Czy wynagrodzenie za zlecenie zawarte z własnym pracownikiem należy uzupełniać dla celów zasiłkowych

Zawarliśmy z naszym pracownikiem dodatkową umowę zlecenia od początku maja do końca grudnia. Pracownik chorował przez pięć dni w maju. Ponownie choruje w lipcu. Czy dla obliczenia zasiłku za lipiec należy uzupełnić wynagrodzenie za maj także w zakresie wynagrodzenia ze zlecenia?

Na początku trzeba zwrócić uwagę na art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z nim za pracownika, w rozumieniu tej ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. W wymiarze praktycznym ma to ten skutek, że pracodawca musi doliczyć wynagrodzenie np. z umowy zlecenia do wynagrodzenia z umowy o pracę i łącznie oskładkować je tak, jak gdyby całość była wynagrodzeniem z umowy o pracę.

Jeszcze do niedawna ZUS uważał, że wynagrodzenie ze zlecenia, które już się zakończyło, nie powinno być wliczane do podstawy wymiaru zasiłku. Traktował więc zlecenie jak składniki przyznane do określonego terminu. ZUS w ubiegłym roku zmienił swoją wykładnię przepisów, co zapewne było spowodowane tym, że sądy regularnie zmieniały decyzje ZUS w tym zakresie. Obecnie także, zdaniem ZUS, wynagrodzenie ze zlecenia zawartego z własnym pracownikiem jest wliczane do podstawy wymiaru zasiłku niezależnie od tego, czy zlecenie trwa jeszcze w okresie, za który jest wypłacany zasiłek.

Podstawa wymiaru

Jeśli chodzi o zasady ustalania podstawy wymiaru zasiłku, to określono je w art. 36 i nast. ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa). Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy zasiłkowej podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu będącemu pracownikiem stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem 12-miesięcznego okresu, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia. Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego za jeden dzień niezdolności do pracy stanowi jedna trzydziesta część wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku. Podstawę wymiaru zasiłku ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia uzyskanego u płatnika składek w okresie nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, w trakcie którego powstała niezdolność do pracy.

Natomiast zgodnie z art. 38 ust. 1 ustawy zasiłkowej przeciętne miesięczne wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ustala się przez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego przez ubezpieczonego będącego pracownikiem w okresie branym pod uwagę (12 miesięcy lub mniej) przez liczbę miesięcy, w których wynagrodzenie to zostało osiągnięte. Jak wynika z ust. 2, jeżeli w powyższym okresie ubezpieczony będący pracownikiem nie osiągnął wynagrodzenia wskutek nieobecności w pracy z przyczyn usprawiedliwionych, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego:

• wyłącza się wynagrodzenie za miesiące, w których przepracował mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy;
• przyjmuje się, po uzupełnieniu według zasad określonych w art. 37 ust. 2, wynagrodzenie z miesięcy, w których ubezpieczony będący pracownikiem przepracował co najmniej połowę obowiązującego go czasu pracy.

Wspomniany wyżej art. 37 ust. 2 ustawy zasiłkowej dotyczy obliczania hipotetycznego wynagrodzenia, gdy pracownik nie przepracował jeszcze pełnego miesiąca kalendarzowego, zanim zachorował. Przepis ten ma zastosowanie także do obliczenia hipotetycznego wynagrodzenia, które pracownik osiągnąłby, gdyby w miesiącu branym pod uwagę do obliczania zasiłku przepracował wszystkie dni. Zgodnie z nim podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi:

• wynagrodzenie miesięczne określone w umowie o pracę lub w innym akcie, na podstawie którego powstał stosunek pracy, jeżeli wynagrodzenie przysługuje w stałej miesięcznej wysokości,
• wynagrodzenie miesięczne obliczone przez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego za przepracowane dni robocze przez liczbę dni przepracowanych i pomnożenie przez liczbę dni, które ubezpieczony będący pracownikiem był obowiązany przepracować w tym miesiącu, jeżeli przepracował choćby jeden dzień,
• kwota zmiennych składników wynagrodzenia w przeciętnej miesięcznej wysokości, wypłacona za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, pracownikom zatrudnionym na takim samym lub podobnym stanowisku pracy u pracodawcy, u którego przysługuje zasiłek chorobowy, jeżeli ubezpieczony będący pracownikiem nie osiągnął żadnego wynagrodzenia.

Podsumowanie

Skoro zatem w opisywanym w pytaniu przypadku pracownik chorował w maju przez pięć dni, to znaczy, że przepracował ponad połowę czasu pracy, a więc wynagrodzenie za maj należy uwzględnić w podstawie wymiaru za lipiec. Uzupełnienie należy jednak przeprowadzić jedynie w zakresie wynagrodzenia z umowy o pracę, ponieważ wynagrodzenia z umowy zlecenia także w takim przypadku się nie uzupełnia. ©℗