Za projekt o przekształceniu współużytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe we współwłasność gruntów odpowiada Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju.
W projekcie zaproponowano, że od 1 stycznia 2019 r. prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi i wielolokalowymi zostaną przekształcone w prawo współwłasności gruntu na rzecz właścicieli domów i lokali położonych na takich gruntach.
„Osoby, które staną się z mocy prawa właścicielami gruntów, będą zobowiązane do uiszczania należności za nabycie prawa własności w formie opłat rocznych, przez okres 20 lat. Wysokość opłaty będzie odpowiadała wysokości opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste, obowiązującej w dniu 1 stycznia 2018 r.” - wyjaśnia MIiR.
Samorządy - zgodnie z proponowanymi przepisami - będą miały możliwość waloryzowania opłat rocznych przy zastosowaniu wskaźników ogłaszanych przez Prezesa GUS, a dotychczasowi właściciele (Skarb Państwa oraz samorządy, w tym gminy) będą mogli udzielać bonifikat od opłat rocznych.
Proponuje się także, by wszystkie (20) opłaty przekształceniowe mogły zostać uiszczone jednorazowo „z góry”. „W takim przypadku samorządy też będą mogły udzielać bonifikat, a w odniesieniu do gruntów państwowych projektowana ustawa przewiduje bonifikatę w wysokości 60 proc., w przypadku gdy płatność jednorazowa zostanie wniesiona w pierwszym roku od przekształcenia” - zaznaczył resort.
W kolejnych pięciu latach wysokość bonifikaty będzie malała o 10 punktów procentowych z każdym rokiem.
Własność gruntów w księgach wieczystych oraz w ewidencji gruntów i budynków będzie ustalana na podstawie zaświadczenia wydawanego przez organy reprezentujące dotychczasowych właścicieli gruntów - Skarb Państwa oraz gminy. Wpisy mają być wolne od opłat sądowych.
Projektodawcy tłumaczą, że proponowane zmiany są odpowiedzią na problemy z przekształcaniem praw użytkowania wieczystego na mocy obowiązującej ustawy z 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości. W opinii MIiR ustawa ta, w niektórych sytuacjach, nie zapewnia właścicielom lokali w budynkach wielolokalowych faktycznej możliwości przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności.
Proponuje się także wprowadzenie przepisu likwidującego możliwość ustanawiania od 1 stycznia 2019 r. nowych praw użytkowania wieczystego na cele mieszkaniowe. Oznacza to, że od wskazanej daty, z własnością lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego będzie mogło być związane wyłącznie prawo własności gruntu.