Dwukrotność stawki minimalnej może zostać przyznana tylko wtedy, gdy uzasadnia to nakład pracy pełnomocnika.

Była to sprawa z powództwa J. L. i H. L. przeciwko spółce, w której sąd rejonowy przyznał powodom kwoty po 25 tys. zł zadośćuczynienia. Ponadto sąd przyznał im od spółki po 6.135 zł zwrotu kosztów procesu. Uzasadniając rozstrzygnięcie odnośnie kosztów sądowych, sąd wskazał, że składają się na nie, poza opłatą od pozwu - wynagrodzenie pełnomocnika po 4.8 tys. zł. A zatem sąd przyznał powodom w ramach kosztów zastępstwa kwotę dwukrotnie wyższą od minimalnej.

Sprawa standardowa

Sąd wskazał, że wynagrodzenie pełnomocnika ustanowionego z wyboru dla każdego z powodów znajduje swoje uzasadnienie w art. 98 kodeksu postępowania cywilnego w związku z par. 2 pkt 1 i pkt 2 oraz par. 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. 2002 nr 163 poz. 1349). Pozwanemu nie spodobało się to rozstrzygnięcie i wniósł zażalenie na koszty.

Chodziło o to, że zdaniem spółki nieuzasadniony był zwrot co do kwoty 4.8 tys. zł.

Sąd bowiem - w ocenie pozwanego - błędnie przyjął, że powodom należy się zwrot kosztów zastępstwa procesowego w wysokości po 4.8 tys. zł dla każdego. Dwukrotność stawki minimalnej może zostać przyznana, gdy uzasadnia to nakład pracy pełnomocnika. Pozew pełnomocnika powoda jest natomiast jednym z wielu, jakie sporządza na co dzień w swojej kancelarii, jest to sprawa standardowa, nieskomponowana, pisana szablonowo, nie ma skomplikowanego stanu faktycznego, ani prawnego. Nie wymagała rozbudowanego postępowania dowodowego. Ponadto pozwany zaznaczył, że pełnomocnik powodów prowadzi kancelarię odszkodowawczą, a więc wydawałoby się, że zajmuje się fachową pomocą dla poszkodowanych. W konsekwencji, trudno jest przyjąć, że pełnomocnikowi powodów należy się podwójna stawka za koszty zastępstwa procesowego z uwagi na zwiększony nakład pracy, czy zawiłość sprawy. W sprawie nie doszło do sytuacji nadmiernego nakładu pracy pełnomocnika powodów. Pozwany wniósł więc o zmianę wyroku w części dotyczącym kosztów poprzez zasądzenie od niego na rzecz każdego z powodów kwot po 2.4 tys. zł kosztów zastępstwa procesowego.

Przegrany zapłaci mniej

Sąd okręgowy zmienił wyrok zgodnie z żądaniem zażalenia. Przyznał rację skarżącemu, że sąd rejonowy nie wyjaśnił podstawy faktycznej orzeczenia o obowiązku zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, w szczególności nie podał z jakich przyczyn uznał, że wynagrodzenie pełnomocnika powodów przyjął w wysokości podwójnej stawki minimalnej.

Faktycznie powodowie wygrali sprawę w całości. A zgodnie z art. 98 par. 1 k.p.c., strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Pełnomocnik powodów złożył wniosek o przyznanie zwrotu kosztów procesu według nrom prawem przypisanych w tym, kosztów zastępstwa procesowego w kwocie po 4.8 tys. zł na rzecz każdego z powodów.

W tej sytuacji sąd był zobligowany nałożyć na pozwanego obowiązek zwrotu kosztów procesu powodów – zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. W ocenie sądu nie zaszły jednak okoliczności uzasadniające podwyższenie stawki minimalnej wynikającej z ministerialnego rozporządzenia. W myśl par. 6 ust. 5 rozporządzenia wysokość stawki minimalnej w sprawach o wartości przedmiotu sprawy powyżej 10 tys. zł do 50 tys. zł wynosi 2.4 tys. zł. Analizując, czy zachodziła potrzeba podwyższenia wynagrodzenia pełnomocnika powodów do wysokości 200 proc. stawek minimalnych wskazać należy, że w myśl par. 2 ust. 2 cyt. rozporządzenia podstawą zasądzenia opłaty za czynności adwokackie stanowią stawki minimalne. Wskazany par. 2 pkt 2 rozporządzenia uzależnia dodatkowo wysokość opłaty w konkretnej sprawie od takich okoliczności jak jej charakter, a także nakład pracy pełnomocnika i jego wkład w rozstrzygnięcie.

Co do zasady uzasadniony jest więc zwrot kosztów zastępstwa procesowego według wynagrodzenia w stawkach minimalnych, a dopiero konkretne okoliczności o charakterze szczególnym przemawiają za zasadnością zwrotu według stawki wyższej. W ocenie sądu w tej sprawie, nie występowały takie szczególne okoliczności przemawiające za ustaleniem wyższej stawki wynagrodzenia. Pełnomocnik powodów brał udział w trzech rozprawach i złożył w sprawie poza odpowiedzią na pozew jedynie jedno pismo procesowe. Trudno zatem uznać, aby zaszły szczególne okoliczności przemawiające za uznaniem, że nakład pracy pełnomocnika powodów wymaga takiego podwyższenia wynagrodzenia.

Postanowienie Sądu Okręgowego w Przemyślu z 4 lutego 2016 r., sygn. akt I Cz 8/16