Dziedziczenie emerytur: Co ze składkami w OFE i ZUS po śmierci pracownika

Pieniądze zgromadzone w ramach I filaru nie podlegają dziedziczeniu. Jednak już składki zebrane w Otwartym Funduszu Emerytalnym (OFE), jak i znajdujące się na subkoncie w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych podlegają podziałowi w razie śmierci danej osoby, są bowiem traktowane jako część jej majątku. W związku z tym są one dziedziczone przez spadkobierców oraz osoby wskazane przez członka OFE. Może on wskazać dodatkowych spadkobierców już na etapie przystępowania do Funduszu lub w trakcie gromadzenia w nim oszczędności - ma również prawo dokonywać zmian lub w ogóle odstąpić od wcześniejszych decyzji. Jako uposażonych można wskazać dowolne osoby fizyczne, nie musi to być rodzina.

W pierwszej kolejności środki z OFE (lub ZUS) dziedziczy małżonek osoby zmarłej. Jeśli więc między małżonkami istniała ustawowa wspólnota majątkowa, dziedziczący małżonek ma prawo do połowy środków zgromadzonych w OFE w trakcie małżeństwa. Pieniądze uprawniony otrzyma w drodze wypłaty transferowej na swój rachunek w OFE, a jeśli takiego konta nie posiada, Fundusz powinien mu je otworzyć i tam wpłacić zgromadzone środki - jeśli środki były na subkoncie w ZUS-ie, trafiają na subkonto dziedziczącego współmałżonka. W obydwu przypadkach pieniądze są doliczane do składek tej osoby.

Co więcej, o środki zgromadzone w OFE lub ZUS przez osobę zmarłą mogą ubiegać się także byli małżonkowie, o ile do do momentu rozwodu, separacji czy umowy majątkowej małżeńskiej wyłączającej wspólność małżeńską pomiędzy członkiem OFE a partnerem obowiązywała ustawowa wspólność majątkowa.

Druga połowa środków, która nie trafia do małżonków zmarłego, jest wypłacana osobom uposażonym wskazanym przez członka OFE. Zmarły wybierając osoby uprawnione do dziedziczenia zaznacza udziały procentowe każdej z wymienionych osób - otrzymają one wypłaty w formie bezpośredniej (przekaz pocztowy lub przelew). Natomiast jeśli uposażonym jest współmałżonek, to może (ale nie musi) przekazać te środki na swój rachunek lub subkonto.

Jeśli uposażeni nie zostali wskazani, musi zostać przeprowadzone postępowanie spadkowe, które dotyczy tylko tej części środków, które nie zostały wypłacone współmałżonkowi.

Wreszcie zarówno spadkobiercy prawni, jak i inne osoby wskazane przez członka OFE odziedziczą środki z Funduszu (i ZUS) tylko wtedy, gdy członek OFE umrze jeszcze przed przyznaniem mu świadczenia emerytalnego.