Komornik działający przy Sądzie Rejonowym w T. prowadził sprawę egzekucyjną przeciwko dłużnikowi Piotrowi C. Postępowanie to zostało jednak umorzone, gdyż wierzyciel dowiedział się, że jedyny wartościowy składnik majątku pana C. – samochód – jest już obciążony zastawem rejestrowym na rzecz banku P. Komornik po umorzeniu postępowania kontynuował jednak czynności, tym razem w celu rozliczenia swoich kosztów komorniczych.
W tym celu wszczął kolejne postępowanie przeciwko dłużnikowi, tym razem nakazując mu zapłacić wspomniane koszty. Ponieważ dłużnik nie miał środków (z tego m.in. powodu poprzednie postępowanie zostało umorzone), komornik dokonał zajęcia samochodu Piotra C., sprzedał go na licytacji, a następnie dokonał podziału pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży pojazdu.
Problem polegał na tym, że uzyskana suma (niespełna 8600 zł) zdołała pokryć jedynie kwotę kosztów komorniczych poprzedniej, umorzonej już sprawy. Koszta te przejął komornik, powołując się ma treść art. 1025 par. 1 kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z tym przepisem z kwoty uzyskanej z egzekucji należności zaspokajane są w kolejności podanej w kolejnych punktach tego paragrafu. Pierwszą kategorią, stojącą przed wszystkimi pozostałymi wierzytelnościami, są oczywiście koszty egzekucyjne, należne także komornikowi.
Wówczas do sprawy włączył się wierzyciel – bank P., który oprotestował plan podziału należności. Sprzeciw ten oddalił sąd I instancji, ale sąd II instancji powziął poważne wątpliwości, które wyraził w pytaniu prawnym do Sądu Najwyższego. Poprosił w nim o wyjaśnienie, czy egzekwowane koszty egzekucyjne ustalone w innym postępowaniu egzekucyjnym korzystają z zaspokojenia w pierwszej kategorii przewidzianej w art. 1025 par. 1 pkt 1 k.p.c.?
Odpowiedź dla komornika była negatywna. SN stwierdził w uchwale, iż koszta egzekucyjne należne komornikowi, ustalone prawomocnym orzeczeniem sądowym, nie korzystają z pierwszeństwa w zaspokojeniu, zgodnie z art. 1025 par. 1 pkt 1 k.p.c., gdy dotyczyły innego postępowania egzekucyjnego.
W uzasadnieniu SN przypomniał, że egzekucja kosztów komorniczych jest w tym wypadku drugą sprawą egzekucyjną. Pierwsza, dotycząca należności głównej, została zakończona prawomocnym postanowieniem o jej umorzeniu.
– Gdy więc roszczenie główne nie podlega już egzekucji, wówczas koszta egzekucyjne, dochodzone w kolejnym postępowaniu, nie mogą korzystać z przywileju pierwszeństwa w zaspokojeniu – powiedział sędzia Władysław Pawlak.
ORZECZNICTWO
Uchwała Sądu Najwyższego z 30 stycznia 2018 r., sygn. akt III CZP 98/17.