Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Co jest podstawą do wypłaty zasiłku i w jakiej wysokości jest wypłacany – wyjaśniamy w tekście.

Zasiłek chorobowy przysługuje pracownikowi, ubezpieczonemu, który wykonuje pracę nakładczą, a także poborowemu odbywającemu służbę zasadniczą od 34 dnia choroby (w przypadku pracowników, którzy ukończyli 50 rok życia -od 15 dnia choroby).

Za pierwsze 33 dni osoby chore otrzymują wynagrodzenie za czas choroby, finansowane przez pracodawcę (w przypadku pracowników, którzy ukończyli 50 rok życia – za pierwsze 14 dni). Zasiłek chorobowy przysługuje za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy. Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego dla ubezpieczonego będącego pracownikiem stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacane za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego za jeden dzień choroby stanowi 1/30 część wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiary zasiłku.

Wysokość zasiłku chorobowego

Miesięczny zasiłek chorobowy przysługuje w wysokości:

  • 80 proc. podstawy wymiaru, w tym również za okres pobytu w szpitalu,
  • wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy,
  • w czasie ciąży,
  • wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów albo zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.

Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego można otrzymać, w przypadku objęcia w ZUS:

  • obowiązkowym ubezpieczeniem chorobowym, czyli:

- w przypadku pracownika,

- przypadku członka rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych,

- w przypadku służby zastępczej,

lub

  • dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym, czyli: - w przypadku pracy nakładczej, - w przypadku pracy na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług we współpracy z osobą, która wykonuje taką umowę - w przypadku niani na podstawie umowy uaktywniającej, - w przypadku pozarolniczej działalności lub współpracy z osobą, która prowadzi taką działalność, - w przypadku odpłatnej pracy na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, - w przypadku duchownych.

Zasiłek chorobowy - okres świadczenia

Zasiłek chorobowy może być wypłacany maksymalnie przez 182 dni. Jedynie w przypadku gruźlicy albo niezdolności do pracy w czasie ciąży jest wypłacany dłużej – do 270 dni.

Od 1 stycznia 2022 r. za okres niezdolności do pracy po ustaniu ubezpieczenia chorobowego zasiłek chorobowy przysługuje nie dłużej niż przez 91 dni za wyjątkiem niezdolności do pracy, która:

przypada w okresie ciąży,

▪ spowodowana jest gruźlicą,

▪ wynika z poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.

Przed zasiłkiem chorobowym - wynagrodzenie chorobowe

W roku kalendarzowym do 33 dni choroby – albo do 14 dni choroby po ukończeniu 50 roku życia – pracownik ma prawo do wynagrodzenia, które finansuje pracodawca.

Skrócony – 14-dniowy okres wypłaty wynagrodzenia za czas choroby stosuje się od następnego roku kalendarzowego po roku, w którym osoba ukończyła 50 lat. W przypadku pracownika, zasiłek chorobowy przysługuje od 34. dnia niezdolności do pracy w danym roku kalendarzowym, a jeśli kończono 50 lat – od 15. dnia niezdolności do pracy.

Kiedy przysługuje zasiłek chorobowy

Zasiłek chorobowy przysługuje po tzw. okresie wyczekiwania, czyli po określonym czasie od rozpoczęcia pracy i opłacania składek. Okres ten wynosi:

▪ 30 dni – dla pracownika lub osoby ubezpieczonej obowiązkowo z innego tytułu

▪ 90 dni – dla zleceniobiorcy lub przedsiębiorcy, czyli osoby, która jest objęta dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym.

Do okresu wyczekiwania zalicza się poprzednie okresy pracy i ubezpieczenia chorobowego, czyli np. wcześniejsze okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Jest to możliwe pod warunkiem, że przerwa między nimi nie przekracza 30 dni albo – jeśli jest dłuższa – jest spowodowana:

▪ urlopem wychowawczym,

▪ urlopem bezpłatnym,

▪ odbywaniem czynnej służby wojskowej.

Zasiłek chorobowy można otrzymać bez wyczekiwania. Kiedy

Nie zawsze musi minąć 30 albo 90 dni od rozpoczęcia pracy (i ubezpieczenia), aby móc uzyskać zasiłek. Przepisy przewidują sytuacje, kiedy przysługuje on wcześniej.

Bez okresu wyczekiwania zasiłek chorobowy przysługuje od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego:

▪ absolwentom uczelni lub osobom, które zakończyły kształcenie w szkole doktorskiej, jeżeli zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia studiów lub zakończenia kształcenia w szkole doktorskiej,

▪ pracownikom, którzy byli wcześniej zatrudnieni u innych pracodawców przez co najmniej 10 lat; dotyczy to także innych osób obowiązkowo ubezpieczonych, jeśli przez co najmniej 10 lat były obowiązkowo ubezpieczone,

▪ osobom, których niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy,

▪ posłom i senatorom, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od zakończenia kadencji,

▪ funkcjonariuszom Służby Celnej, którzy stali się pracownikami w jednostkach organizacyjnych Krajowej Administracji Skarbowej (KAS).