Do 31 stycznia przedsiębiorcy muszą przedstawić gminie wartość zbytego trunku
Przedsiębiorcy, którzy prowadzą małe sklepy spożywcze, właściciele sklepów monopolowych i restauratorzy muszą pamiętać o obowiązkach związanych z posiadaniem zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych. Jeśli do końca stycznia nie zapłacą pierwszej raty tzw. kapslowego albo nie złożą oświadczenia o wartości sprzedaży alkoholu za 2013 rok, zezwolenie wydane przez gminę wygaśnie.
Termin na rozliczenie
W każdej większej gminie co roku część przedsiębiorców zapomina rozliczyć się z urzędem z alkoholu sprzedanego w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Warto więc pamiętać, że 31 stycznia 2014 r. upływa termin na złożenie pisemnego oświadczenia o wartości sprzedaży poszczególnych rodzajów napojów alkoholowych w punkcie sprzedaży za ubiegły rok.
Oświadczenie składa się w urzędzie gminy (miasta), gdzie zostało wydane zezwolenie. Nie musi być ono przygotowane na urzędowym formularzu. Należy jednak pamiętać o podaniu w nim m.in.:
● imienia i nazwiska przedsiębiorcy albo nazwy osoby prawnej, a w przypadku spółki cywilnej: imion i nazwisk wszystkich wspólników,
● adresu miejsca zamieszkania przedsiębiorcy albo adresu siedziby osoby prawnej,
● numer zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych i jego datę ważności,
● danych kontaktowych (np. numer telefonu, adres e-mail),
● dane punktu sprzedaży (typ placówki, nazwa, adres),
● wartości sprzedaży poszczególnych rodzajów napojów alkoholowych w 2013 r.
● czytelnego podpisu przedsiębiorcy lub jego pełnomocnika.
Przedsiębiorca lub osoba przez niego upoważniona może złożyć oświadczenie w biurze podawczym urzędu gminy lub nadać listem do dnia 31 stycznia (liczy się data stempla pocztowego). Oświadczenie można także wysyłać w formie dokumentu elektronicznego za pośrednictwem Elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej (ePUAP). Składane oświadczenie ma charakter wyłącznie informacyjny.
Do końca stycznia należy też wnieść na rachunek gminy pierwszą ratę opłaty za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż alkoholu (kolejne trzeba zapłacić do 31 maja i do 30 września). Są one naliczane na podstawie oświadczenia o wartości sprzedaży poszczególnych kategorii alkoholi. Przedsiębiorcy, którzy nabyli zezwolenie w ciągu 2013 r., muszą natomiast wnieść opłaty w wysokości proporcjonalnej do okresu ważności zezwolenia.
Wyliczenie kapslowego
Opłaty za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż alkoholu są naliczane na podstawie oświadczenia o wartości sprzedaży poszczególnych kategorii alkoholi. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi wyróżnia grupy alkoholi: napoje zawierające 4,5 proc. alkoholu oraz piwo, napoje zawierające od 4,5 proc. do 18 proc. alkoholu (przeważnie są to wina) i alkohole mocniejsze niż 18 proc. (zazwyczaj wódki). Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi za wartość sprzedaży należy przyjąć kwotę należną sprzedawcy za sprzedane napoje alkoholowe, z uwzględnieniem podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego.
Na podstawie przedstawionych kwot przedsiębiorca wylicza opłaty za korzystanie z zezwolenia. Opłata zależy więc od wysokości obrotów i ma charakter publicznoprawny. Jak podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny, obliczenie opłaty ma charakter czynności rachunkowej, materialno-technicznej. Przy tym nie jest istotne, czy obliczenia tego dokona zobowiązany, czy też organ w trybie pozaprocesowym. Opłaty za zezwolenie za sprzedaż napojów alkoholowych nie ustala się natomiast w drodze decyzji administracyjnej (por. uchwała NSA z 23 czerwca 1997 r., sygn. akt OPK 33/97).
Wpływy z kapslowego stanowią dochód dla gmin i przeznaczane są na realizację gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Warto pamiętać, że przy wpłacie za korzystanie z zezwoleń, dokonywanej na rachunek urzędu gminy przez przekazanie odpowiedniej kwoty bankowi lub urzędowi pocztowemu, za dzień dokonania zapłaty powinien być uznany dzień, w którym strona dokonuje wpłaty gotówki na poczcie czy też w banku. Za tę datę nie może być zaś uznana data wpłynięcia przekazywanej kwoty na rachunek gminy (por. decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku z 9 maja 2013 r. 4874/12, znak SKO 4874/12).
Kara za spóźnienie
Podstawową sankcją za niezłożenie oświadczenia o wartości sprzedanego alkoholu jest wygaśnięcie zezwolenia na jego sprzedaż. Następuje to z mocy prawa. Wydana przez gminę decyzja w tym przedmiocie ma więc charakter deklaratoryjny. Oznacza to, że potwierdza ona, a nie kształtuje nowy stan rzeczy. Takie same konsekwencje rodzi przekroczenie granicznych terminów płatności każdej raty kapslowego. Są to terminy ostateczne, niepodlegające przedłużeniu ani przywróceniu. W przypadku niedotrzymania chociażby jednego z tych terminów urzędnicy wydający zezwolenie muszą stwierdzić jego wygaśnięcie. Nie mają na to wpływu przyczyny uchybienia. Wygaśnięcie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych przed upływem okresu, na który zostało udzielone, nie daje podstaw do żądania zwrotu części opłaty za okres przypadający przed tym faktem.
Terminowe wniesienie opłat jest też warunkiem prowadzenia sprzedaży napojów alkoholowych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży. Sprzedawca ma obowiązek okazać przedsiębiorcy zaopatrującemu dany punkt sprzedaży napojów alkoholowych odpowiedni dowód potwierdzający dokonanie opłaty. Musi to zrobić w terminach do: 1 lutego, 1 czerwca, 1 października każdego roku kalendarzowego objętego zezwoleniem (przed 1 lipca 2011 r. przedsiębiorca musiał okazywać zaświadczenie o uiszczeniu opłaty).
Przedsiębiorca, którego zezwolenie wygasło z powodu niezłożenia oświadczenia lub niedokonania opłaty, może wystąpić z wnioskiem o wydanie nowego zezwolenia nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od dnia wydania decyzji o wygaśnięciu zezwolenia. Zezwolenie nie jest więc automatycznie przywracane po upływie tego czasu.
Na co przeznaczane są wpływy z kapslowego
Opłaty z tytułu korzystania z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych są przeznaczane na realizację takich, zadań jak m.in.:
● zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu,
● udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie,
● prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii,
● wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych,
● wspieranie zatrudnienia socjalnego przez organizowanie i finansowanie centrów integracji społecznej
Opłaty za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż alkoholi w 2013 r.
Za piwo
● 525 zł, gdy wartość sprzedaży w 2013 roku nie przekroczyła 37,5 tys. zł,
● 1,4 proc. wartości sprzedanego piwa w 2013 roku, gdy wartość jego sprzedaży w 2013 roku przekroczyła 37,5 tys. zł.
Za wino
● 525 zł, gdy wartość sprzedaży w 2013 roku nie przekroczyła 37,5 tys. zł,
● 1,4 proc. wartości sprzedanego w 2013 roku wina, gdy wartość jego sprzedaży w 2013 roku przekroczyła 37,5 tys. zł.
Za wódkę
● 2,1 tys. zł, gdy wartość sprzedaży w 2013 roku nie przekroczyła 77 tys. zł,
● 2,7 proc. wartości sprzedanej w 2013 roku wódki, gdy wartość sprzedaży w 2013 roku przekroczyła 77 tys. zł.
PRZYKŁADY
1. Złożenie fałszywego oświadczenia o sprzedaży
Zygmunt G. złożył w urzędzie gminy fałszywe oświadczenie, w którym zaniżył wartość napojów alkoholowych sprzedanych w 2013 r. Miało to wpływ na zaniżenie opłaty za korzystanie z zezwolenia należnej gminie. Gdy sprawa wyszła na jaw, wójt gminy złożył do prokuratury zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa polegającego na złożeniu fałszywego oświadczenia przez przedsiębiorcę. Podkreślił w nim, że na formularzu udostępnionym w urzędzie widnieje pouczenie o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań i oświadczeń. Takie oświadczenie podpisał też Zygmunt G. Prokurator odmówił wszczęcia śledztwa w tej sprawie. W uzasadnieniu postanowienia podkreślił, że do odpowiedzialności za czyn z art. 233 par. 6 kodeksu karnego można pociągnąć jedynie wówczas, gdy przepis ustawy przewiduje możliwość odebrania oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej. Takiego rygoru nie przewiduje ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Ustawa ta wskazuje natomiast inne konsekwencje złożenia fałszywego oświadczenia, a mianowicie cofnięcie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych (por. wyrok Sądu Najwyższego z 19 kwietnia 2012 r., sygn. akt II KK 21/2012).
2. Prowadzenie sprzedaży alkoholu bez zezwolenia
Właściciel pubu Dynamit spóźnił się z zapłatą kolejnej raty kapslowego. Gdy otrzymał decyzję o wygaśnięciu zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, postanowił jednak wyprzedać zgromadzone w magazynie zapasy. Po kilku dniach w lokalu zjawiła się policja. Funkcjonariusze stwierdzili nielegalną sprzedaż piwa. Zatrzymali też znaleziony w lokalu alkohol. Przedsiębiorca dowiedział się, że grozi mu odpowiedzialność za popełnienie przestępstwa. Zgodnie z art. 43 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi każdy, kto sprzedaje lub podaje napoje alkoholowe w wypadkach, kiedy jest to zabronione albo bez wymaganego zezwolenia lub wbrew jego warunkom podlega grzywnie. W razie skazania za to przestępstwo sąd może także orzec przepadek zabezpieczonych przez policjantów napojów alkoholowych i zakaz prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na sprzedaży lub podawaniu napojów alkoholowych.
3. Ponowne ubieganie się o zezwolenie
Pan Michał złożył w ubiegłym roku fałszywe oświadczenie o sprzedaży alkoholu w swoim sklepie spożywczym. W związku ze stwierdzeniem tego faktu burmistrz wydał decyzję o cofnięciu zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w prowadzonym przez niego punkcie. Po upływie 6 miesięcy przedsiębiorca wystąpił ponownie o wydanie zezwolenia. W urzędzie miasta został poinformowany, że nie może otrzymać takiej zgody. Chociaż ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi nie wprowadza odmiennych regulacji w przypadku wydawania zezwolenia przedsiębiorcy, któremu je cofnięto, to jednak przewiduje inne ważne ograniczenie. Taki podmiot może wystąpić z wnioskiem o ponowne wydanie zezwolenia nie wcześniej niż po upływie 3 lat od dnia wydania decyzji o jego cofnięciu.
Podstawa prawna
Ustawa z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 1356 z późn. zm.).