W XI edycji Programu Najwyższa Jakość QI nagrodzono rozwiązanie zgłoszone przez Wojewódzki Szpital Specjalistyczny we Wrocławiu, które ma nie tylko wysokie walory jakościowe, ale i doniosłe znaczenie społeczne, bowiem niesie nadzieję na lepsze i dłuższe życie dla chorych długotrwale dializowanych.

Proteza HeRO (Hemodialysis Reliable Outflow) jest najnowszym rozwiązaniem umożliwiającym długotrwały dostęp naczyniowy do hemodializy u pacjentów, u których wyczerpano wszystkie inne możliwości dostępu do dializ. Operacja wszczepienia protezy to ostatnia szansa dla pacjentów, którzy na skutek długotrwałych dializ mają całkowicie zniszczone żyły. Dzięki niej mogą być w dalszym ciągu skutecznie dializowani i żyć dłużej.

Zespół pod kierunkiem prof. Wojciecha Witkiewicza – Dyrektora Szpitala przeprowadza operacje wszczepienia protezy HeRO u pacjentów z niedrożnością żył centralnych. Drugim rodzajem nowoczesnych protez wszczepianych w Szpitalu w leczeniu nerkozastępczym są protezy Humacyte.

Aby chory mógł być dializowany, musi mieć połączenie żyły z tętnicą (przetokę). Jednak, gdy żyły są zniszczone przez wielokrotne nakłucia, trzeba wszczepiać sztuczne protezy. Taka proteza jest jednak ciałem obcym i nie jest idealna ze względu na duży odsetek zakażeń – nawet 11 proc. Gdy ulegnie infekcji trzeba ją usunąć. Jedynym ratunkiem w takiej sytuacji jest proteza Humacyte – sztucznie hodowane naczynie krwionośne. Wytwarzanie protez zaczyna się od pobrania komórek mięśni gładkich aorty brzusznej od zmarłego dawcy narządów, które namnaża się w inkubatorze. Następnie umieszcza się je na stelażu biodegradowalnym, przypominającym kształtem naczynie krwionośne. Przez dwa miesiące komórki produkują włókna kolagenowe, następnie komórki dawcy są usuwane – powstaje bezkomórkowe kolagenowe naczynie krwionośne, które po wszczepieniu do organizmu biorcy zostaje zasiedlone przez jego własne komórki, stając sę integralnym narządem biorcy.

Technologia hodowli naczyń krwionośnych Humacyte została opracowana przez zespół naukowców z uniwersytetów Duke i Yale i tam też przeprowadzono pierwsze badania na zwierzętach. Następnie naczynia Humacyte były badane w 6 ośrodkach (3 w USA i 3 w Polsce), jako dostęp naczyniowy do hemodializ u chorych ze schyłkową niewydolnością nerek, u których nie można było wytworzyć przetoki do dializ z naczyń własnych. Uzyskano wybitnie zachęcające wyniki – naczynie Humacyte wykazało się większą żywotnością oraz zdecydowanie większą opornością na zakażenie w porównaniu do stosowanych powszechnie protez naczyniowych – wyniki tych badań opublikowano w maju 2016 r. w prestiżowym czasopiśmie The Lancet.

Do ostatniej fazy badań klinicznych amerykańscy naukowcy wybrali 40 ośrodków medycznych z całego świata, specjalizujących się w wytwarzaniu dostępów naczyniowych do dializ. Wojewódzki Szpital Specjalistyczny we Wrocławiu był drugim na świecie ośrodkiem, w którym dokonano wszczepienia naczynia Humacyte choremu z niewydolnością nerek – było to w styczniu 2013 r. Jest też ośrodkiem, w którym wszczepiono najwięcej tych naczyń na świecie.

Oprac. AB