Subskrybuj nas na Youtube
/>
Skutkować to może m.in. natychmiastowym wstrzymaniem obowiązku spłacania kredytu do prawomocnego zakończenia się procesu, co może potrwać nawet kilka lat. Jednocześnie sąd zakaże bankowi złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytu.
Przedmiotem niniejszego artykułu jest jedynie tzw. postępowanie zabezpieczające roszczeń niepieniężnych, które jest uregulowane w kodeksie postępowania cywilnego (k.p.c.). Zgodnie z art. 755 § 1 k.p.c. sąd może udzielić zabezpieczenia w taki sposób, jaki uzna za odpowiedni. W szczególności może unormować prawa i obowiązki stron lub uczestników postępowania na czas trwania postępowania. W myśl art. 730 § 2 k.p.c. wniosek o zabezpieczenie powództwa można złożyć w toku procesu lub przed jego wszczęciem. Jeżeli uzyskamy prawomocne postanowienie sądu o udzieleniu zabezpieczenia przed wszczęciem procesu, to należy w ciągu 14 dni złożyć pozew do sądu, gdyż w przeciwnym razie zabezpieczenie upadnie. Według art. 730 [1] § 1 k.p.c. udzielenia zabezpieczenia można żądać, jeśli uprawdopodobni się roszczenie oraz wykaże interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia.
Uprawdopodobnienie roszczenia w sprawie sądowej, której przedmiotem jest stwierdzenie nieważności umowy kredytu frankowego nie stanowi obecnie istotnego problemu. W ostatnich kilkunastu miesiącach zapadło bardzo dużo wyroków uznających nieważność umów frankowych. Dotyczy to nie tylko Trybunału Sprawiedliwości UE i sądów powszechnych, ale nawet Sądu Najwyższego. Uprawdopodobniając roszczenie można wykorzystać przywołaną tam argumentację dotyczącą nieważności umów frankowych. Najbardziej znanym wyrokiem TSUE jest ten z dnia 03.10.2019 r. (sprawa K. Dziubak, J. Dziubak, sygn. C-260/18). Jeśli chodzi o prawomocne wyroki, to warto wskazać tu Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 10.07.2019 r. (sygn. VI ACa 1712/17), Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23.10.2019 r. (sygn. V ACa 567/18) oraz Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 13.11.2019 r. (sygn. I ACa 268/19). Szczególnie wart uwagi jest precedensowy Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11.12.2019 r. (sygn. V CSK 382/18), w którym wskazano, że wadliwy mechanizm indeksacji w umowie kredytu prowadzi do nieważności całej umowy.
Drugą przesłanką konieczną do udzielenia przez sąd zabezpieczenia jest tzw. interes prawny. Istnieje on, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w danej sprawie. Rozstrzygając wątpliwości związane z pojęciem "interesu prawnego" wskazać należy, że obecnie jest ono pojmowane szeroko, tzn. nie tylko w sposób wynikający z treści określonych przepisów prawa, lecz także w sposób uwzględniający ogólną sytuację prawną powoda (zob. szerzej: Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 8.03.2018 r., sygn. I ACa 915/17).
W praktyce można wykazać, iż w uzasadnionym interesie frankowicza nie jest dalsza realizacja umowy kredytowej (a w szczególności spłacanie rat kredytu), która jest bezwzględnie nieważna. Celem powództwa o stwierdzenie nieważności jest doprowadzenie do sytuacji, w której on nie będzie musiał spłacać kredytu w ogóle. W związku z powyższym, bezcelowe jest to, aby spłacał on swój kredyt w toku długiego procesu. Ponadto, w interesie frankowicza jest, aby bank nie wypowiedział mu umowy a dane o jego „zaległościach” nie zostały przekazane do Biura Informacji Kredytowej czy Bankowego Rejestru.
Sąd ma obowiązek rozpoznać wniosek o zabezpieczenie niezwłocznie a postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia jest natychmiast wykonalne. Postępowanie to jest dwuinstancyjne, w związku z powyższym przysługuje zażalenie na postanowienie sądu pierwszej instancji. Wniosek o zabezpieczenie podlega niskiej opłacie sądowej, która wynosi obecnie 100 zł. Jednakże, w przypadku przegranej w II instancji należy się jednak liczyć z obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego dla strony przeciwnej. W praktyce często składa się wnioski o zabezpieczenie nie tylko dla samego uzyskania zabezpieczenia. Dzięki postępowaniu zabezpieczającemu w toku procesu możemy poznać pogląd sądu na daną sprawę. Sąd, który uznał, iż roszczenie powoda jest uprawdopodobnione najczęściej później uwzględnia powództwo w końcowym wyroku.
Warto wskazać na kilka najnowszych orzeczeń w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia dla frankowiczów. Są to m.in.: Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 6.08.2019 r. (sygn. XXV C 355/18), Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 20.12.2019 r. (sygn. XXV C 1215/18), Postanowienie Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 9.04.2020 r. (sygn. XII C 174/20) oraz Postanowienie Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 17.04.2020 r. (sygn. XII C 592/18). W powyższych sprawach sąd udzielił kredytobiorcom zabezpieczenia roszczeń na czas trwania postępowania sądowego w ten sposób, że, wstrzymał obowiązek dokonywania przez kredytobiorców spłat rat kredytu do uprawomocnienia się wyroku w sprawie frankowej oraz zakazał bankom wypowiedzenia umów kredytowych. O powyższe zabezpieczenia warto wnioskować dodając jeszcze zakazanie bankowi przekazywania informacji o „niespłacaniu” rat do Biura Informacji Kredytowej czy Bankowego Rejestru.