Do kwietnia 2024 r. gminy poczekają jeszcze na uruchomienie usługi pozwalającej im przez internet sprawdzić, czy osobie, której wypłacają zasiłek pielęgnacyjny, ZUS nie przyznał dodatku pielęgnacyjnego.
Zasiłek pielęgnacyjny to świadczenie przysługujące osobie niepełnosprawnej lub takiej, która skończyła 75 lat, na częściowe pokrycie wydatków związanych z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Dodatek pielęgnacyjny jest natomiast wypłacany do emerytury lub renty osobom uznanym za całkowicie niezdolne do pracy lub samodzielnej egzystencji oraz seniorom po 75. roku życia. Są to więc świadczenia o podobnym charakterze, których nie można jednocześnie pobierać, o czym przesądza art. 16 ust. 6 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 390 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem zasiłek pielęgnacyjny nie należy się osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego. Problem w tym, że osoby otrzymujące tę pierwszą formę wsparcia nie zawsze informują gminę o tym, że ZUS zaczął wypłacać im dodatek. A gdy taka sytuacja wyjdzie na jaw, zasiłek pielęgnacyjny – czasami nawet za kilka miesięcy – musi być zwrócony, co odbywa się w taki sposób, że ZUS pomniejsza o tę kwotę emeryturę lub rentę, a pieniądze przekazuje do gminy.
– Chociaż staramy się, dzięki podjętej z ZUS współpracy, wcześniej wychwytywać przypadki, gdy osoba pobierająca zasiłek staje się uprawniona do dodatku, to nie zawsze się to udaje i ostatnio mieliśmy sprawę, w której kwota nienależnie pobranego zasiłku sięgnęła 10 tys. zł – mówi Eliza Dygas, kierownik działu świadczeń rodzinnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Płocku.
Dlatego, aby gminy mogły sprawnie i szybko zapobiegać nienależnie pobranemu zasiłkowi pielęgnacyjnemu, w ramach ustawy z 4 czerwca 2021 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z świadczeniami na rzecz rodziny (Dz.U. poz. 1162) została przyjęta ważna modyfikacja ustawy o świadczeniach rodzinnych. Rozszerzyła ona zakres danych, które ośrodki pomocy społecznej ustalają drogą elektroniczną o informację dotyczącą tego, czy osoba ubiegająca się lub otrzymująca zasiłek pielęgnacyjny nie jest jednocześnie uprawniona do dodatku pielęgnacyjnego. Problem w tym, że od nowelizacji przepisów minęły ponad trzy lata, a urzędnicy wciąż czekają na praktyczną ich realizację, czyli wdrożenie usługi, dzięki której sprawdzą przez internet w ZUS, czy osoba niepełnosprawna lub senior ma przyznany dodatek pielęgnacyjny.
DGP zapytał Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej (MRiPS), czym są spowodowane przedłużające się prace nad uruchomieniem tej usługi i kiedy zacznie działać. Z odpowiedzi resortu wynika, że aby do tego doszło, najpierw w ZUS muszą zakończyć się prace związane z modernizacją Kompleksowego Systemu Informatycznego (KSI). Dopiero przeniesienie do niego danych o wszystkich świadczeniobiorcach zakładu spowoduje, że usługa będzie funkcjonowała w sposób kompletny i prawidłowy. Zakończenie tych prac ma zaś nastąpić najpóźniej do 26 kwietnia 2024 r. ©℗
