Rzecznik praw obywatelskich w skardze kasacyjnej dowodzi, że jeśli sąd II instancji orzeka po upłynięciu ostatecznego terminu próby, to nie można odwiesić kary pozbawienia wolności.
W czerwcu 2021 r. sąd rejonowy skazał oskarżonego za oszustwo na sześć miesięcy pozbawienia wolności w zawieszeniu na dwa lata. Na wniosek kuratora sąd ten zarządził później wykonanie kary pozbawienia wolności (na podstawie art. 75 par. 2 kodeksu karnego). Postanowienie to zaskarżył skazany. Sąd okręgowy w lutym br. utrzymał je w mocy.
W skardze kasacyjnej na korzyść skazanego zastępca RPO Stanisław Trociuk przyznaje, że sąd I instancji był uprawniony do wydania postanowienia o wykonaniu kary pozbawienia wolności. Zapadło ono bowiem 27 listopada 2023 r. – tj. wprawdzie już po upływie okresu dwóch lat próby, który upłynął 2 lipca 2023 r., jednak jeszcze przed upływem sześciu miesięcy od jej zakończenia.
Natomiast w przypadku sądu odwoławczego sytuacja wygląda odmiennie. To orzeczenie zapadło 20 lutego 2024 r. – tj. po upływie sześciu miesięcy od zakończenia okresu próby, co zdaniem RPO uniemożliwiało zarządzenie wykonania kary.
Zaskarżone postanowienie zapadło więc z rażącym naruszeniem prawa karnego materialnego – stwierdza zastępca rzecznika. Jak podkreśla, przepis art. 75 par. 4 k.k. – stanowiąc o ostatecznym terminie, do którego powinno nastąpić zarządzenie wykonania kary – wymaga wydania orzeczenia o zarządzeniu wykonania kary przed upływem tego terminu. Przesądzające znaczenie w tym wypadku ma to, że postanowienie o zarządzeniu wykonania kary staje się wykonalne z chwilą uprawomocnienia – co nastąpiło dopiero po orzeczeniu sądu odwoławczego.
RPO argumentuje, że sąd odwoławczy – orzekając po upływie okresu, w którym możliwe było zarządzenie wykonania warunkowo zawieszonej kary – powinien był uchylić postanowienie sądu I instancji i umorzyć postępowanie wykonawcze. Uzasadniając wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonego orzeczenia, RPO podkreśla, że wykonanie kary spowoduje nieodwracalne dla skazanego następstwa w postaci odbycia kary pozbawienia wolności, której w tej sytuacji procesowej nie powinien odbyć. ©℗
