Próg dochodowy uprawniający do 500+ dla niepełnosprawnych będzie podnoszony co roku wskaźnikiem waloryzacji rent i emerytur.

Taki stały mechanizm weryfikacji został wprowadzony przez posłów komisji polityki społecznej i rodziny w trakcie prac nad ustawą z 13 stycznia 2022 r. o zmianie ustawy o zatrudnieniu socjalnym oraz ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. To właśnie w jej art. 3 została zawarta zmiana dotycząca przepisów ustawy z 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1821 ze zm.).
Obecnie wysokość progu dochodowego jest określona jako sztywna kwota wpisana wprost do art. 2 ust. 2 tej ustawy. Co więcej, choć świadczenie uzupełniające wynosi 500 zł, to zgodnie z art. 4 ust 1 łączna kwota tej formy wsparcia oraz świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych, które są wliczane do kryterium (chodzi tu głównie o emerytury i renty), nie może przekroczyć wysokości progu dochodowego.
W efekcie każde podniesienie emerytur i rent skutkuje tym, że kwota świadczenia jest obniżana o tyle, o ile zostaje przekroczone kryterium (zgodnie z zasadą „złotówka za złotówkę”).
Aby nie dopuścić do tego, by osoby niepełnosprawne otrzymujące najniższą emeryturę, rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i rentę socjalną na skutek zmiany ich wysokości pobierały mniej niż 500 zł świadczenia uzupełniającego, rząd w poprzednich latach podnosił próg dochodowy, nowelizując ustawę z 31 lipca 2019 r.
Rozwiązanie przyjęte przez sejmową komisję, polegające na dodaniu do art. 2 ust. 3 i 4, zakłada, że kryterium jest podwyższane w terminach i na zasadach określonych przepisami ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 291 ze zm.). To oznacza, że co roku, zaczynając od 1 marca br., gdy będą waloryzowane emerytury i renty, tym samym wskaźnikiem zostanie podniesiony próg uprawniający do świadczenia uzupełniającego.
3,55 mld zł jest zaplanowanych w planie finansowym Funduszu Solidarności na wypłatę świadczeń uzupełniających w 2022 r.
389,5 tys. osób otrzymywało w listopadzie 2021 r. świadczenie uzupełniające
Ile wyniesie on w tym roku, na razie nie wiadomo, bo najpierw GUS musi podać dane o wysokości inflacji oraz wzroście wynagrodzeń za 2021 r., ale jak mówiła Marlena Maląg, minister rodziny i polityki społecznej, należy się spodziewać waloryzacji emerytur i rent na poziomie co najmniej 7 proc.
Prezes ZUS co najmniej siedem dni przed najbliższym terminem waloryzacji będzie ogłaszał w Monitorze Polskim obowiązującą od 1 marca kwotę kryterium dochodowego. W tym roku, ponieważ może się zdarzyć tak, że ustawa z 13 stycznia br. wejdzie w życie po 1 marca, został przewidziany przepis, na podstawie którego kwota świadczenia uzupełniającego zostanie przeliczona z uwzględnieniem nowej wysokości kryterium dochodowego i osoby niepełnosprawne w ciągu 30 dni będą miały wypłacone wyrównanie.
– Dobrze, że w końcu będzie zapewniony stały mechanizm waloryzacji. Nowe przepisy powinny jednak zostać jeszcze poprawione, tak aby wskazywały, że waloryzowany jest nie tylko próg, ale również suma świadczeń finansowanych ze środków publicznych i świadczenia uzupełniającego – uważa dr Agnieszka Dudzińska z Uniwersytetu Warszawskiego.
Co ciekawe, w tym samym art. 3 ustawy z 13 stycznia br. dokonano też zmiany w art. 2 ust. 2 ustawy z 31 lipca 2019 r. polegającej na przywróceniu kryterium dochodowego w kwocie 1750 zł. Przypomnijmy, że została ona nieoczekiwanie obniżona do 1700 zł, gdy 4 stycznia br. weszła w życie ustawa z 17 grudnia 2021 r. o dodatku osłonowym (Dz.U. z 2022 r. poz. 1), w której wskazano na taką właśnie wysokość progu, o czym pisaliśmy w ubiegłym tygodniu („Zamieszanie z kryterium do świadczenia uzupełniającego 500+”, DGP nr 6/22).
Etap legislacyjny
Ustawa skierowana do Senatu