Poprawa wyników SKOK-ów w III kw. w stosunku do wyników I półrocza wynikała w głównej mierze z jednorazowych transakcji dokonanych przez niektóre kasy, w tym rozpoznanie i sprzedaż znaków towarowych (zysk ok. 80 mln zł), sprzedaż wierzytelności przeterminowanych w zamian za skrypty dłużne, a także otrzymanego bezzwrotnego wsparcia ze strony Kasy Krajowej w wysokości ok. 44 mln zł, wynika z raportu UKNF nt. sytuacji Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych w III kw. 2013 r. Na koniec września 44 kasy były zobowiązane do realizacji procesów naprawczych.

"Sytuacja sektora skok w III kwartale 2013 r. - w stosunku do prezentowanej za I półrocze 2013 r. – zasadniczo nie uległa zmianie. Co prawda, wynik finansowy sektora poprawił się (strata niższa o ok. 75 mln zł), jednak było to głównie wynikiem jednorazowych transakcji dotyczących: zbycia przez część kas portfeli wierzytelności, wyodrębnienia zorganizowanych części przedsiębiorstw i wniesienia ich aportem do powołanych spółek, a także - w przypadkach pojedynczych kas – efektem otrzymania z Kasy Krajowej pomocy finansowej w formie darowizn" - podał Urząd w raporcie.

Sektor SKOK w I-III kw. 2013 r. odnotował stratę netto w wysokości 17,2 mln zł. Natomiast po uwzględnieniu wyników inspekcji przeprowadzonych w kasach przez UKNF wynik kas obniżyłby się do (-) 535 mln zł. Na koniec września 2013 r. 24 kasy wykazały straty z działalności, a po uwzględnieniu wyników inspekcji liczba ta wzrosłaby do 25.

"Największy wpływ na wyniki kas miała pogarszająca się jakość portfela kredytowego oraz wysokie koszty odsetkowe depozytów, przy równoczesnym spadku dynamiki działalności kredytowej" - czytamy w raporcie.

Wartość kredytów przeterminowanych na koniec września 2013 r. wynosiła 4,2 mld zł, z czego 2,4 mld zł stanowiły kredyty, których okres przeterminowania wynosił powyżej 12 miesięcy. Dane te nie obejmują kredytów przeterminowanych sprzedanych w latach 2012-2013 (łącznie 48,7% wartości portfela przeterminowanych należności).

"W celu zabezpieczenia ryzyka kredytowego kasy utworzyły odpisy aktualizujące należności w wysokości blisko 2,4 mld zł. Porównując dane na koniec września 2013 r. i na koniec 2012 r. uwagę zwraca duży wzrost wartości kredytów przeterminowanych o 692 mln zł, tj. 19,7%. Jednocześnie, w tym samym okresie wartość portfela pożyczek i kredytów wzrosła o 874 mln zł, tj. 7,1%. Natomiast udział kredytów przeterminowanych wzrósł w trzech kwartałach br. o 3,4 pkt proc." - podano także.

Na koniec września 2013 r. wartość brutto sprzedanych przez kasy kredytów i pożyczek wyniosła 2,05 mld zł, z czego portfel o wartości 0,24 mld zł został sprzedany w roku 2013 (11,8% ogółem sprzedanych wierzytelności). Wartość netto (po uwzględnieniu wartości odpisu aktualizującego na dzień sprzedaży) sprzedanych wierzytelności wyniosła 1,33 mld zł.

W III kw. 2013 r. sektor SKOK rozwijał się wolniej niż w pierwszym półroczu - aktywa wzrosły o 1% (przez trzy kwartały wzrost o 10%).

Wartość depozytów wzrosła o 1 555,3 mln zł tj. o 9,89%, przy czym w III kwartale br. o 40,9 mln zł, tj. o 0,24%, portfela kredytowego brutto wzrosła o 874,0 mln zł tj. o 7,19%, w tym w III kwartale o 299,7 mln zł, tj. 2,35%, portfela kredytowego netto o 278,7 mln zł, tj. o 2,71%, w tym w III kwartale 2013 r. o 187,5 mln zł, tj. o 1,81%.

Na koniec III kwartału 2013 r. działalność prowadziło 55 kas, ich liczba nie zmieniła się w stosunku do końca roku ubiegłego. Według stanu na koniec września 44 kasy były zobowiązane do realizacji procesów naprawczych (w samym III kw. KNF zdecydowała o powołaniu w 3 kasach zarządców komisarycznych).

W 2013 r. do końca września Kasa Krajowa udzieliła niektórym kasom pomocy z funduszu stabilizacyjnego na łączną kwotę 193 mln zł, z czego 33,5 mln zł stanowiły darowizny, a 10,8 mln zł umorzone wcześniej udzielone kredyty stabilizacyjne.

Liczba placówek kas obniżyła się o 102 punkty sprzedażowe, tj. o 5% w porównaniu z końcem 2012 r. Liczba członków kas w okresie 9 miesięcy br. wzrosła o 48 tys., tj. o 1,9%, a wartość depozytów wzrosła o 1 555,3 mln zł, tj. o 9,89%, przy czym najwyższy wzrost odnotowano w I kwartale br. - o 1 447,7 mln zł, tj. o 9,20%.

UKNF wskazuje, że w kasach występuje podwyższone ryzyko płynności z powodu niedopasowania terminów wymagalności pasywów i zapadalności aktywów. Środkami krótkoterminowymi (głównie depozytami o wymagalności do 6 miesięcy) finansowana jest działalność kredytowo-pożyczkowa (w większości z terminami zapadalności powyżej 12 miesięcy).

Sytuacja kapitałowa SKOK poprawiła się głównie wskutek: przeniesienia na fundusz zasobowy zysków za 2012 r. przez kasy, które je osiągnęły, oraz wzrostu funduszu udziałowego (w okresie dziewięciu miesięcy br. o 61,2 mln zł, j. o 47,5%).

Fundusze własne sektora koniec III kwartału br. wynosiły 174 mln zł i w stosunku do grudnia 2012 r. wzrosły o 69,2 mln zł, tj. o 39,8%.

Współczynnik wypłacalności w sektorze, zgodnie ze sprawozdawczością kas, wzrósł z 1,79% na koniec grudnia 2012 r. do 1,83% na koniec września 2013 r., na co wpłynęły głównie jednorazowe transakcje przeprowadzone przez niektóre kasy. Uwzględniając natomiast wyniki inspekcji KNF, współczynnik wypłacalności powinien być wykazany na poziomie (-) 1%.