Adwokaci, którzy przez 10 lat nie wykonywali swojego zawodu, nie będą mogli zostać wpisani na listę bez ponownego zdania egzaminu. Sejmowa komisja ds. petycji zdecydowała się nie nadawać dalszego biegu petycji w tej sprawie.

Petycję złożono jeszcze w ubiegłej kadencji Sejmu. Wnioskodawca proponował w niej zmianę art. 73 ust. 2 ustawy – Prawo o adwokaturze (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1184 ze zm.). Jego zdaniem osoby, które nie wykonywały zawodu adwokata, ale pracowały np. w organach władzy publicznej albo wykonywały zadania odpowiadające obowiązkom asystenta sędziego, powinny być zwolnione z ponownego egzaminu. W praktyce dotyczyłoby to asesora prokuratorskiego, referendarza sądowego, starszego referendarza sądowego, aplikanta sądowego, aplikanta prokuratorskiego, asystenta prokuratora, asystenta sędziego lub osób, które były zatrudnione w Sądzie Najwyższym, Trybunale Konstytucyjnym lub w międzynarodowym organie sądowym, w szczególności w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej lub Europejskim Trybunale Praw Człowieka, i wykonywały zadania odpowiadające czynnościom asystenta sędziego.

Ministerstwo Sprawiedliwości oceniło pomysł negatywnie. Jak przekonywała podczas posiedzenia komisji sejmowej dyrektor departamentu zawodów prawniczych w MS Iwona Kujawa, wprowadzenie postulowanego rozwiązania stanowiłoby wywrócenie zasady dotyczącej 10-letniej ważności egzaminu adwokackiego, która jest istotnym filarem kontrolowania przez samorządy adwokackie kompetencji osób wykonujących ten zawód. Zmieniając przepisy dotyczące adwokatów, należałoby podobny ruch wykonać także wobec zawodu pielęgniarza, architekta czy urbanisty.

Dyrektor DZP przypomniała, że wprowadzenie możliwości ponownego zdania egzaminu przez osoby, które od ponad 10 lat nie wykonywały zawodu adwokata, miało miejsce w 2014 r. i objęło wiele zawodów zaufania publicznego: radców prawnych, pielęgniarzy, położnych, rzeczników patentowych, weterynarzy, architektów, inżynierów budownictwa, urbanistów, notariuszy, komorników, farmaceutów. Zanim wprowadzono te przepisy, po 10 latach przerwy w działalności adwokackiej (i wszystkich wyżej wymienionych) osoba bezpowrotnie traciła prawo do wykonywania zawodu.

Taki stan rzeczy został zakwestionowany przez Trybunał Konstytucyjny, który uznał, że podważa to art. 65 konstytucji, zapewniający prawo do swobody wykonywania zawodu. W reakcji zmieniono przepisy, umożliwiając powrócenie do każdego ze wspomnianych zawodów przy założeniu, że po upływie 10 lat zainteresowani ponownie poddadzą się procedurze weryfikującej ich kompetencje.©℗