TEZA: Dla dochowania terminu do uiszczenia opłaty sądowej w formie bezgotówkowej decydująca jest data złożenia polecenia przelewu w banku, a nie data uznania rachunku bankowego właściwego sądu, jeżeli przelew w dniu jego przyjęcia przez bank lub w terminie przewidzianym do uiszczenia opłaty miał dostateczne pokrycie pieniężne, a złożone polecenie zostało rzeczywiście dokonane.
Sygn. akt IV CZ 3/16, POSTANOWIENIE SĄDU NAJWYŻSZEGO z 31 marca 2016 r.
STAN FAKTYCZNY
Spór dotyczył uznania dochowania terminu wniesienia opłaty sądowej w sytuacji, gdy została ona uiszczona na konto sądu w formie przelewu bankowego. A wiadomo – banki nie zawsze realizują dyspozycję przelewu tego samego dnia, kiedy został on zlecony przez klienta. Zdarza się, że pieniądze trafiają na konto odbiorcy dopiero następnego dnia, a niekiedy nawet po kilku dniach – zwłaszcza w przypadku, kiedy przelew dokonywany jest przed świętami lub weekendem.
W rozpatrywanym przez Sąd Najwyższy przypadku sytuacja wyglądała następująco: najpierw sąd okręgowy postanowił o oddaleniu wniosku powódki – spółki z ograniczoną odpowiedzialnością L. (dalej: L. sp. z o.o.) – o zwolnienie od opłaty od apelacji w sprawie o zapłatę przeciwko spółce akcyjnej P. (dalej: P. SA). Po tym jak postanowienie zostało doręczone pełnomocnikowi powódki – należna opłata została uiszczona za pomocą przelewu bankowego, ale wpłynęła dzień po upływie wyznaczonego terminu.
Sąd Apelacyjny na podstawie art. 373 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 101; dalej: k.p.c.) odrzucił apelację powódki L. sp. z o.o. Zauważył, że doręczenie postanowienia o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych profesjonalnemu pełnomocnikowi powódki, który wniósł apelację, zgodnie z art. 112 ust. 3 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 623), aktualizowało obowiązek uiszczenia opłaty od apelacji, bez odrębnego wezwania. Opłacenie apelacji z jednodniowym uchybieniem terminu skutkowało jej odrzuceniem.
Powódka wniosła zażalenie.
UZASADNIENIE
Sąd Najwyższy uchylił zaskarżone postanowienie. Wskazał, że uiszczenie opłaty sądowej w drodze przelewu bankowego jest operacją złożoną, na którą składają się różne czynności, z których każda może być podjęta w innej chwili. Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem SN dla dochowania terminu do uiszczenia opłaty sądowej w formie bezgotówkowej decydująca jest data złożenia polecenia przelewu w banku, a nie data uznania rachunku bankowego właściwego sądu, jeżeli przelew w dniu jego przyjęcia przez bank lub w terminie przewidzianym do uiszczenia opłaty miał dostateczne pokrycie pieniężne, a złożone polecenie zostało rzeczywiście dokonane.
W ocenie SN nie ma również wątpliwości, że dniem uiszczenia opłaty sądowej, dokonanej za pomocą elektronicznego środka komunikacji, jest dzień, w którym polecenie przelewu, mające pokrycie na rachunku zleceniodawcy, zostało wprowadzone do serwera odbiorcy w taki sposób, że bank mógł zapoznać się z jego treścią.
SN zauważył, że dołączonym do zażalenia dokumentem potwierdzającym dokonanie transakcji złożonej przez usługi bankowości elektronicznej powódka wykazała, iż wysłała polecenie przelewu opłaty od apelacji na konto sądu, skierowane do banku i umożliwiające mu zapoznanie się z jego treścią. Zostało ono zrealizowane przez bank następnego dnia. Nie ma też wątpliwości, że dokonując polecenia przelewu, powódka miała pokrycie na swoim rachunku, skoro zostało ono dzień później zrealizowane przez bank. W związku z tym rację ma skarżąca, że sąd apelacyjny, opierając się na dokumencie wystawionym przez księgowość tego sądu, pominął, iż dla dochowania terminu do uiszczenia opłaty decydująca jest data złożenia przelewu w banku, a nie data uznania rachunku bankowego właściwego sądu. W konsekwencji wniosek sądu apelacyjnego, że opłata, która wpłynęła na rachunek sądu dzień po upływie wyznaczonego terminu na jej uiszczenie, jest spóźniona, nie był trafny, co doprowadziło do nieuzasadnionego zastosowania art. 373 w zw. z art. 370 k.p.c.