Miedź, stal i aluminium. Transformacja będzie coraz droższa

Ceny surowców potrzebnych do inwestycji w zieloną transformację będą rosnąć wraz z jej postępem. A dotąd wydawaliśmy na nią za mało.

Miedź, stal i aluminium – to te metale są najbardziej potrzebne w transformacji energetycznej. Od ich cen w dużej mierze zależy, ile ostatecznie zapłacimy za inwestycje w farmy wiatrowe na morzu czy rozbudowę sieci elektroenergetycznych. A ponieważ praktycznie cały świat idzie w kierunku zielonej energii, popyt na kluczowe surowce będzie rósł, a wraz nim cena. Ostateczny rachunek prawdopodobnie okaże się wyższy, niż dziś się zakłada.

Najbardziej gwałtowny skok cen widoczny był w 2022 r. Oczywistym powodem była rosyjska inwazja na Ukrainę, która wśród inwestorów wywołała szok. W odpowiedzi świat Zachodu nałożył szereg sankcji na import kluczowych surowców z Rosji – to w konsekwencji zmniejszyło ich podaż i dodatkowo podniosło ceny. Do tego na globalnych rynkach dochodzi do zdarzeń, które z perspektywy Polski trudniej dostrzec, jak zamknięcie kopalni rudy miedzi w Panamie z powodów środowiskowych w 2023 r. To ona odpowiadała za 1 proc. globalnych dostaw.

Niezależnie od turbulencji na świecie popyt będzie rósł, napędzany przede wszystkim nowymi inwestycjami w Chinach, jak również na innych rynkach wschodzących. Ponadto składać się będą na niego nie tylko projekty elektroenergetyczne, lecz także postępująca elektryfikacja transportu – osobowego i ciężarowego.

Leszek Kąsek, analityk Banku ING, mówi DGP, że nie możemy uniknąć wzrostu cen surowców potrzebnych do transformacji energetycznej, ponieważ są to procesy o charakterze globalnym. – Polska na rynku światowym jest graczem średniej wielkości, mamy wiodącego producenta miedzi, ale kupujemy od niego surowiec w cenach, jakie obowiązują na rynkach światowych – KGHM nie będzie przecież dostarczał Polskim Sieciom Elektroenergetycznym czy spółkom dystrybucyjnym miedzi po zaniżonych cenach – tłumaczy ekspert.

Z dzisiejszej perspektywy wydaje się, że wydatki na inwestycje będą ogromne, ale trzeba to rozkładać na poszczególne lata. W poprzedniej dekadzie inwestowaliśmy średnio ok. 0,7 proc. PKB w transformację energetyczną – to mało. Tymczasem na same źródła wytwórcze powinniśmy przeznaczać 1,4–1,5 proc. PKB. Nie jest to niewykonalne. Oprócz finansowania publicznego w pewnej mierze zostanie zmobilizowany też kapitał prywatny, banki, fundusze unijne.

Na poziomie firm istnieją sposoby zabezpieczenia się przed wzrostem cen surowców dzięki hedgingowi, czyli zawieraniu umów w taki sposób, by zminimalizować ryzyko związane z wahaniami rynkowymi. Można np. zobowiązać się kontraktem do zakupu po z góry określonej cenie. – Wraz ze wzrostem ryzyka rynek finansowy odpowie na potrzebę spółek, aby zabezpieczyć się przed wzrostem cen surowców. Choć nie znamy szczegółów umów długofalowych inwestycji, możemy zakładać, że dokonane w nich wyceny zakładają wzrost cen surowców w przyszłości. O ile trudno jest przewidzieć nagłe, gwałtowne wydarzenia, o tyle zdecydowana większość uczestników rynku bierze pod uwagę, że wraz z postępem transformacji energetycznej ceny najbardziej potrzebnych surowców będą rosły – mówi Leszek Kąsek. ©℗