Subskrybuj nas na Youtube
W opublikowanych w środę uwagach do projektu MRPiPS reformy orzecznictwa lekarskiego – Ministerstwo Finansów oceniło, że zapowiadana możliwość przebywania na L4 za granicą - bez uzasadnienia lekarskiego – w przypadku możliwości przeprowadzenia kontroli w tym państwie może zachęcać do nadużyć.
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który reguluje kwestie wydawania orzeczeń i kontroli zaświadczeń lekarskich w ZUS. Orzeczenia te uprawniają m.in. do renty z tytułu niezdolności do pracy, do dodatku pielęgnacyjnego czy renty socjalnej. Ponadto lekarze orzecznicy w ZUS wykonują kontrolę prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich.
Projekt został opublikowany w Rządowym Centrum Legislacji w październiku ub.r. Obecnie jest na etapie konsultacji.
Zwolnienie lekarskie poza Polską
Projektowane zmiany dotyczą m.in. uregulowania przebywania na zwolnieniach poza granicami kraju. Według przygotowanej regulacji miejscem pobytu wskazanym w zwolnieniu może być adres pobytu w innym państwie, jeżeli uzasadnione to jest zaleceniami lekarza lub innymi istotnymi okolicznościami. Wyjątkiem od tej reguły ma być sytuacja, w której ZUS ma możliwość zlecenia przeprowadzenia kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnienia w tym państwie na mocy przepisów odrębnych.
Według ministerstwa będzie to miało zastosowanie przede wszystkim w przypadku państw członkowskich UE.
"Na podstawie przepisów prawa UE ZUS ma możliwość wystąpienia do zagranicznej instytucji ubezpieczeniowej o przeprowadzenie kontroli, jeżeli osoba niezdolna do pracy zamieszkuje lub przebywa w innym państwie członkowskim" - podkreślił resort w ocenie skutków regulacji dołączonym do projektu.
Zachęta do nadużyć
Ministerstwo Finansów w uwagach do projektu, opublikowanych w środę w RCL podkreśliło, że "przepis ten stanowi systemową zachętę do nadużyć i wykorzystywania zwolnień lekarskich, w celu turystycznych lub wypoczynkowych wyjazdów zagranicznych". Zapowiadane w projekcie kontrole pobytów krótkoterminowych - np. siedmiodniowych - według resortu finansów będą iluzoryczne.
MF zarekomendowało wycofanie się z tej regulacji. Alternatywą - jak czytamy - byłoby ograniczenie jej do okoliczności ściśle określonych i możliwych do zweryfikowania.
"W takim przypadku konieczne byłoby wprowadzenie mechanizmu systemowego powiadamiania ZUS o wystawieniu zwolnienia lekarskiego, które świadczeniobiorca będzie spędzał poza granicami Polski – w celu szybkiej weryfikacji czy jest to w danych okolicznościach uzasadnione" - podkreślił resort finansów.
Ministerstwo Pracy w opublikowanym w środę oddzielnym piśmie odniosło się do uwag, podkreślając, że obowiązujące regulacje prawne oraz techniczne możliwości oprogramowania elektronicznych zwolnień lekarskich nie ograniczają możliwości podania w zwolnieniu lekarskim adresu zagranicznego jako adresu miejsca pobytu osoby korzystającej z tego zwolnienia. Ponadto ZUS dysponuje wiedzą o tych zwolnieniach.
Zdaniem MRPiPS celem regulacji ma być określenie akceptowalnych ram prawnych uprawnienia przebywania poza granicami kraju na zwolnieniu.
Resort podkreślił, że wolność przemieszczania się jest zagwarantowana w Konstytucji. Zdaniem ministerstwa nie może być ona ograniczana przez ryzyko utraty innego konstytucyjnego uprawnienia - prawa do zabezpieczenia społecznego. Proponowane regulacje mają być formą kompromisu pomiędzy potrzebą zagwarantowania konstytucyjnych praw i wolności a koniecznością władczej ingerencji.
"W związku z tym, że żaden przepis prawa powszechnie obowiązującego nie wyłącza obecnie możliwości podania jako adresu pobytu adresu zagranicznego, a w konsekwencji – mimo zastrzeżeń – jest to dopuszczalne, proponowana zmiana uwzględnia – w konstytucyjnych ramach – kierunek postulowany przez Ministerstwo Finansów" - czytamy.
Przepis budzi wątpliwości
Ministerstwo Finansów w kolejnym opublikowanym w środę piśmie odniosło się do stanowiska MRPiPS, podtrzymując wątpliwości ws. projektowanego przepisu.
Wiceminister Jurand Drop zaznaczył, że zagwarantowanie realnej możliwości kontroli wykorzystania zwolnienia lekarskiego nie może być uznane za naruszenie prawa do zabezpieczenia społecznego.
Według MF przesłanką wskazania miejsca pobytu poza granicami kraju powinno być uzasadnienie lekarskie lub inne istotne okoliczności - bez dodatkowych wyłączeń, w odniesieniu do wszystkich krajów pobytu, a nie wyłącznie tzw. państw trzecich.(PAP)