– Alimenty mogą być zasądzone czy też ustalone nie tylko dla małoletniego, również dzieci pełnoletnie mogą wystąpić do rodziców lub rodzeństwa z takim roszczeniem. Dotyczy to sytuacji, kiedy nie są w stanie samodzielnie się utrzymać i zaspokoić swoich potrzeb – mówi mec. Justyna Gruszka-Jeleń.

Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka nie wygasa wraz z wiekiem potomstwa. Kończy się wówczas, gdy dziecko jest w stanie samodzielnie się utrzymać. Jak mówi Kodeks rodzinny i opiekuńczy,

Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. (art. 133 § 1 KRO)

Alimenty dla dorosłych dzieci

W jakiej sytuacji pełnoletnie dzieci mogą otrzymać alimenty od rodziców?

– Alimenty mogą być zasądzone czy też ustalone nie tylko dla małoletniego, również dzieci pełnoletnie mogą wystąpić do rodziców z takim roszczeniem. Dotyczy to sytuacji, kiedy nie są w stanie samodzielnie się utrzymać i zaspokoić swoich potrzeb.

Zasady ustalenia wysokości alimentów są takie same jak w przypadku dziecka małoletniego. Z jednej strony brane pod uwagę są usprawiedliwione potrzeby dziecka, z drugiej strony możliwości zarobkowe, majątkowe rodzica.

Sąd weźmie pod uwagę usprawiedliwione potrzeby dziecka, czyli jakie?

– Mowa o zaspokojeniu potrzeb życia codziennego, czyli np. wydatków związanych z utrzymaniem mieszkania (jak czynsz, prąd, gaz i inne opłaty), wyżywieniem, leczeniem (nie w przypadku przeziębienia, ale przewlekłego leczenia – np. gdy dziecko jest chore bądź z niepełnosprawnością, przyjmuje leki na stałe itd.), także koszty związane z ubraniem, transportem, edukacją.

Czy jeśli dziecko studiuje zaocznie, również może liczyć na alimenty?

– Nawet jeśli dziecko studiuje w trybie zaocznym, nie do końca ma możliwości, żeby całkowicie samodzielnie się utrzymać. W takiej sytuacji również koszty związane z nauczaniem i dojazdami stanowią usprawiedliwione koszty utrzymania.

W przypadku dorosłego niestudiującego dziecka sąd z pewnością zbada, czy dana osoba czyni starania, żeby spróbować się utrzymać, tak, żeby samodzielnie zaspokoić swoje usprawiedliwione potrzeby.

Dodatkową przesłanką do otrzymania alimentów przez dorosłe dziecko w sytuacji problemów z utrzymaniem się z pewnością jest leczenie przewlekłej choroby czy niepełnosprawność.

Alimenty względem dorosłego dziecka od rodzeństwa

ikona lupy />
Justyna Gruszka-Jeleń – prawniczka i mediatorka specjalizująca się w sprawach prawa cywilnego i gospodarczego. Na co dzień związana z kancelarią Jaroch Pakos z Wrocławia. / Źródło zewnętrzne

Kiedy sąd może przyznać alimenty rodzeństwu?

– Podstawową przesłanką do tzw. alimentacji w dalszej linii, czyli ubiegania się o alimenty od rodzeństwa, jest brak możliwości samodzielnego utrzymania się danej osoby mimo jej starań, pozostanie w niedostatku, niemożność zapewnienia sobie minimum socjalnego.

Czy polskie przepisy określają minimum socjalne?

– Kodeks nie określa minimum socjalnego. To zmienna, która zależy np. od miejsca zamieszkania czy potrzeb danej osoby.

Podczas ustalania wysokości alimentów bierze się pod uwagę następujące elementy:

  • Usprawiedliwione koszty utrzymania danej osoby, wszystkie okoliczności wpływające na to, że dana osoba nie może samodzielnie czynić starań, żeby zaspokoić swoje potrzeby samodzielnie.
  • Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego do płacenia alimentów.

Te dwa elementy stanowią podstawę dla ustalenia istnienia obowiązku alimentacyjnego.