Policjant, który będzie podejrzewał, że dana osoba jest sprawcą przemocy domowej, będzie mógł wydać zakaz zbliżania się do domniemanej ofiary (na odległość określoną w metrach), a także zakaz kontaktowania się z nią zarówno osobiście, jak i na odległość.
To jedna z nowych sytuacji, która zostanie dodana do obecnie obowiązującego katalogu nakazów i zakazów, które mogą wydać policja albo Żandarmeria Wojskowa. Podczas ostatniego posiedzenia Sejm znaczącą większością przyjął kolejne zmiany w kodeksie postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Ustawa ma zaktualizować i poszerzyć rozwiązania mające na celu ochronę ofiar przemocy domowej, które zaczęły obowiązywać dwa lata temu.
Ponieważ ofiarami przemocy nierzadko bywają dzieci, jednym z nowych instrumentów ma być wydanie zakazu przebywania sprawcy przemocy na terenie danej szkoły, placówki oświatowo -wychowawczej, opiekuńczej, artystycznej, a także obiektów sportowych (np. basenu). Prześladowcy często wykorzystują bowiem te miejsca, by obejść zakaz zbliżania się do ofiary i mieszkania.
Podobnie jak w przypadku obecnie obowiązujących przepisów zakazy i nakazy nakładane przez policję i żandarmerię będą tymczasowe, a o ich przedłużeniu zadecyduje sąd. Sędziowie zyskają także możliwość orzekania zakazu kontaktu, gdy będzie istniało podejrzenie, że ofiara jest nękana za pośrednictwem telefonów, e-maili lub komunikatorów. Będą też mogli nałożyć na potencjalnego sprawcę zakaz wstępu do miejsc, w których ofiara przebywa regularnie. Wszystkie te rozwiązania sąd wykorzysta nawet wtedy, gdy nie toczy się odrębne postępowanie karne.
Zmiany mają objąć również zasady przesłuchiwania osób dotkniętych przemocą na tle seksualnym. Do kodeksu postępowania karnego ma zostać wpisany nowy typ pytań niedopuszczalnych. Nie będzie można pytać o życie seksualne świadka lub pokrzywdzonego, jeśli odpowiedź nie będzie miała decydującego wpływu na sprawę.
W trakcie postępowania pokrzywdzeni mają być także lepiej informowani o swoich prawach. W ustawie wskazano, że pouczenie ma być dostosowane do wieku. Dopuszczalne będzie wykorzystanie nawet formy graficznej.
Jak podkreśla resort sprawiedliwości, obowiązujące od dwóch lat rozwiązania sprawdziły się w praktyce. Pozytywna zmiana nastąpiła zwłaszcza w obszarze izolowania sprawców przemocy. Wcześniej na usunięcie takiej osoby z mieszkania ofiara czekała średnio 143 dni, teraz wiele interwencji policji kończy się wydaniem natychmiastowego nakazu opuszczenia wspólnie zajmowanego lokum.
Etap legislacyjny
Ustawa przyjęta przez Sejm