie walkę z zagrożeniami dla bezpieczeństwa kraju.
Osoby, które zwróciły się ze skargą, zostały ukarane na mocy tego prawa m.in. za: krytyczne opinie na temat działań zbrojnych Rosji w Ukrainie, rozpowszechnianie informacji, które odbiegały od relacji oficjalnych albo dotyczyły ofiar cywilnych i zbrodni wojennych w Ukrainie, za pokojowe protesty przeciwko wojnie, wyrażanie poparcia dla zaatakowanego kraju, jak również za ogólną krytykę władz rosyjskich.
"Nowaja Gazieta" i Dożd musiały wycofać niektóre materiały, a potem władze zablokowały ich strony internetowe. Trybunał przypomniał, że tygodniowy nakład "Nowej Gaziety" sięgał 300 tys. egzemplarzy, a stronę internetową gazety codziennie przeglądało 3 mln osób. Liczba odbiorców Telewizji Dożd sięgała około 18 mln rocznie.
ETPCz uznał, że władze rosyjskie naruszyły prawa zapisane w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, w szczególności - do wolności słowa, a także do sprawiedliwego procesu i zakazu dyskryminacji.
Rosja odmawia wykonywania wyroków ETPCz. Po agresji na Ukrainę została wykluczona z Rady Europy i podjęła decyzję o niewykonywaniu orzeczeń ETPCz przyjętych po marcu 2022 roku. W połowie września 2022 roku Rosja przestała być stroną Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, nie podlega więc jurysdykcji ETPCz. Trybunał nadal ma jednak kompetencje do rozpatrywania skarg, które zostały złożone przed tą datą i uważa, że Rosja ma obowiązek wykonywania orzeczeń w tych sprawach.
Z Paryża Anna Wróbel (PAP)