W ciągu najbliższych pięciu lat milion osób będzie pracować dłużej. To efekt podniesienia wieku emerytalnego oraz ograniczenia przywilejów
We wszystkich krajach Unii Europejskiej systematycznie spada stopa zastąpienia emerytur do wysokości ostatnich zarobków. To efekt niekorzystnej struktury demograficznej, która spowoduje, że w przyszłości coraz mniej osób będzie pracować na wypłaty świadczeń osobom, które już zakończyły aktywność zawodową.
– W Polsce jest podobnie – stwierdziła wczoraj Joanna Stachura z Ministerstwa Finansów, która uczestniczyła w seminarium zorganizowanym przez ZUS „Prognoza wpływów i wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na lata 2016–2020”.
Z danych GUS wynika, że w ciągu najbliższych 40 lat będzie nas mniej o 4,55 mln. W efekcie niekorzystnych zmian w 2050 roku ubezpieczonych będzie 12,7 mln osób, zaś emerytury będzie pobierać 6,2 mln Polaków.
Ekspertów wyjątkowo niepokoi to, że gwałtownie będzie spadać liczba osób wpłacających składki do systemu ubezpieczeniowego. – W 2040 roku na stu pracujących świadczenia emerytalne będzie pobierać 38 osób. Ale już dziesięć lat później ta proporcja ulegnie pogorszeniu –100 ubezpieczonych będzie utrzymywać aż 52 emerytów – wyjaśniał Paweł Nasiński, naczelnik wydziału aktuarialnego ZUS.
To może oznaczać, że wbrew oczekiwaniom podniesienie wieku emerytalnego nie spowoduje rewolucji na rynku pracy. A to dlatego, że w najbliższych latach na emerytury będą przechodziły osoby z wyżu demograficznego z lat 80. ubiegłego wieku. Co więcej, aktywność zawodową będą też kończyć zatrudnieni, którzy w 2008 roku zostali pozbawieni prawa do wcześniejszej emerytury. Z miliona osób wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze prawo do pomostówek zachowała tylko co czwarta osoba.
– Trzeba zwiększyć efektywność zatrudnienia osób starszych. Skoro dłużej żyjemy, to możemy dłużej pracować – apelował Zbigniew Derdziuk, prezes ZUS.
Zdaniem ekspertów konieczna jest też większa aktywizacja zawodowa kobiet i rolników. To właśnie w tych grupach pracodawcy będą szukać w przyszłości podwładnych.
Problemem będzie też bilansowanie wpływów i wydatków ZUS. Szacuje się, że roczny deficyt Funduszu Ubezpieczeń Społecznych może wynosić około 100 mld zł rocznie (obecnie jest to połowa tej kwoty). Przy czym deficytowy będzie także Fundusz Emerytur Pomostowych, do którego rocznie będzie trzeba dokładać 0,6 mld zł.
– Spadać będzie także stopa zastąpienia, ale coraz większa wartość PKB spowoduje, że realna wartość wypłaconych emerytur będzie rosła – dodaje Ludwik Kotecki z Ministerstwa Finansów.