Obie sprawy zainicjowała organizacja Sieć Obywatelska Watchdog Polska. Dwa lata temu wystąpiła ona do krakowskiej rady izby komorniczej i warszawskiego sądu dyscyplinarnego radców prawnych o udostępnienie orzeczeń zapadłych w postępowaniach dyscyplinarnych w latach 2012–2013. Zarówno komornicy, jak i radcowie odmówili spełnienia prośby organizacji, twierdząc, że dokumenty, o które wnioskuje, nie są informacją publiczną.
W odpowiedzi Sieć Obywatelska Watchdog Polska złożyła do WSA skargi na bezczynność władz samorządów prawniczych. Sądy administracyjne zgodziły się z jej argumentacją i zobowiązały komorników i radców do udostępnienia orzeczeń.
Obie korporacje zaskarżyły rozstrzygnięcia do NSA. Komornicy przekonywali, że nie należą do kategorii osób pełniących funkcje publiczne, a ich działalność nie jest finansowana ze środków publicznych. Koszty egzekucji pokrywają bowiem pobierane opłaty. Komornicza komisja dyscyplinarna nie jest organem władzy publicznej, a zatem orzeczenia zapadające w indywidualnych sprawach nie stanowią informacji publicznej.
Z kolei radcowie twierdzili, że w przypadku ich postępowań dyscyplinarnych stosuje się odpowiednie przepisy kodeksu postępowania karnego. Zgodnie z nimi prawo dostępu do akt sprawy mają przede wszystkim strony, pełnomocnicy i obrońcy. Radcowie podkreślali też, że zasady ujawnienia akt postępowania dyscyplinarnego są bardziej sformalizowane niż zasady udostępniania informacji publicznej. Co więcej, ich zdaniem upublicznienie orzeczeń dyscyplinarnych mogłoby spowodować naruszenie prywatności dóbr osobistych radcy, którego sprawa dotyczy.
Te argumenty nie przekonały jednak Naczelnego Sądu Administracyjnego, który ostatecznie potwierdził, że wyroki w postępowaniach dyscyplinarnych prawników są informacją publiczną.
ORZECZNICTWO
Orzeczenia Naczelnego Sądu Dyscyplinarnego z 24 listopada 2016 r., sygn. akt I OSK 589/15, I OSK 1112/15.