Subskrybuj nas na Youtube
Pani Bogumiła jest już starszą osobą. – Sąsiadka twierdzi, że są nowe zasady obliczania świadczenia, dzięki którym może ono być wyższe. Nie potrafi jednak podać szczegółów, a ja nie bardzo wiem, gdzie mogę to sprawdzić. Na czym polegają zmiany i czy każdy może liczyć na wyższą emeryturę – dopytuje się czytelniczka.
Sąsiadka pani Bogumiły ma rację. Od maja obowiązują nowe przepisy, które wprowadzają zmiany w ustalaniu lub ponownym ustalaniu kapitału początkowego, a tym samym emerytury. Choć nie każdy będzie mógł z nich skorzystać, to warto jednak sprawdzić, czy można uzyskać wyższe świadczenie.
Przede wszystkim na wyższą emeryturę mogą liczyć kobiety, które opiekowały się dziećmi. Teraz przy ustalaniu kapitału początkowego okresy urlopu wychowawczego będą liczone znacznie korzystniej. Dotychczas za każdy rok uwzględniano 0,7 proc. podstawy wymiaru kapitału początkowego, po zmianach w przepisach jest to już 1,3 proc. Ponadto, mimo że pozostają one okresami nieskładkowymi – są uwzględniane w kapitale początkowym bez ograniczenia do 1/3 przebytych okresów składkowych. Zatem osoby, które korzystały z urlopów wychowawczych, sporo na nowych przepisach zyskają. Te, które mają już ustalony kapitał początkowy z uwzględnieniem okresów opieki nad dziećmi, mogą zgłosić wniosek o ponowne jego przeliczenie. Jeśli nie złożą takiego wniosku do czasu przejścia na emeryturę, to ZUS z urzędu przeliczy go przy obliczaniu wysokości świadczenia. Osoby, u których kapitał początkowy został już uwzględniony przy ustalaniu emerytury, mogą wystąpić z wnioskiem o ponowne przeliczenie świadczenia.
To jednak nie koniec zmian. Dotychczasowe przepisy przewidywały, że okresy ukończonych studiów były włączane po ograniczeniu ich do 1/3 przebytych okresów składkowych, ale takich, które były uwzględnione w kapitale początkowym, czyli przebytych do końca grudnia 1998 roku. Po zmianach czas studiów wyższych może być zaliczony w wymiarze nieprzekraczającym 1/3 wszystkich okresów składkowych przebytych do dnia zgłoszenia wniosku o emeryturę. Dlatego warto, by osoby, które ukończyły studia, zgłosiły się do ZUS-u z wnioskiem o przeliczenie kapitału. Nie dla wszystkich może to oznaczać wyższą emeryturę, jednak dla części seniorów przeliczenie będzie korzystne.
Przy obliczaniu wysokości emerytury można też obecnie stosować tablice średniego trwania życia, obowiązujące w dniu osiągnięcia wieku emerytalnego. Do tej pory liczyła się wyłącznie tablica obowiązująca w dacie przejścia na emeryturę. Niezależnie od wyboru tabeli średnie dalsze trwanie życia ustalane jest dla wieku, w którym dana osoba przechodzi na emeryturę. Przepis ten ma zastosowanie wyłącznie dla osób, które z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego pobierają świadczenie obliczane na nowych zasadach, w tym również urodzonych przed 1 stycznia 1949 roku (w związku z kontynuacją ubezpieczenia po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego).
Emerytura wyliczana na nowych zasadach jest możliwa również dla osób urodzonych przed styczniem 1949 roku, które miały prawo do wcześniejszego świadczenia. Prócz osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego muszą jednak udowodnić odpowiedni okres składkowy i nieskładkowy (dla kobiet – 20, dla mężczyzn 25 lat). Żeby świadczenie mogło być obliczone zgodnie z nowymi zasadami, konieczna jest też kontynuacja ubezpieczenia emerytalnego i rentowego po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego i wystąpienie z wnioskiem o przyznanie emerytury po 31 grudnia 2008 roku.
Pani Bogumiła nie podaje szczegółów – daty urodzenia ani wieku przejścia na emeryturę, trudno więc jednoznacznie stwierdzić, czy będzie mogła uzyskać wyższe świadczenie. Biorąc jednak pod uwagę wprowadzone zmiany, szanse są spore.
Emerytura w nowej wysokości przysługuje od pierwszego dnia miesiąca, w którym został zgłoszony wniosek o ponowne jej ustalenie
Podstawa prawna
Art. 24–27, art. 55, art. 110, art. 174, art. 184–185 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 748).
PORADA EKSPERTA
Radosław Milczarski, biuro prasowe w Centrali Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
Przeliczenie świadczenia odbywa się na wniosek zainteresowanego. We wniosku należy wskazać, o co się ubiegamy, oraz dołączyć dokumenty uzasadniające naszą prośbę, np. świadectwa pracy, legitymację ubezpieczeniową, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu. Możemy skorzystać w tym celu ze specjalnego formularza dostępnego na stronie ZUS i w jednostkach terenowych (www.zus.pl/pliki/formularze/ER-WPS-01.pdf). Decyzja ponownie ustalająca wysokość świadczenia wydawana jest w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do jej wydania.
Decyzja o ponownym ustaleniu wysokości emerytury na podstawie przepisów, które weszły w życie 1 maja 2015 r., zgodnie z wolą ustawodawcy, wydawana jest w ciągu 60 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do jej wydania.