Po zaprzeczeniu ojcostwa sąd może zdecydować o sporządzeniu nowego aktu urodzenia, w którym znajdą się zgodne z rzeczywistością dane o rodzicach – orzekł Sąd Najwyższy.
Początkiem sprawy był rozwód bez orzekania o winie. Wkrótce po nim byłej małżonce urodził się syn, w którego akcie urodzenia jako ojca wpisano byłego męża kobiety. Wskutek przeprowadzonego postępowania ustalono jednak, że mężczyzna nie jest ojcem dziecka i akt urodzenia został zmieniony. Wpisano w nim fikcyjne dane – „ojciec” nosił wybrane dowolnie imię i nazwisko panieńskie matki.
Niedługo potem ojcostwo dziecka uznał obecny partner matki i do sądu rejonowego trafił ich wspólny wniosek o unieważnienie dotychczasowego aktu urodzenia i sporządzenie nowego, z nowymi danymi dziecka (chodziło o finalne sprecyzowanie nazwiska dziecka i podanie danych ojca, czyli aktualnego partnera matki).
Sąd oddalił wniosek. Argumentował, że zgodnie z art. 67 ust. 1 prawa o aktach stanu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 709 ze zm.) w przypadku obalenia domniemania ojcostwa sporządza się nowy akt urodzenia wtedy, gdy sąd tak postanowi, a w razie odmiennego orzeczenia dołącza się do aktu dziecka jedynie wzmiankę o zmianie danych, np. nazwiska.
Rodzice złożyli apelację i tu zaczęły się problemy prawne. Zostały one ostatecznie wyartykułowane w pytaniu, które zadał Sądowi Najwyższemu rozpoznający sprawę w drugiej instancji sąd okręgowy. Chodziło głównie o to, czy można domagać się orzeczenia przez sąd sporządzenia nowego aktu urodzenia po uprzednim prawomocnym obaleniu domniemania ojcostwa męża matki, czy też takie rozstrzygnięcie może zapaść jedynie w postępowaniu o obalenie domniemania ojcostwa. Sąd pytający miał też wątpliwości, czy w takim postępowaniu nie powinien brać udziału mężczyzna (w tym wypadku były mąż matki), którego ojcostwo zostało prawomocnie zaprzeczone.
W zapadłej na posiedzeniu niejawnym uchwale SN stwierdził, że sąd opiekuńczy może – na podstawie art. 67 ust. 1 prawa o aktach stanu cywilnego – postanowić o sporządzeniu nowego aktu urodzenia po prawomocnym zaprzeczeniu ojcostwa męża matki. Uznał, że zainteresowanym w takiej sprawie jest także mężczyzna, którego ojcostwo zostało zaprzeczone. Jeżeli więc nie jest on uczestnikiem postępowania, sąd ma wezwać go do udziału w sprawie.
orzecznictwo
Uchwała Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2021 r., sygn. akt III CZP 67/20. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
