Do Sejmu trafił wczoraj poselski projekt nowelizacji ustawy – Prawo o notariacie. To drugie podejście do reformy systemu odpowiedzialności dyscyplinarnej notariuszy i przyznania im nowych kompetencji: wydawania nakazów zapłaty i dokonywania wpisów w księgach wieczystych. Poprzedni, rządowy projekt został odrzucony przez Sejm w grudniu ub.r.

Przygotowane w Ministerstwie Sprawiedliwości zmiany miały dać notariuszom uprawnienia dotychczas przysługujące sądom. Dokonywanie przez notariuszy wpisów do ksiąg wieczystych związanych z ustanowieniem odrębnej własności lokali i obciążeniem hipoteką miało usprawnić obrót nieruchomościami i zmniejszyć dodatkowe koszty kredytów ponoszone przez nabywców do czasu dokonania wpisu hipoteki. W umożliwieniu wydawania notarialnych nakazów zapłaty ministerstwo upatrywało z kolei szansy na odciążenie sądów i zapewnienie obywatelom szybszego dochodzenia roszczeń. Taki nakaz mógłby być wydawany w sprawach o nie więcej niż 75 tys. zł, gdy „zasadność dochodzonego roszczenia nie budzi wątpliwości” i jest ono udowodnione dokumentem.
Jednocześnie projekt wzmacniał nadzór MS nad notariatem. Miała pojawić się nowa funkcja rzecznika dyscyplinarnego notariatu, którego powoływałby minister sprawiedliwości. Resort Zbigniewa Ziobry proponował też wprowadzenie obligatoryjnego zawieszania w czynnościach zawodowych notariusza, przeciwko któremu prowadzone jest postępowanie o umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego.
Na początku grudnia, przy nieobecności 14 posłów klubu PiS, parlamentarzystom wszystkich pozostałych ugrupowań udało się jednak odrzucić projekt.
Teraz przyszedł czas na podejście drugie, tym razem tzw. ścieżką poselską. Nowy projekt, zgłoszony przez posłów klubu PiS, nie różni się znacznie od tego, który wyszedł z MS. Uwzględniono w nim jednak część poprawek zgłaszanych do projektu rządowego na etapie prac komisji sejmowej.
I tak zgodnie z projektem poselskim rzecznika dyscyplinarnego notariatu nadal ma wybierać minister sprawiedliwości spośród trzech kandydatów przedstawionych przez Krajową Radę Notarialną. Ostało się też zawieszanie przez szefa resortu sprawiedliwości notariuszy, wobec których toczy się postępowanie karne. Według pierwotnego zamysłu ministerstwa takie zawieszenie miało być jednak obowiązkowe, teraz będzie to fakultatywne uprawnienie ministra. Zawieszenie będzie też stosowane tylko w przypadku zarzutów o najpoważniejsze przestępstwa zagrożone karą powyżej 10 lat pozbawienia wolności. Takie ograniczenie proponowała już poprzednim razem sejmowa komisja sprawiedliwości i praw człowieka.
W poselskim projekcie została również uwzględniona poprawka obniżająca wymóg stażu w prowadzeniu kancelarii uprawniającego do dokonywania wpisów w księgach wieczystych i wydawania nakazów zapłaty. Zamiast początkowo zakładanych przez rząd trzech lat mają to być dwa lata. Posłowie umieścili też w projekcie inne zgłaszane przez komisję rozwiązanie, zgodnie z którym notarialny nakaz zapłaty straci wprawdzie moc w przypadku nieodebrania przez osobę zobowiązaną, ale odmowa przyjęcia będzie traktowana na równi z odbiorem. ©℗
Etap legislacyjny
Projekt wniesiony do laski marszałkowskiej