Do działek budowlanych oraz do budynków i urządzeń z nimi związanych należy zapewnić dojście i dojazd umożliwiający dostęp do drogi publicznej. Jakie warunki muszą zostać spełnione?

Zgodnie z wydanym na podstawie art. 7 ust 2 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2002 nr 75 poz. 690, dalej jako: ,,Rozporządzenie”) do działek budowlanych oraz do budynków i urządzeń z nimi związanych należy zapewnić dojście i dojazd umożliwiający dostęp do drogi publicznej, odpowiednie do przeznaczenia i sposobu ich użytkowania oraz wymagań dotyczących ochrony przeciwpożarowej, określonych w przepisach odrębnych, przy czym szerokość jezdni stanowiącej dojazd nie może być mniejsza niż 3 metry (§ 14 ust. 1).

Samo pojęcie ,,jezdni” użyte w niniejszym przepisie było poddane w orzecznictwie wielokrotnie analizie. Dla przykładu Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia
29 października 2008 r. (sygn. akt II SA/Kr 646/08) wskazał, iż użyte w ust. 1 § 14 pojęcie "jezdni" odnosi się do każdego pasa, po którym ma odbywać się dojazd, a w konsekwencji – że minimalnym wymaganiem dla takiego pasa jest szerokość 3 m.

Nie do przyjęcia zdaniem Sądu jest pogląd, wg. którego owo pojęcie "jezdni" w każdym przypadku miałoby oznaczać część drogi, o jakiej mowa w przepisach o ruchu drogowym. Stosownie zaś do ust. 2 tego przepisu dopuszcza się zastosowanie dojścia i dojazdu do działek budowlanych w postaci ciągu pieszo-jezdnego, pod warunkiem że ma on szerokość nie mniejszą niż 5 metrów, umożliwiającą ruch pieszy oraz ruch i postój pojazdów.

Ponadto z ust. 3 wynika, że do budynku i urządzeń z nim związanych, wymagających dojazdów, funkcję tę mogą spełniać dojścia, pod warunkiem że ich szerokość nie będzie mniejsza niż 4,5 m. Analiza przepisu pozwala zatem przyjąć, że generalna zasada dotycząca szerokości dojazdu do działki budowlanej została ustalona w ust. 1 zgodnie z którym jezdnia musi mieć nie mniej niż 3 metry szerokości. Pozostałe dwa ustępy wprowadzają zatem wyjątki od ww. zasady wskazując, że dojazd może zapewnić również ciąg pieszo-jezdny o szerokości nie mniejszej niż 5 metrów albo dojście o szerokości nie mniejszej niż 4,5 m.

Samo pojęcie ciągu pieszo-jezdnego nie zostało zdefiniowane, niemniej w praktyce pod tym pojęciem rozumie się drogę bądź obszar, na którym nie ma wyodrębnionego chodnika i gdzie dopuszczalny jest zarówno ruch pieszych, jak i ruch pojazdów. Należy jednak pamiętać, że gminy określają samodzielnie uchwałą plany zagospodarowania przestrzennego danego terenu, a w nich szczegółowo wskazują szerokość chodników i dróg dojazdowych na danym terenie, jak również odległości od tej drogi w jakiej mogą znajdować się budynki.

Zwracam również uwagę na treść art. 9 ust. 1 prawa budowlanego, przewidującego możliwość odstępstw od wskazanych wymogów technicznych, ale tylko w przypadkach szczególnie uzasadnionych. Zgody na odstępstwo, po uzyskaniu upoważnienia ministra, który ustanowił przepisy techniczno-budowlane, udziela albo odmawia udzielenia, w drodze postanowienia, organ administracji architektoniczno-budowlanej, przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę albo decyzji o zmianie pozwolenia na budowę. Od rozstrzygnięcia tego przysługuje odwołanie do organu wyższej instancji.

Daria Pośpiech-Przeor, radca prawny, Dyrektor Działu Prawnego w ECDP Group