– Alimenty mogą być zasądzone czy też ustalone nie tylko dla małoletniego, również dzieci pełnoletnie mogą wystąpić do rodziców lub rodzeństwa z takim roszczeniem. Dotyczy to sytuacji, kiedy nie są w stanie samodzielnie się utrzymać i zaspokoić swoich potrzeb – mówi mec. Justyna Gruszka-Jeleń.
Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka nie wygasa wraz z wiekiem potomstwa. Kończy się wówczas, gdy dziecko jest w stanie samodzielnie się utrzymać. Jak mówi Kodeks rodzinny i opiekuńczy,
Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. (art. 133 § 1 KRO)
Alimenty dla dorosłych dzieci
W jakiej sytuacji pełnoletnie dzieci mogą otrzymać alimenty od rodziców?
– Alimenty mogą być zasądzone czy też ustalone nie tylko dla małoletniego, również dzieci pełnoletnie mogą wystąpić do rodziców z takim roszczeniem. Dotyczy to sytuacji, kiedy nie są w stanie samodzielnie się utrzymać i zaspokoić swoich potrzeb.
Zasady ustalenia wysokości alimentów są takie same jak w przypadku dziecka małoletniego. Z jednej strony brane pod uwagę są usprawiedliwione potrzeby dziecka, z drugiej strony możliwości zarobkowe, majątkowe rodzica.
Sąd weźmie pod uwagę usprawiedliwione potrzeby dziecka, czyli jakie?
– Mowa o zaspokojeniu potrzeb życia codziennego, czyli np. wydatków związanych z utrzymaniem mieszkania (jak czynsz, prąd, gaz i inne opłaty), wyżywieniem, leczeniem (nie w przypadku przeziębienia, ale przewlekłego leczenia – np. gdy dziecko jest chore bądź z niepełnosprawnością, przyjmuje leki na stałe itd.), także koszty związane z ubraniem, transportem, edukacją.
Czy jeśli dziecko studiuje zaocznie, również może liczyć na alimenty?
– Nawet jeśli dziecko studiuje w trybie zaocznym, nie do końca ma możliwości, żeby całkowicie samodzielnie się utrzymać. W takiej sytuacji również koszty związane z nauczaniem i dojazdami stanowią usprawiedliwione koszty utrzymania.
W przypadku dorosłego niestudiującego dziecka sąd z pewnością zbada, czy dana osoba czyni starania, żeby spróbować się utrzymać, tak, żeby samodzielnie zaspokoić swoje usprawiedliwione potrzeby.
Dodatkową przesłanką do otrzymania alimentów przez dorosłe dziecko w sytuacji problemów z utrzymaniem się z pewnością jest leczenie przewlekłej choroby czy niepełnosprawność.
Alimenty względem dorosłego dziecka od rodzeństwa
Kiedy sąd może przyznać alimenty rodzeństwu?
– Podstawową przesłanką do tzw. alimentacji w dalszej linii, czyli ubiegania się o alimenty od rodzeństwa, jest brak możliwości samodzielnego utrzymania się danej osoby mimo jej starań, pozostanie w niedostatku, niemożność zapewnienia sobie minimum socjalnego.
Czy polskie przepisy określają minimum socjalne?
– Kodeks nie określa minimum socjalnego. To zmienna, która zależy np. od miejsca zamieszkania czy potrzeb danej osoby.
Podczas ustalania wysokości alimentów bierze się pod uwagę następujące elementy:
- Usprawiedliwione koszty utrzymania danej osoby, wszystkie okoliczności wpływające na to, że dana osoba nie może samodzielnie czynić starań, żeby zaspokoić swoje potrzeby samodzielnie.
- Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego do płacenia alimentów.
Te dwa elementy stanowią podstawę dla ustalenia istnienia obowiązku alimentacyjnego.