Prowadzę działalność gospodarczą, opłacam podatek według skali podatkowej. Umorzono mi subwencję finansową otrzymaną z Polskiego Funduszu Rozwoju. Czy od wartości umorzonej kwoty powinienem naliczyć i odprowadzić składkę zdrowotną?
Analizując przedstawioną sytuację, przede wszystkim należy zwrócić uwagę na kwestie podatków. W par. 1 rozporządzenia ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od dochodów (przychodów) z tytułu umorzenia subwencji finansowej lub finansowania preferencyjnego udzielonych przez PFR zarządzono zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku dochodowego od osób prawnych od dochodów (przychodów) osiągniętych przez podatników podatku dochodowego od osób fizycznych i podatników podatku dochodowego od osób prawnych z tytułu umorzenia subwencji finansowej lub finansowania preferencyjnego udzielonych przez PFR SA w ramach rządowego programu udzielania przedsiębiorcom wsparcia finansowego. Chodzi o program wskazany w art. 21a ust. 1 ustawy o systemie instytucji rozwoju. Podatku nie pobiera się od dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 czerwca 2021 r. do 31 grudnia 2022 r.
W odniesieniu do obowiązków składkowych na uwagę zasługuje m.in. art. 81 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, gdzie postanowiono, że roczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących działalność pozarolniczą (art. 8 ust. 6 pkt 1 i 3‒5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) oraz korzystających z ulgi na start, opłacających podatek dochodowy na zasadach określonych w art. 27, art. 30c lub art. 30ca ustawy o PIT stanowi dochód z działalności gospodarczej ustalony za rok kalendarzowy jako różnica między osiągniętymi przychodami, z wyłączeniem przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym innych niż określone w art. 21 ust. 1 pkt 63a, 63b, 152‒154 ustawy o PIT, a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów, z uwzględnieniem art. 24 ust. 1‒2b ustawy o PIT. Od tej kwoty należy ponadto odjąć opłacone w tym roku składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, i dopiero taka kwota stanowi podstawę wymiaru składki. Podstawa wymiaru składki w nowej wysokości obowiązuje od 1 lutego danego roku do 31 stycznia roku następnego, zwanego dalej rokiem składkowym.
Na kanwie przywołanego wyżej przepisu warto odnotować stanowisko zawarte w informatorze ZUS „Polski Ład. Co zmienia się w przepisach dotyczących rozliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne od 1 stycznia 2022 r.”. Na s. 11 tego informatora podano m.in., że „roczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ustalisz za okres roku składkowego, który trwa od 1 lutego danego roku do 31 stycznia roku następnego. Roczną podstawę wymiaru stanowić będzie twój dochód z działalności gospodarczej.
Ustalasz go następująco:
1) obliczasz różnicę między osiągniętymi przychodami z tytułu działalności a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów,
2) otrzymany wynik pomniejszasz o kwotę opłaconych w tym roku składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe – jeżeli nie zaliczyłeś ich do kosztów uzyskania przychodów. Ustalając wysokość przychodów z prowadzonej działalności, nie uwzględniasz przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, tj. przychodów niepodlegających opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy PIT, jak i odrębnych przepisów, np. rozporządzeń o zaniechaniu poboru podatku.”
Należy więc z tego wnioskować, że oskładkowaniu nie będą podlegały przychody niepodlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym, w tym w wyniku zaniechania poboru podatku, a takim jest przychód z tytułu umorzenia subwencji finansowej uzyskanej z PFR. Przedsiębiorca nie powinien więc opłacać składki od równowartości umorzonej kwoty.
!Przychody niepodlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym, w tym w wyniku zaniechania poboru podatku, nie wchodzą do podstawy obliczenia składki zdrowotnej.
Podstawa prawna
• par. 1 rozporządzenia z 16 lipca 2021 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od dochodów (przychodów) z tytułu umorzenia subwencji finansowej lub finansowania preferencyjnego udzielonych przez Polski Fundusz Rozwoju (Dz.U. poz. 1316)
• art. 21a ust. 1 ustawy z 4 lipca 2019 r. o systemie instytucji rozwoju (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1010)
• art. 81 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1285; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1352)
• art. 21 ust. 1 pkt 63a, 63b, 152‒154, art. 24 ust. 1‒2b, art. 27, art. 30c, art. 30ca ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1358)
• art. 8 ust. 6 pkt 1 i 3‒5 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1009; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1115)
