Zgoda na kupno Eurozet przez Agorę. Zakaz koncentracji musi wynikać z analiz, nie hipotez

Sąd Apelacyjny w Warszawie utrzymał wyrok wyrażający zgodę na kupno Eurozet przez Agorę. UOKiK nie wyklucza złożenia skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego.

Zaczęło się od 40 proc.
Hipotezy zamiast analiz
Lider bez zmian

Poniedziałkowy wyrok jest prawomocny. Agora od razu z niego skorzystała, zwiększając swój stan posiadania w spółce, do której należy m.in. Radio Zet.

Biuro prasowe sądu nie mogło nam wczoraj przekazać treści ustnego uzasadnienia wyroku. Natomiast z Agory otrzymaliśmy informację, że SA podtrzymał stanowisko I instancji „o braku istotnego zagrożenia dla ograniczenia konkurencji na rynku radiowym”. Przeprowadzone postępowanie dowodowe „wykazało brak zasadności odmowy wydania zgody na koncentrację przez prezesa UOKiK, a teorie szkody, na które powoływał się urząd, miały wyłącznie charakter spekulatywny i nie były osadzone w realiach rynkowych”.

Zaczęło się od 40 proc.

Mniejszościowy pakiet 40 proc. udziałów w Eurozecie wydawca „Gazety Wyborczej” kupił w lutym 2019 r., płacąc 130,7 mln zł. We wrześniu 2019 r. poinformował o zamiarze nabycia pozostałych 60 proc., które należą do czeskiej spółki SFS Ventures, i zwrócił się o zgodę UOKiK. Ten badał sprawę przez 14 miesięcy, po czym zakazał tej transakcji (decyzja DKK-1_2021 z 7 stycznia 2021 r.).

„Urząd uznał, że w wyniku tej transakcji doszłoby do powstania silnej grupy radiowej i nieodwracalnych zaburzeń w funkcjonowaniu konkurencji na lokalnych i ogólnopolskim rynku reklamy radiowej” - informuje biuro prasowe UOKiK. W 2021 r. regulator argumentował, że „transakcja mogła prowadzić do powstania duopolu”, który miałyby stworzyć: wzmocniony przez Agorę Eurozet i obecny lider rynku, Grupa RMF. Powołując się na informacje i dane zebrane w trakcie postępowania, UOKiK stwierdził, że ten duopol „posiadałby łącznie ok. 70 proc. udział w rynku” ogólnopolskim.

Do tego dochodziły argumenty dotyczące rynków lokalnych. Regulator wyliczał m.in., że po koncentracji „w rękach Agory pozostawałoby ponad 40 proc. częstotliwości radiowych w Poznaniu, Opolu i Aglomeracji Śląskiej”. Miałaby też duży udział w niektórych lokalnych rynkach reklamy: w Legnicy 80-100 proc., w Poznaniu 40-50 proc., w Zielonej Górze 30-40 proc.

Gdy w marcu 2021 r. spytaliśmy prezesa UOKiK-u, dlaczego obliczał połączoną siłę Agory i RMF, skoro to rywale, Tomasz Chróstny odparł, że „przejęcie Eurozetu przez Agorę miałoby inny skutek przy wysokiej konkurencyjności, a inny, gdy dwa silne podmioty mogłyby po połączeniu zawładnąć rynkiem i powstałaby sytuacja zbliżona do duopolu”. Na uwagę, że czerwone światło dla Agory działa na korzyść największego gracza rynkowego, stwierdził zaś, że Radio RMF „rozwijało się organicznie”. „Jeśli realizowałoby poważne przejęcia na rynku, to prawdopodobnie również mogłoby się spotkać z zarzutami z naszej strony” - dodał.

Agora odwołała się od decyzji, a gdy regulator ją podtrzymał, sprawa w 2021 r. trafiła na wokandę. Sąd Okręgowy w Warszawie (XVII - Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów) nie podzielił zdania UOKiK: zmienił zakaz na bezwarunkową zgodę.

Hipotezy zamiast analiz

Uzasadniając utrzymane właśnie w mocy orzeczenie z 12 maja 2022 r. (sygn. akt XVII AmA 61/21), SOKiK stwierdził m.in., że „na gruncie art. 18 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów zasadą jest zgoda na dokonanie koncentracji” i dopiero ustalenie, iż w jej wyniku konkurencja na rynku zostanie istotnie ograniczona, uzasadnia wydanie zakazu.

„Na prezesie UOKiK spoczywał ciężar dowodu w zakresie wykazania, że koncentracja narusza przepisy ustawy” - podkreślił sąd. Jak stwierdził, urząd antymonopolowy nie zasadził swojej decyzji na realiach rynkowych.

„Oparcie decyzji na hipotetycznych scenariuszach sprawia, że decyzja taka staje się wynikiem urzędniczego przekonania, nie zaś wynikiem analizy” - skonkludował sąd.

Regulator się z tym wyrokiem nie zgodził.

„Właściwie oceniliśmy bardzo obszerny materiał dowodowy i zagrożenie dla konkurencji” - podkreślał w ubiegłym roku Tomasz Chróstny. UOKiK złożył apelację, która w poniedziałek została oddalona.

Jakie kroki podejmie teraz?

„Po uzyskaniu pisemnego uzasadnienia i analizie stanowiska SA urząd rozważy złożenie skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego” - odpowiada biuro prasowe regulatora.

Lider bez zmian

Tymczasem Agora odkupiła wczoraj od SFS Ventures 11 proc. udziałów w Eurozecie za cenę wyjściową 9,17 mln euro i z łącznym pakietem 51 proc. stała się większościowym wspólnikiem.

- Dzięki połączeniu sił Grupy Radiowej Agory i Eurozetu jako drugi największy nadawca w Polsce stajemy teraz do rywalizacji o pozycję lidera polskiego rynku radiowego - zapowiada Bartosz Hojka, prezes Agory.

Spółka ma wkrótce przedstawić wspólną ofertę handlową obu grup radiowych.

- Dotychczas Agora nie sygnalizowała agencjom możliwości wprowadzenia połączonej oferty, zapewne aby nie drażnić regulatora - mówi Maciej Niepsuj, dyrektor handlowy w agencji mediowej Media -Hub. Negocjacje tegorocznych warunków współpracy (np. wielkości rabatów) między nadawcami radiowymi a agencjami i domami mediowymi jeszcze trwają.

Big techy płacą w Polsce mniej podatków niż TVN

- Radio Zet od lat było graczem numer dwa. Teraz z zapleczem Agory jego potencjał wzrośnie, ale nadal nie zagrozi hegemonii RMF-u - uważa Maciej Niepsuj. Jego zdaniem wczorajsza transakcja nie skłoni lidera rynku do zmiany oferty handlowej. - Tym bardziej że rynek radiowy jest w I kwartale tego roku beneficjentem niedoborów czasu reklamowego w telewizji - dodaje. Agencje otrzymały już sygnał o planowanej przez RMF kolejnej podwyżce cen.

Według eksperta nie dojdzie też do stworzenia duopolu Agora-RMF, którego obawiał się UOKiK. Pytany o to RMF stwierdza tylko, że będzie się uważnie przyglądać działaniom konkurencji, ale „ze spokojem” kontynuuje swoją strategię programowo-handlową.

- Przejęcie Eurozetu przez Agorę jest na pewno ważnym wydarzeniem na polskim rynku medialno-reklamowym, ale nie wpływa na pozycję Grupy RMF jako lidera tego rynku - podkreśla Krzysztof Głowiński, rzecznik prasowy Grupy RMF.

Z danych dotyczących słuchalności radia (badanie Radio Track-KBR, realizowane przez Kantar Polska) wynika, że połączone siły Agory i Eurozetu odpowiadają za jedną czwartą rynku (dane za lata 2022 i 2021). Składają się na to wyniki Zetki, Antyradia, Meloradia, Chillizet i Radia Plus z portfolio Eurozetu (to ostatnie prowadzone wspólnie z Grupą Time), a także należących do Grupy Radiowej Agory: Radia Tok FM (współwłaścicielem jest Polityka) i sieci Złote Przeboje, Radio Pogoda oraz Rock Radio. Natomiast udział stacji Grupy RMF w czasie, jaki Polacy poświęcają na słuchanie radia, wynosił w ubiegłym roku 37 proc. ©℗