Uchodźca deklarujący, że samotnie wychowuje dziecko, który chce dostać na nie zasiłek, musi złożyć wniosek do polskiego sądu o uznanie ukraińskiego wyroku ustanawiającego alimenty. Tak wynika z wyjaśnienia Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej (MRiPS).
Zgodnie z art. 7 pkt 5 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 615 ze zm.) zasiłek na dziecko nie może być przyznany osobie, która wskazuje, że jest samotnym rodzicem, ale nie dołącza do wniosku tytułu wykonawczego zatwierdzonego przez sąd, ustalającego alimenty od drugiego rodzica. Konieczność spełnienia tego wymogu nie została zniesiona dla obywateli Ukrainy, którzy na mocy przepisów specustawy uzyskali dostęp do świadczeń rodzinnych.
Jak informuje resort rodziny, orzeczenia sądów ukraińskich w sprawie alimentów podlegają procedurze uznawania na podstawie konwencji z 23 listopada 2007 r. o międzynarodowym dochodzeniu alimentów na rzecz dzieci i innych członków rodziny lub umowy dwustronnej. Dopiero wtedy takie orzeczenie jest w Polsce tytułem wykonawczym, o którym mowa w art. 7 ust. 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Dlatego samotny rodzic z Ukrainy, który chce otrzymać zasiłek na dziecko, musi złożyć wniosek do sądu okręgowego o uznanie orzeczenia ukraińskiego sądu. Zastosowanie tutaj będzie miał art. 24a ust. 4 ustawy. Przewiduje on, że jeśli w momencie składania wniosku rodzic nie dysponuje jeszcze tytułem wykonawczym, gmina wyznacza trzymiesięczny termin na jego dostarczenie. Jeśli zostanie on dotrzymany, świadczenia rodzinne zostaną przyznane od miesiąca złożenia wniosku.
Wspomniany art. 7 ust. 5 przewiduje też kilka wyjątków, gdy zasiłek należy się mimo braku wyroku alimentacyjnego. Dzieje się tak m.in., gdy drugi rodzic dziecka nie żyje lub ojciec jest nieznany. Dokumentem potwierdzającym spełnianie tej pierwszej przesłanki jest zupełny lub skrócony akt zgonu małżonka albo rodzica dziecka. Resort rodziny, powołując się na stanowisko Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA), wyjaśnia, że moc dowodowa zagranicznych aktów stanu cywilnego nie zależy od ich przeniesienia (transkrypcji) do polskiego systemu rejestracji stanu cywilnego. W odniesieniu do obywateli Ukrainy ubiegających się o zasiłek rodzinnych za wystarczające należy zatem uznać dołączenie do wniosku przetłumaczonego przez tłumacza przysięgłego ukraińskiego aktu zgonu.
Jeśli ojciec dziecka jest nieznany, obowiązujące przepisy wymagają przedstawienia odpisu zupełnego aktu urodzenia dziecka, w którym jest zamieszczona adnotacja o wpisaniu nazwiska matki w miejsce nazwiska ojca i wybranego imienia jako danych ojca. Jak wskazuje MSWiA, ukraińskie prawo regulujące sporządzanie aktów stanu cywilnego jest w tym zakresie analogiczne do polskich przepisów. Jeżeli więc z przetłumaczonego ukraińskiego aktu urodzenia dziecka wynika, że została tam umieszczona wzmianka lub adnotacja, że na podstawie art. 135 kodeksu rodzinnego Ukrainy na wniosek matki zostało wpisane jej nazwisko rodowe w miejscu nazwiska ojca oraz wybrane przez nią imię jako imię ojca, to taki dokument należy uznać jako spełniający wymogi do przyznania jej zasiłku na dziecko. ©℗
