Wynagrodzenie za okres pozostawania bez pracy nie pozbawi zasiłku macierzyńskiego

Kiedy byłam w trakcie ciąży rozwiązano ze mną umowę o pracę bez wypowiedzenia. Odwołałam się do sądu, który przyznał mi rację i zasądził również wynagrodzenie za okres pozostawania bez pracy. Jednak zanim rozstrzygnięto sprawę, urodziłam dziecko. Czy mogę obecnie wystąpić o wypłatę zasiłku macierzyńskiego? Czy nie będzie to oznaczało, że otrzymałam podwójne świadczenie za ten sam okres?

Tak, w tym przypadku możliwe jest wystąpienie także o wypłatę zasiłku macierzyńskiego, mimo że na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że nie jest to możliwe.

Problematyczne jest brzmienie art. 12 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa). Zgodnie z jego ust. 1 zasiłek chorobowy nie przysługuje za okresy niezdolności do pracy, w których ubezpieczony na podstawie przepisów o wynagradzaniu zachowuje prawo do wynagrodzenia. Okresy te wlicza się do okresu zasiłkowego. Zasady te stosuje się odpowiednio do zasiłku macierzyńskiego.

Artykuł 12 ust. 2 ustawy zasiłkowej stanowi z kolei, że zasiłek nie przysługuje również za okresy niezdolności do pracy przypadającej w czasie:

• urlopu bezpłatnego,
• urlopu wychowawczego,
• tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
• usprawiedliwionej nieobecności w okresie po śmierci pracodawcy, o której mowa w art. 632 par. 8 kodeksu pracy (dalej: k.p.), chyba że niezdolność do pracy powstała do dnia śmierci pracodawcy i trwa nieprzerwanie po tym dniu,
• urlopu opiekuńczego.

Zatem, aby odpowiedzieć na zadane pytanie, należy przede wszystkim ustalić, co oznacza „zachowanie prawa do wynagrodzenia”. Warto w tym miejscu odwołać się do uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego z 3 października 2018 r., sygn. akt II UK 283/17. SN rozpatrywał podobny przypadek pracownicy zwolnionej w trakcie ciąży, której wyrokiem sądu pracy przyznano wynagrodzenie za okres pozostawania bez pracy. SN uznał, że jeśli okres ten pokrywa się z okresem zasiłkowym, nie powoduje to utraty prawa do zasiłku macierzyńskiego. Zdaniem sądu wynagrodzenie takie nie wypełnia przesłanki negatywnej wskazanej w art. 12 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Prawo do zasiłku chorobowego nie przysługuje bowiem ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby, jeżeli w tym czasie przysługuje mu prawo do wynagrodzenia chorobowego na podstawie art. 92 k.p.

SN podkreślił, że art. 12 ust. 1 ustawy zasiłkowej nie stanowi podstawy utraty prawa do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, gdy pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, w którym praca nie była przez niego świadczona, zwłaszcza gdy stanowi to następstwo nieuzasadnionego rozwiązania stosunku pracy przez pracodawcę. W przypadku gdy sąd pracy orzeknie o przywróceniu pracownika do pracy, dochodzi do reaktywacji stosunku pracy. SN zauważył, że w tego rodzaju sprawach pracownicy dochodzą wyrównania szkody wynikłej z rozwiązania umowy o pracę z naruszeniem prawa. Dlatego przyjmuje się, że wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy stanowi odszkodowanie, a nie wynagrodzenie za pracę, bo pracownica nie świadczyła pracy po rozwiązaniu zatrudnienia.

Podobnie zatem w opisywanej w pytaniu sytuacji należy uznać, że czytelniczka ma prawo do zasiłku macierzyńskiego mimo zasądzonego wynagrodzenia za okres pozostawania bez pracy. ©℗