Od 1 kwietnia osoby, które doznają stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu z powodu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, otrzymają wyższe jednorazowe odszkodowanie - taką informacją podzielił się ZUS na swoim profilu w serwisie X. Nowe kwoty będą obowiązywać do 31 marca 2025 roku.
Kwoty jednorazowych odszkodowań reguluje ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Od 1 kwietnia ZUS będzie wypłacać 1431 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Oznacza to wzrost o 162 zł, w porównaniu do kwoty obowiązującej do tej pory (1269 zł).
Komu przysługuje jednorazowe odszkodowanie za uszczerbek na zdrowiu?
Wniosek o jednorazowe odszkodowanie mogą złożyć osoby, które są objęte ubezpieczeniem wypadkowym i stały się stale lub długotrwale niezdolne do pracy w wyniku wypadku przy pracy lub z powodu choroby zawodowej. Wysokość odszkodowania jest uzależniona od procentowego uszczerbku na zdrowiu. Wyróżnia się tzw. stały i długotrwały uszczerbek. Czym różnią się te pojęcia?
- Stały uszczerbek na zdrowiu to naruszenie sprawności organizmu, w wyniku którego doszło do upośledzenia jego czynności i nie ma możliwości poprawy.
- Długotrwały uszczerbek na zdrowiu to naruszenie sprawności organizmu, w wyniku którego czynności organizmu zostały upośledzone na okres przynajmniej 6 miesięcy, jednak w tym przypadku możliwa jest poprawa.
Stopień uszczerbku na zdrowiu jest oceniany przez lekarza orzecznika ZUS lub przez komisję lekarską ZUS już po zakończeniu leczenia oraz rehabilitacji. Aby otrzymać to świadczenie, zdarzenie musi być wywołane zewnętrzną przyczyną i musi nastąpić w związku z wykonywaniem pracy. Pracownik zatrudniony na podstawie umowę o pracę, który doznał urazu, powinien zgłosić ten fakt pracodawcy. Ten z kolei jest zobowiązany do przeprowadzenia postępowania powypadkowego. Musi też w ciągu 14 dni przygotować protokół powypadkowy.
Kiedy pracownik nie otrzyma jednorazowego odszkodowania?
Warto pamiętać, że nawet jeśli do wypadku doszło w trakcie pracy, w niektórych sytuacjach ZUS nie przyzna odszkodowania. Kiedy pracownik nie otrzyma świadczenia?
1. Gdy wyłączną przyczyną wypadku było umyślne naruszenie przepisów BHP lub działanie w wyniku rażącego niedbalstwa.
2. Gdy pracownik był pod wpływem alkoholu lub środków psychotropowych i przyczynił się w dużym stopniu do wypadku (zasada nie dotyczy wypadków ze skutkiem śmiertelnym).
Jak uzyskać świadczenie?
Aby móc uzyskać odszkodowanie, konieczne jest złożenie kompletnego wniosku do ZUS-u, zawierającego wszystkie niezbędne informacje oraz załączniki. Może go złożyć zarówno osoba, która doznała uszczerbku na zdrowiu, jak i uprawniony członek rodziny, jeśli wypadek był śmiertelny. Jakie dokumenty trzeba dostarczyć oprócz wniosku?
- Zaświadczenie o stanie zdrowia OL-9, w którym znajdują się informacje o leczeniu i rehabilitacji. Karta wypadku lub protokół wypadku sporządzony przez pracodawcę.
- Prawomocny wyrok sądu pracy.
- W przypadku choroby zawodowej decyzja o jej stwierdzeniu wydana przez państwowego inspektora sanitarnego.
Członkowie rodziny muszą złożyć nieco inne dokumenty. Najważniejsze z nich to akt urodzenia i akt zgonu osoby, która miała wypadek w pracy, dokument potwierdzający stopień pokrewieństwa ze zmarłym oraz opis skrócony aktu małżeństwa.
Wniosek należy złożyć dopiero po zakończeniu leczenia i rehabilitacji. Osoby, które chcą otrzymać jednorazowe odszkodowanie po zmarłym, mogą złożyć wniosek w dowolnym momencie. Decyzja jest wydawana w ciągu 14 dni od uprawomocnienia orzeczenia wydanego przez lekarza orzecznika lub od otrzymania orzeczenia komisji lekarskiej. Wypłata następuje w ciągu 30 dni od wydania decyzji pozytywnej.
Ile wynosi jednorazowe odszkodowanie w 2024 roku?
Od 1 kwietnia 2024 roku do 31 marca 2025 roku kwoty jednorazowych odszkodowań będą wynosić:
- 1431 zł - za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu,
- 25 044 zł - w przypadku orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji, również wskutek pogorszenia się stanu zdrowia rencisty,
- 128 799 zł - gdy do odszkodowania jest uprawniony małżonek lub dziecko zmarłego pracownika lub rencisty,
- 64 399 zł - gdy do odszkodowania jest uprawniony członek rodziny zmarłego inny niż małżonek lub dziecko,
- 128 799 zł - gdy do odszkodowania są uprawnieni małżonek i jedno lub więcej dzieci zmarłego oraz 25 044 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania na każde z tych dzieci,
- 128 799 zł - gdy do odszkodowania jest uprawnionych dwoje lub więcej dzieci zmarłego oraz 25 044 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania na drugie i każde następne dziecko,
- 25 044 zł - gdy oprócz małżonka lub dzieci do odszkodowania są uprawnieni inni członkowie rodziny,
64 399 zł - gdy do odszkodowania są uprawnieni tylko członkowie rodziny inni niż małżonek lub dzieci zmarłego oraz 25 044 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na drugiego i każdego następnego uprawnionego.