Zamykamy spółkę jawną. Nie można zapomnieć o likwidacji działalności

Od 1978 r. prowadzę własną firmę, którą reprezentuję wspólnie z żoną. Od 2000 r. działa ona w formie spółki jawnej. W tym samym czasie wniosłem jako aport do firmy własną nieruchomość, wyposażenie i środki trwałe, sfinansowane z pieniędzy wspólnych – moich i żony – napisał pan Jacek. Z uwagi na podeszły wiek oraz brak dzieci nasz czytelnik od dwóch lat stara się zmniejszyć wartość księgową firmy i jednocześnie ją sprzedać lub wydzierżawić zakład albo nieruchomość. – Nie mam siły dalej prowadzić biznesu, więc zastanawiam się, jak mogę zlikwidować spółkę, żeby nie mieć później z niczym problemów.

Wojciech Celichowski adwokat w Kancelarii Adwokatów i Radców Prawnych Celichowski Spółka Partnerska / Dziennik Gazeta Prawna

Zakończenie działalności biznesowej prowadzonej w formie spółki jawnej wymaga najczęściej przeprowadzenia jej likwidacji, choć możliwe są inne rozwiązania. Na pewno jednak konieczne jest podjęcie sformalizowanych kroków.

W momencie zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej najlepiej podjąć jednomyślną uchwałę o rozwiązaniu spółki. Musi zostać ona podjęta przez wszystkich wspólników, czyli w tym przypadku przez naszego czytelnika i jego małżonkę. Następnie dotychczasowi wspólnicy spółki powinni zdecydować, czy chcą przeprowadzić postępowanie likwidacyjne spółki, czy uzgodnią inny sposób na zakończenie jej istnienia.

Jeśli zdecydują się na likwidację spółki, konieczne będzie ustanowienie likwidatorów, czyli osób odpowiedzialnych za prawidłowe przeprowadzenie tego procesu. Są nimi zazwyczaj wszyscy wspólnicy. Na likwidatorów mogą powoływać (zawsze w formie uchwały) również tylko niektórych spośród siebie albo osoby spoza swego grona.

Jak szefowie małych firm spędzają wakacje? Na ogół w pracy, jeśli wypoczynek, to bardzo krótki

Zadaniem likwidatorów jest zakończenie bieżących interesów spółki, ściągnięcie wierzytelności, wypełnienie zobowiązań i upłynnienie majątku. Muszą również sporządzić bilans na dzień rozpoczęcia i zakończenia likwidacji. Jeśli trwa ona dłużej niż rok, powinni sporządzić też sprawozdanie finansowe na dzień kończący każdy rok obrotowy. Poza tym mają obowiązek zgłoszenia zakończenia likwidacji i złożenia wniosku o wykreślenie spółki z rejestru. Jeśli rozwiązanie spółki następuje bez przeprowadzenia likwidacji, obowiązek złożenia wniosku ciąży na wspólnikach.

Likwidatorzy z majątku spółki jawnej spłacają zobowiązania spółki i pozostawiają odpowiednie kwoty na pokrycie zobowiązań niewymagalnych lub spornych, czyli tych co do których mogą lub toczą się postępowania sądowe. Pozostały majątek muszą podzielić między wspólników stosownie do postanowień umowy. Jeśli takich postanowień nie ma, spłaca się wspólnikom ich udziały. Ewentualną nadwyżkę dzieli się między nich w takim stosunku, w jakim uczestniczą w zysku. Rzeczy wniesione przez wspólnika do spółki jawnej tylko do używania zwraca się mu w naturze.

Gdy majątek spółki nie wystarcza na spłatę udziałów i długów, niedobór dzieli się między wspólników stosownie do postanowień umowy, a przy ich braku – w stosunku, w jakim uczestniczą w stracie. Jeśli jeden ze wspólników jest niewypłacalny, przypadającą na niego część niedoboru dzieli się między pozostałych w takim samym stosunku.

Otwarcie likwidacji, nazwiska i imiona likwidatorów spółki, ich adresy, a także sposób jej reprezentowania przez likwidatorów i wszelkie zmiany w tym zakresie, nawet gdyby nie nastąpiła żadna zmiana w dotychczasowej reprezentacji spółki, należy zgłosić do sądu rejestrowego. Do zgłoszenia konieczne jest załączenie poświadczonych notarialnie podpisów likwidatorów spółki. Likwidację prowadzi się pod nazwą spółki z dopiskiem – w likwidacji. Każdy likwidator ma prawo i obowiązek dokonania zgłoszenia, z kolei wpis likwidatorów ustanowionych przez sąd i wykreślenie odwołanych przez sąd, następuje z urzędu.

I jeszcze jedno. Spółka w okresie likwidacji istnieje, może więc pozywać i być pozywaną.

Przyczyny rozwiązania spółki jawnej

● przewidziane w umowie spółki,

● jednomyślna uchwała wszystkich wspólników,

● ogłoszenie upadłości spółki, śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości,

● wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika,

● prawomocne orzeczenie sądu.

Podstawa prawna

Art. 67–84 ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z późn. zm nr 94, poz. 1037).

PORADA EKSPERTA

Istnienie spółki oznacza, że jest ona wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego oraz posiada majątek odrębny od majątku wspólników. Tak długo jak jest wpisana do rejestru, jest podmiotem odrębnej od wspólników własności, w tym własności nieruchomości. Ma też obowiązki podatkowe, czyli wspólnicy muszą dopilnować, by odpowiednie deklaracje zostały złożone w urzędzie skarbowym, a podatki, np. podatek od nieruchomości czy też podatek dochodowy od dochodów osiąganych z nieruchomości, zostały zapłacone. Jeżeli pan Jacek i jego żona chcą zaprzestać prowadzenia działalności gospodarczej, to oczywiście najlepiej jest doprowadzić do wykreślenia spółki z Krajowego Rejestru Sądowego. Odpada wtedy chociażby obowiązek składania deklaracji podatkowych. Przeprowadzenie postępowania likwidacyjnego spółki nie jest konieczne, jeżeli wspólnicy uzgodnią sposób, w jaki spółka zakończy swój byt. Musi on być dokładnie określony. Nie wystarcza samo stwierdzenie, iż spółka zostanie rozwiązana w sposób inny niż przez likwidację. Co równie istotne, uzgodnienie wspólników musi również uwzględniać to, iż priorytetem jest zaspokojenie wierzycieli. Jeżeli wspólnicy zdecydują się na zakończenie działalności spółki bez jej likwidacji, wierzyciele spółki, którzy nie zostali zaspokojeni, stają się jej następcami prawnymi. Kończąc działalność spółki jawnej, należy dopilnować, by wszystkie jej zobowiązania zostały spłacone oraz by w posiadaniu wspólników znalazły się dokumenty spółki wskazujące na to, że tak się stało. Trzeba bowiem pamiętać, że po wykreśleniu spółki z rejestru wierzyciele, którzy nie zostaną zaspokojeni, zwrócą się bezpośrednio do wspólników z żądaniem spłaty. Wydaje się, że najrozsądniejszym rozwiązaniem dla pana Jacka byłaby sprzedaż wszelkich środków trwałych oraz materiałów i narzędzi, a następnie spłacenie zobowiązań. W momencie, gdy spółka będzie mieć wyłącznie środki finansowe lub środki finansowe i nieruchomość, można wykreślić ją z rejestru, podejmując przedtem uchwałę wspólników (tj. pana Jacka i jego żony), że nieruchomość i pieniądze przechodzą na ich własność. Należy też oczywiście dopilnować, by własność została wpisana do księgi wieczystej.