Rozpoczynam prowadzenie działalności gospodarczej. Nie mogę jednak skorzystać z niskich składek, bo będę świadczyć usługi na rzecz mojego dotychczasowego pracodawcy. Czy muszę opłacać składki na Fundusz Pracy? Czy zależy to od osiąganego przychodu?

Zgodnie zaś z art. 104 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy obowiązkowe składki na Fundusz Pracy, ustalone od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia rocznego składek wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę, opłacają m.in. pracodawcy za pracowników, ale także przedsiębiorcy za siebie. Składek na FP nie opłaca się:
  • za zatrudnionych pracowników powracających z urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego w okresie 36 miesięcy, począwszy od pierwszego miesiąca po powrocie z urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego;
  • za osoby, które osiągnęły wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;
  • przez okres 12 miesięcy, począwszy od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę, za osoby zatrudnione, które ukończyły 50. rok życia i w okresie 30 dni przed zatrudnieniem pozostawały w ewidencji bezrobotnych powiatowego urzędu pracy;
  • przez okres 12 miesięcy, począwszy od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę, za skierowanych zatrudnionych bezrobotnych, którzy nie ukończyli 30. roku życia.
Składka na FP jest należna, gdy wynagrodzenie w przeliczeniu na miesiąc jest nie niższe niż minimalne.
Podobna zasada będzie obowiązywać w odniesieniu do przedsiębiorców. Jednak w tym przypadku składka na FP będzie należna wtedy, gdy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne będzie równa albo wyższa minimalnemu wynagrodzeniu za pracę. Nie ma przy tym znaczenia przychód/dochód osiągany przez przedsiębiorcę. Skoro zatem znaczenie będzie miała podstawa wymiaru, to składkę na FP będzie musiał płacić przedsiębiorca opłacający „ogólne” składki (podstawa 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia), ale już nie preferencyjne (podstawa 30 proc. minimalnego wynagrodzenia). Szczególna sytuacja dotyczy korzystania z małego ZUS plus, w ramach którego podstawa wymiaru składek może wahać się od 30 proc. minimalnego wynagrodzenia do 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia. W przypadku gdy będzie wynosiła przynajmniej minimalne wynagrodzenie, składka na FP nie będzie należna.
Powyższe zasady nie dotyczą przedsiębiorcy, który ukończył 55. (kobiety) lub 60. (mężczyźni) rok życia. W takim przypadku składka na FP nie będzie należna, nawet gdy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne będzie wynosiła minimalne wynagrodzenie lub więcej.
Podstawa prawna
•art. 104 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 690; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1561)
•art. 18c ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1009; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1115)
Prowadzę działalność gospodarczą, a 15 września 2021 r. ukończyłam 60 lat. Już 1 września złożyłam wniosek o emeryturę, ale ZUS jeszcze nie wydał decyzji w tej sprawie. Czy i w jaki sposób będę mogła sobie pomniejszyć zapłacone za siebie za wrzesień składki? Jak liczyć ewentualne pomniejszenie – od 60. urodzin czy od dnia otrzymania decyzji ZUS?
Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych ustanawia ogólną zasadę, że osoby mające ustalone prawo do emerytury podlegają dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Zgodnie z tą zasadą emeryt prowadzący jednocześnie np. działalność gospodarczą nie musi opłacać składek na ubezpieczenie społeczne.
W niektórych przypadkach nabycie prawa do emerytury nie spowoduje, że emeryt będzie zwolniony ze składek od prowadzonej dodatkowej działalności zarobkowej. Konieczne będzie opłacanie składek za emeryta:
  • zatrudnionego na umowę o pracę;
  • będącego członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych;
  • będącego członkiem rady nadzorczej wynagradzanym z tytułu pełnienia tej funkcji;
  • wykonującego pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, jeżeli równocześnie nie pozostaje on w stosunku pracy.
Prawo do rezygnacji z opłacania składek z tytułu prowadzenia działalności przedsiębiorca nabywa dopiero od dnia nabycia prawa do emerytury. W opisywanym przypadku dniem tym będzie dzień 60. urodzin. Nie ma znaczenia, kiedy ZUS decyzję wyda i doręczy. Jeśli decyzja ta zostanie doręczona już po zapłacie składek za wrzesień (dopóki decyzja nie jest wydana, składki powinny być opłacone w pełni), to przedsiębiorca może dokonać korekty składek za wrzesień. Składki na ubezpieczenia społeczne za ten miesiąc będą bowiem należne za okres 1‒14 września. Trzeba je obliczyć proporcjonalnie.
Nie ulega proporcjonalnemu pomniejszemu składka zdrowotna, która jest niepodzielna, a ponadto należna od każdego tytułu, a więc musi być opłacana od emerytury i od działalności gospodarczej. ©℗
Podstawa prawna
•art. 9 ust. 4 i 5 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1009; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1115)
Byłem członkiem zarządu spółki z o.o. ZUS stwierdził decyzją, że ponoszę odpowiedzialność za zadłużenie składkowe spółki. Nie zgadzam się z tym, bo podejmowałem wiele działań mających na celu poprawę sytuacji spółki, m.in. zawarłem umowę z podmiotem zewnętrznym na opracowanie programu naprawczego. Poza tym uważam, że przez długi czas nie było oczywiste, że spółka zmierza ku upadłości. Czy to przekona sąd do zmiany decyzji?
Zgodnie z art. 116 par. 1 ordynacji podatkowej, który stosuje się posiłkowo także do zaległości składkowych, za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, prostej spółki akcyjnej, prostej spółki akcyjnej w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna. Członek zarządu może zwolnić się z tej odpowiedzialności, jeśli:
  • wykaże, że
‒ we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym czasie zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne albo zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu, albo
‒ niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy;
  • wskaże mienie spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.
Problematyczne może okazać się określenie, co oznacza zgłoszeniu wniosku o ogłoszenie upadłości „we właściwym czasie”. Istnieje na ten temat bogate orzecznictwo. Jak podkreślił Sąd Najwyższy w wyroku z 13 października 2020 r., sygn. akt II UK 19/19, subiektywne przekonanie członka zarządu, że mimo niepłacenia długów spółce uda się jeszcze poprawić jej kondycję, nie ma znaczenia dla zwolnienia się go od odpowiedzialności. Musiałoby bowiem być to poparte obiektywnymi faktami, z których wynikałoby, że spółka rzeczywiście miała szanse uzyskać środki na spłatę długów, co uzasadniało wstrzymanie się z wnioskiem o upadłość. Dlatego likwidator spółki (członek zarządu) nie może się uwolnić od odpowiedzialności za zaległe zobowiązania składkowe, nawet wskazując na sensowne działania podjęte w celu poprawy rentowności spółki, jeśli nie przyniosły one oczekiwanych efektów. Podstawą do zwolnienia z odpowiedzialności członka zarządu za zobowiązania spółki nie może być również opracowanie i próba wdrożenia planu (programu) naprawczego (restrukturyzacji) opracowanego nawet przez wyspecjalizowany podmiot, który nie przynosił spodziewanych efektów, gdy zadłużona spółka nie opłacała nawet bieżących składek na ubezpieczenia społeczne w okresach zarządzania nią przez członka zarządu obciążonego odpowiedzialnością.
Mając na uwadze takie stanowisko SN, można stwierdzić, że argumentacja przedstawiona w opisywanej sytuacji przez członka zarządu nie będzie raczej skuteczna. ©℗
Po dłuższej przerwie podjęłam pracę. Na jakich zasadach mogę otrzymać chorobowe? [PORADNIA UBEZPIECZENIOWA]
Po dłuższej przerwie podjęłam pracę. Na jakich zasadach mogę otrzymać chorobowe? [PORADNIA UBEZPIECZENIOWA]

Zobacz również
Podstawa prawna
•art. 116 par. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. ‒ Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1540; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1301)
W październiku 2021 r. wznowiłem prowadzenie działalności gospodarczej po ponad pięcioletnim okresie zawieszenia, gdy pracowałem za granicą. Czy w tej sytuacji mogę jeszcze ubiegać się o preferencyjny ZUS, mimo że minął już niemal rok, od kiedy wznowiłem działalność?
Zgodnie z art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa systemowa) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia. Prawa do tej ulgi nie mają osoby, które:
1) prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność;
2) wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.
W tym kontekście warto zwrócić uwagę na pismo ZUS z 7 września 2022 r. (znak WPI/200000/43/893/2022). W stanie faktycznym tej sprawy przedsiębiorca ponownie podjął działalność gospodarczą po upływie 60 miesięcy od dnia jej zawieszenia i nie wykonywał jej na rzecz byłego pracodawcy. ZUS potwierdził słuszność tezy, że jest możliwe skorzystanie z ulgi także w pewnym okresie po rozpoczęciu wykonywania działalności. Warto także odnotować stanowiska prezentowane w orzecznictwie sądowym. W wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 27 października 2016 r., sygn. akt III AUa 112/16, zaakcentowano np., że art. 18a ust. 1 ustawy systemowej dotyczy rozpoczętej działalności gospodarczej i obejmuje pierwsze 24. miesiące kalendarzowe bez względu na okoliczność, czy działalność ta jest prowadzona w sposób ciągły czy przerywany.
Podsumowując, można więc stwierdzić, że nie jest konieczne korzystania z preferencyjnych składek od momentu rozpoczęcia lub wznowienia działalności gospodarczej. Może to być także data późniejsza, jednak trzeba pamiętać, że bieg okresu 24 miesięcy rozpoczyna się już z chwilą rozpoczęcia lub wznowienia działalności. W opisywanej sytuacji na możliwość skorzystania z preferencji pozostało więc ok. 12 miesięcy, licząc od października 2022 r. ©℗
Podstawa prawna
• art.18a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1009; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1115)