Od niedawna pracownikom przysługuje zwolnienie z powodu siły wyższej. To 2 dni lub 16 godzin w ciągu roku udzielanych z powodu np. pilnych spraw rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem. W tym czasie zatrudnionemu przysługuje połowa wynagrodzenia.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przedstawił przykłady, jak obliczać wynagrodzenie w przypadku skorzystania przez pracownika ze zwolnienia z tytułu siły wyższej.

Zwolnienie z powodu siły wyższej

O zwolnieniu od pracy z powodu siły wyższej mówi art. 148 (1). W paragrafie pierwszym wskazano, że pracownikami przysługuje w ciągu roku zwolnienie od pracy w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w pilnych sprawach rodzinnych, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika.

O sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym zwolnienia od pracy decyduje pracownik w pierwszym wniosku o udzielenie takiego zwolnienia, a pracodawca, zgodnie z paragrafem trzecim jest zobowiązany udzielić takiego zwolnienia najpóźniej w dniu skorzystania z tej opcji.

Wynagrodzenie za zwolnienie z powodu siły wyższej

Z przepisów wynika, że pracownik zachowuje prawo do połowy wynagrodzenia w związku z przejściem na zwolnienie z powodu siły wyższej. Jak wskazuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych, przy ustalaniu płacy za czas zwolnienia stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy.

Przykład

Przykład 1

Pracownik zatrudniony jest w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem 8 000 zł. Pracownik stał się niezdolny do pracy w październiku. W sierpniu, czyli jednym z miesięcy przyjmowanych do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku, pracownik ten korzystał z dwudniowego zwolnienia tytułem działania siły wyższej (zachowując prawo do 50% wynagrodzenia).

Ustalając podstawę wymiaru zasiłku w miesiącu październiku, wynagrodzenie pracownika za miesiąc sierpień należy przyjąć w stałej miesięcznej wysokości wynikającej z umowy o pracę, po pomniejszeniu o 13,71 % tego wynagrodzenia (8 000 – 13,71% = 6 903,20 zł).

Źródło: ZUS

Zasiłek chorobowy a zwolnienie z powodu siły wyższej

Jak wskazuje ZUS, czasowa niezdolność do pracy wskutek choroby pracownika bądź niemożność wykonywania pracy spowodowana koniecznością sprawowania osobistej opieki nad chorym członkiem rodziny, nie przerywa zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej, z której pracownik korzysta przez cały dzień.

Przykład

Przykład 2.

Pracownik otrzymuje wynagrodzenie w stawce godzinowej 30 zł. W lutym norma godzinowa wynosiła 168 godzin. W miesiącu tym pracownik miał 4 godziny nieobecności związanej z siłą wyższą. W miesiącu tym przebywał na zwolnieniu lekarskim przez dwa dni. Jego wynagrodzenie kształtuje się następująco:

wynagrodzenie za nieobecność związaną z siłą wyższą zostało wyliczone jak wynagrodzenie urlopowe, a mianowicie 4 440 + 352,38 = 4 792,38 / 148h * 4h x 50% = 64,76 zł.

W miesiącu, w którym występuje zwolnienie z powodu działania siły wyższej siły wyższej występuje również nieobecność spowodowana chorobą. Otrzymane wynagrodzenie należy zatem najpierw uzupełnić o 50% siły wyższej, a następnie na ogólnych zasadach o dni nieobecności spowodowane pobieraniem zasiłku.

Wyliczenia:

(4 440 zł + 352,38 zł + 64,76 zł ) : 148 (godziny przepracowane) = 32,82 zł – stawka godzinowa wynagrodzenia
32,82 zł x 4 = 131,28 zł – wynagrodzenie za 4 godziny
131,28 zł x 50%= 65,64 zł – 50% wynagrodzenia za 4 godziny, które zostało odjęte od wynagrodzenia stałego, z uwagi na jego pomniejszenie o wyliczoną zgodnie z zasadami wyliczenia urlopu wypoczynkowego nieobecność z tytułu siły wyższej
4 857,14 zł + 65,64 zł = 4 922,78 zł – wynagrodzenie uzupełnione o odjętą wartość 50% wynagrodzenia z tytułu nieobecności związanego z siłą wyższą
4 922,78 zł : 19 (dni przepracowane przez pracownika) x 21 (dni, które pracownik był zobowiązany przepracować) = 5 440,97 zł – uzupełnione wynagrodzenie, wchodzące do podstawy wymiaru zasiłku.



Źródło: ZUS

"Natomiast w przypadku wykorzystania kilku godzin zwolnienia od pracy z tytułu działania siły wyższej, a następnie złożenia wniosku o zasiłek chorobowy/opiekuńczy pracownik zachowuje prawo zarówno do wynagrodzenia z tytułu działania „siły wyższej” jak i do zasiłku chorobowego/opiekuńczego" – podano.