Wykup poleasingowego samochodu przez pracownika powiększy odprowadzane za niego składki

Chcemy wykupić kilka aut z leasingu, a następnie odsprzedać je zainteresowanym pracownikom po cenie niższej od ceny wykupu. Czy różnicę między wartością rynkową pojazdu a ceną sprzedaży pracownikowi trzeba oskładkować?

Aby odpowiedzieć na to pytanie, trzeba odwołać się do przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa systemowa) oraz rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (dalej: rozporządzenie).

Z art. 18 ust. 1‒2 ustawy systemowej wynika, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód. W podstawie tej nie uwzględnia się wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków. Rozporządzenie zawiera wyjątki od tej ogólnej zasady. I tak zgodnie z par. 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia oskładkowaniu nie podlegają korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Czy powyższy przepis możemy zastosować w opisywanym w pytaniu przypadku? Warto zwrócić uwagę na stanowisko zawarte w piśmie ZUS z 7 sierpnia 2024 r., znak DI/100000/43/698/2024, w którym ZUS analizował zbliżony stan faktyczny. W myśl tych wyjaśnień par. 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia przewiduje, że z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe korzystają jedynie te przychody, które:

• wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu;
• przybierają postać niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych niż detaliczne lub formę usługi).

Zdaniem ZUS par. 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia umożliwia pracownikowi skorzystanie z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową odpłatnością. Jak zaznaczył, częściowa odpłatność polega na partycypowaniu pracownika w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Zakład podkreślił, że pracownik uzyska efekt, o którym mowa w tym przepisie, wtedy gdy pracodawca dokona zakupu towarów lub udostępni mu korzystanie z usług po cenie niższej od tej, do której uiszczenia pracownik byłby zobowiązany, gdyby chciał nabyć te dobra bez pośrednictwa pracodawcy. ZUS jednocześnie podkreślił, że czym innym jest udostępnienie pracownikom przez pracodawcę po cenach niższych niż detaliczne określonych usług i nowych towarów w tym celu zakupionych przez pracodawcę, a czym innym jest odsprzedaż składników wyposażenia pracodawcy (np. samochody poleasingowe). W rozpatrywanej przez ZUS sprawie pracodawca wykorzystywał te pojazdy w związku z prowadzoną działalnością i dopiero po spełnieniu tej roli pracodawca zamierzał odsprzedać je pracownikom. Finalnie ZUS przyjął, że „wartość świadczenia w postaci odsprzedaży pracownikom używanych aut poleasingowych będących własnością pracodawcy, opisanych we wniosku, nie będzie podlegać wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy na podstawie par. 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia”.

Także w opisywanej w pytaniu sytuacji należy uznać, że wartość różnicy między kwotą, po jakiej pracodawca wykupił samochody, a kwotą, po jakiej odsprzedał ją pracownikom, trzeba będzie oskładkować. ©℗