Na prośbę DGP Zakład Ubezpieczeń Społecznych sprawdził, jak wyglądają statystyki dotyczące pomostówek. Dane są szokujące.

Bolesne wyliczenia

O ile w 2009 r. do oddziałów ZUS trafiło 2,9 tys. wniosków o przyznanie świadczenia, o tyle już w ubiegłym roku dokumenty złożyło 11,3 tys. osób. To oznacza, że liczba zainteresowanych taką formą zakończenia aktywności zawodowej wzrosła blisko czterokrotnie. Problemem jest jednak liczba wydanych decyzji odmownych. W 2009 r. zaledwie 700 osób dowiedziało się, że nie ma prawa do emerytury pomostowej, ale już w 2014 r. negatywnych decyzji było 5,6 tys. To oznacza, że liczba odmów wzrosła ośmiokrotnie. Natomiast liczba emerytur przyznanych poszła w górę niemal dwukrotnie – z 2 tys. w 2009 r. do 3,8 tys. w 2014 r.

– Te liczby dowodzą, że ustawa o emeryturach pomostowych wymaga pilnej nowelizacji. Zapisy są niejasne, a więc ZUS korzysta z możliwości interpretowania przepisów na niekorzyść pracowników. Często także się zdarza, że pracodawcy nie wiedzą, w jaki sposób wypełnić wnioski o przyznanie emerytury pomostowej. Pojawiają się też problemy ze skompletowaniem dokumentacji potwierdzającej pracę w szczególnych warunkach – zauważa Andrzej Strębski, niezależny ekspert emerytalny.

Galeria:

Dodatki i trzynastka: Polscy pracownicy mają przywileje jak w Grecji

Natomiast pracodawcy zwracają uwagę, że pracownik, za którego firma odprowadzała obowiązkową składkę na Fundusz Emerytur Pomostowych, powinien mieć gwarancję otrzymania świadczenia.

– To jest niedopuszczalne, żeby najpierw ZUS brał od nas pieniądze za takie osoby, a kiedy ubezpieczony zwraca się do ZUS o przyznanie emerytury pomostowej, zaczyna się śledztwo – oburza się Andrzej Węglarz, przewodniczący zarządu Związku Pracodawców Przemysłu Hutniczego.

– Składka na Fundusz Emerytur Pomostowych powinna być traktowana nie jako podatek, ale jako opłata za ubezpieczenie. W zamian za jej płacenie pracownik powinien mieć pewność, że jeśli spełni wszystkie wymagania wiekowe i stażowe, to będzie mógł wcześniej zakończyć pracę – dodaje.

Dziura w kasie

Eksperci wskazują, że liczba takich odmów może rosnąć, o emerytury będą się bowiem starać kolejne roczniki osób, które rozpoczęły pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przed 1 stycznia 1999 r. (to jest data graniczna zatrudnienia). I właśnie z tego powodu może się okazać, że w przyszłości zabraknie w Funduszu Emerytur Pomostowych środków na wypłatę świadczeń.

– Przez wiele lat strona rządowa przekonywała, że jest nadwyżka w tym funduszu. Jednak ostatnie dane wskazują, że ta tendencja może wkrótce się odwrócić – ostrzega Wiesława Taranowska, wiceprzewodnicząca OPZZ, członek rady nadzorczej ZUS. – Tym bardziej że ubiegły rok okazał się gorszy od poprzedniego – dodaje.

Potwierdza to sprawozdanie z wykonania planu finansowego Funduszu Emerytur Pomostowych za 2014 r. W ubiegłym roku przychody z tytułu składek na FEP były o 2 proc. niższe od zaplanowanych. Wartość wypłaconych emerytur była o 7,5 proc. niższa od zaplanowanej, ale wyższa od realizacji planu w 2013 r. o 32,9 proc.

Na wypłaty pomostówek ma także wpływ podniesienie wieku emerytalnego, bowiem osoby mające prawo do tego świadczenia biorą je dłużej.

zobacz także:

Autorzy sprawozdania zwracają uwagę, że jeszcze teraz ten fundusz jest samofinansujący. Ponieważ wydatki na emerytury w następnych latach będą rosły w związku z ciągłym wzrostem liczby nowo przyznanych świadczeń oraz podniesieniem wieku emerytalnego, to należy się liczyć z tym, że będzie konieczna dotacja uzupełniająca z budżetu państwa na pokrycie wypłat.

– Może się okazać, że ZUS jeszcze bardziej przykręci śrubę i będzie jeszcze trudniej niż obecnie uzyskać świadczenie. Sądy zostaną wtedy zarzucone takimi sprawami – podkreśla Andrzej Strębski.