NSA: Kwoty zwrócone do Funduszu Alimentacyjnego nie pomniejszają przychodu dłużnika

Kwoty zwrócone lub ściągnięte na rzecz Funduszu Alimentacyjnego od dłużnika, który ubiega się o świadczenie z pomocy społecznej, nie pomniejszają jego miesięcznych przychodów - wynika z poniedziałkowego orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego.

W poniedziałek siedmioosobowy skład NSA rozstrzygnął zagadnienie prawne sformułowane w czerwcu br. przez Prokuratora Generalnego ws. kryterium dochodowego uprawniającego do świadczeń z pomocy społecznej. W swoim wniosku Prokurator Generalny zapytał, czy przepisy dopuszczają pomniejszenie sumy miesięcznych przychodów osoby ubiegającej się o świadczenia z pomocy społecznej o kwoty potrącone od tej osoby na rzecz funduszu alimentacyjnego.

Prokurator Generalny wyraził tym samym wątpliwości dotyczące interpretacji art. 8. ust. 3 pkt 3 ustawy o pomocy społecznej. Przepis ten odnosi się do kryterium dochodowego uprawniającego do świadczeń z pomocy społecznej. Zgodnie z nim za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów (...) bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania pomniejszoną o kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.

NSA odpowiadając na to zagadnienie prawne w podjętej w poniedziałek uchwale orzekł, że alimenty, o których mowa w spornym przepisie nie stanowią należności uiszczanych przez dłużnika alimentacyjnego, czy to dobrowolnie czy też podlegających ściągnięciu w drodze egzekucji, na rzecz funduszu alimentacyjnego. Według NSA zapłaty alimentów nie można utożsamiać z kwotami wyegzekwowanymi lub zwróconymi przez dłużnika do Funduszu Alimentacyjnego.

Sąd nie podzielił w poniedziałek poglądu, zgodnie z którym kwoty należności ściągnięte od dłużnika alimentacyjnego na rzecz funduszu alimentacyjnego mają charakter kwot alimentów świadczonych na rzecz innych osób i stanowią podstawę do odliczenia ich od przychodu.

NSA zwrócił uwagę, że z przeważającej liczby orzeczeń wynika, iż należności zwrócone za alimenty wypłacone z funduszu alimentacyjnego nie mogą pomniejszać przychodów dłużnika starającego się o przyznanie świadczenia z pomocy społecznej.

Uzasadniając to rozstrzygnięcie NSA podkreślił, że sam termin alimenty wiąże się z ukształtowaną w prawie instytucją obowiązku alimentacyjnego. "Celem tego obowiązku na płaszczyźnie moralnej jest uczynienie zadość wynikającemu z więzów rodzinnych świadczenia pomocy tym członkom rodziny, którzy własnymi siłami i środkami nie mogą zaspokoić swych potrzeb bytowych" - wskazał sąd.

Prokurator Generalny we wniosku na który w poniedziałek odpowiedział NSA wskazał, że w orzecznictwie sądów administracyjnych pojawiły się rozbieżności w stosowaniu tej normy. Chodzi o przypadek osoby, która stara się o przyznanie świadczenia z pomocy społecznej, a jednocześnie musi zwrócić należności za alimenty wypłacone uprawnionej osobie z funduszu alimentacyjnego.

Według pierwszego stanowiska, kwoty potrącone od dłużnika na poczet zaległości wobec funduszu alimentacyjnego, w dalszym ciągu mają charakter alimentów świadczonych na rzecz "innych osób" i stanowią podstawę do odliczenia ich od przychodu. Z kolei zgodnie z drugim, przeciwstawnym poglądem, nie jest dopuszczalne pomniejszenie dochodu wnioskodawcy o zwrot świadczeń wypłacanych z funduszu alimentacyjnego.

W swoim wniosku Prokurator Generalny wniósł o podzielenie poglądu, zgodnie z którym należności wyegzekwowane od osoby ubiegającej się o świadczenia z pomocy społecznej na rzecz funduszu alimentacyjnego lub kwoty zwrócone przez tę osobę nie mogą pomniejszać sumy miesięcznych przychodów.