Subskrybuj nas na Youtube
ZUS nie będzie miał możliwości naruszania po dwudziestu latach prawomocnych decyzji. Ograniczenie samowoli organu zakłada senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw. Dokument ten uwzględnia wskazówki zawarte w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 28 lutego 2012 r. (sygn. akt K 5/11).
TK uznał wówczas niezgodność z ustawą zasadniczą art. 114 ust. 1a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227, ze zm.). Na tej podstawie organy rentowe praktycznie bezterminowo mogły podważać wydane przez siebie decyzje o przyznaniu świadczenia, a następnie żądać zwrotu nienależnie pobranych pieniędzy.
Po wejściu w życie nowych rozwiązań w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu będzie mógł uchylić lub zmienić decyzję i ponownie ustalić prawo do świadczeń lub ich wysokość. Taka sytuacja będzie możliwa, o ile po uprawomocnieniu się tego dokumentu zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawnione będą nowe okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość.
Obowiązująca decyzja będzie mogła być też unieważniona przez organ, jeśli została wydana w wyniku przestępstwa, na podstawie fałszywych dokumentów lub na skutek świadomego wprowadzenia ZUS w błąd przez osobę pobierającą świadczenie. Nie będzie też przeszkód w skorygowaniu dokumentu w sytuacji, kiedy został on wydany w oparciu o inne rozstrzygnięcie lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone, zmienione albo stwierdzono jego nieważność. Taka sama możliwość zmiany będzie również w sytuacji, kiedy przyznanie świadczeń lub nieprawidłowe obliczenie ich wysokości nastąpiło na skutek błędu organu rentowego.
Nowością są jednak terminy, których przekroczenie powoduje brak możliwości zmiany prawomocnej decyzji. Jeśli organ rentowy podjął werdykt na podstawie sfałszowanych dokumentów lub innego przestępstwa, to będzie mieć 10 lat na zmianę swojego stanowiska. Natomiast tylko 3 lata będzie mieć ZUS na poprawienie swojej decyzji, jeśli to on sam popełnił błąd. W pozostałych przypadkach dokument ten będzie mógł być zmieniany lub uchylany po 5 latach od jego uprawomocnienia się. Jednocześnie wprowadzono zapis, że zasady te nie będą mieć zastosowania w przypadku ustaleniu kapitału początkowego, który nie został uwzględniony do obliczania wysokości emerytury ustalonej prawomocną decyzją.
Etap legislacyjny
Czeka na rozpatrzenie przez Senat
