Jeśli istnieją wątpliwości co do pochodzenia dziecka, w sprawach o ustalenie jego pochodzenia lub o bezskuteczność uznania ojcostwa przeprowadzenie badań DNA będzie obowiązkowe. To jedna z nowości, która ma zostać wprowadzona w ramach nowelizacji kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz innych ustaw.
Do tej pory przepisy nie przewidywały obligatoryjnego poddania się badaniom DNA. Po zmianach procedura będzie obowiązkowa w sprawach o ustalenie i zaprzeczenie pochodzenia dziecka oraz ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa. Badaniu będą musiały poddać się dziecko oraz odpowiednia strona postępowania. Gdyby którekolwiek z nich w międzyczasie zmarło, sąd nakaże przeprowadzenie tej samej procedury u jej wstępnego, zstępnego lub rodzeństwa. Jeśli strona nie stawi się na badanie bez usprawiedliwienia, sąd zyska też możliwość nałożenia na nią takiej samej grzywny, jak w przypadku niestawienia się świadka na rozprawę. Będzie mógł również zarządzić przymusowe doprowadzenie do punktu pobrań. Takie same sankcje obejmą osobę opiekującą się dzieckiem, jeśli celowo będzie utrudniać przeprowadzenie badań.
Skąd pomysł na nową regulację? Jak wskazano w uzasadnieniu projektu, badania DNA to jedyna metoda, która daje niemal całkowitą pewność co do ustalenia pochodzenia dziecka. Przeprowadzenie jej w trakcie postępowania ma pozwolić na skrócenie postępowania, bez przeprowadzania niepotrzebnych czynności. Samo badanie nie będzie również stanowiło dodatkowego stresu dla dziecka, ponieważ jest bezbolesne i nie wymaga obecności domniemanego ojca w trakcie pobrania materiału. Jak podkreśla ustawodawca, regulacja jest zgodna z najnowszym orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, który dwa lata temu orzekł, że obowiązek poddania się procedurze nie stanowi naruszenia prawa do prywatności (sprawa Mifsud przeciwko Malcie, skarga nr 62257/15).
Przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt nowelizacji k.r.i.o. przewiduje też zmiany obejmujące m.in. procedurę rozwodową oraz ograniczenie możliwości przyznawania alimentów (jedynie do czasu ukończenia przez dziecko 25. roku życia). Nowością będzie instytucja tzw. alimentów natychmiastowych, która umożliwi uzyskanie świadczenia w trybie procesu nakazowego. Dzięki temu alimenty będzie można uzyskać szybciej niż w drodze zwykłego postępowania sądowego. ©℗
Etap legislacyjny
Projekt w trakcie opiniowania
