Składki ZUS w 2022 r. Przedsiębiorcy zapłacą więcej

Składki ZUS w 2022 r. dla osób prowadzących działalność gospodarczą będą wyższe. Powód? Wzrosło prognozowane przeciętne wynagrodzenie.

O podwyższeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne mówi się od wielu miesięcy w kontekście Polskiego Ładu. Składka ta będzie liczona na nowych zasadach i nie będzie można odliczyć jej od podatku. Niezależnie od tego, dla przedsiębiorców wzrosną też inne opłaty ponoszone co miesiąc – składki na ubezpieczenie społeczne, tj. emertytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Sprawiedliwości. Wszystko za sprawą wzrostu płac w gospodarce.

Wąskość tych składek od wielu lat jest powiązana z przeciętnym prognozowanym wynagrodzeniem i Polski Ład niczego w tym względzie nie zmieni. Prognozowane przeciętne wynagrodzenie wzrośnie natomiast aż o 663 zł. Na 2021 r. wynosiło 5259 zł. Na 2022 r. wyniesie 5922 zł. Takie założenie znalazło się w projekcie budżetu państwa. Identyczną kwotę podało Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, które co prawda nie określiło dotąd oficjalnej nowej wysokości składek ZUS, ale ogłosiło tzw. 30-krotność podstawy wymiaru składek na 2022 r., które oblicza się z uwzględnieniem tego samego parametru*.

Składki ZUS w 2022 r.

Składki społeczne są obliczane według ustawowych stóp procentowych. Minimalna składka emerytalna wynosi 19,52% podstawy, rentowa 8%, wypadkowa 1,67% (co do zasady), chorobowa 2,45%, składki na FP i FS również 2,45%. Podstawą jest zaś 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. Znając te parametry, możemy dokonać obliczeń.

Tabela 1

Z powyższej tabeli wynika, że przedsiębiorcy opłacający „zwykły” ZUS, a więc bez prawa do ulg, dotychczas płacili co miesiąc 1075,68 zł, a zapłacą 1211,28 zł. To wzrost o 135,60 zł.

Przedsiębiorca może jednak zwrócić uwagę, że obecnie płaci nie 1075,68 zł, a 1457,49 zł (lub 1380,18 zł, jeśli nie opłaca dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego). W powyższych obliczeniach nie uwzględniliśmy składki zdrowotnej, która w 2021 r. wynosi 381,81 zł miesięcznie. Jej nowa wysokość od 1 lutego 2022 r.- za sprawą Polskiego Ładu - będzie zależna od wybranej formy opodatkowania oraz wyników finansowych danego przedsiębiorcy. Nie sposób ująć więc w tabeli jednej wartości dla wszystkich firm.

Składka NFZ w 2022 r.

Składka zdrowotna płaci się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i dlatego potocznie bywa zaliczana do składek na ZUS. ZUS przekazuje ją Narodowemu Funduszowi Zdrowia, stąd też jeszcze jedna obiegowa nazwa – składka na NFZ. Jest obowiązkowa, a dzięki niej przedsiębiorca ma prawo darmowego leczenia. Nie można mylić składki zdrowotnej ze składką na ubezpieczenie chorobowe, które jest dobrowolne i uprawnia do otrzymywania świadczeń na czas leczenia.

Porządkując jeszcze terminologię, składki pobierane przez ZUS możemy podzielić na składkę na ubezpieczenie zdrowotne (składkę na NFZ) oraz składki na ubezpieczenie społeczne (wszystkie pozostałe). W 2022 r. wszystkie te składki wzrosną. Zdrowotna – za sprawą Polskiego Ładu. Społeczne – za sprawą wzrostu prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.

Składka zdrowotna obecnie jest powiązana ze średnią pensją i częściowo można odliczyć ją od podatku. Dlatego, chociaż jej nominalna wysokość to 381,81 zł, de facto stanowi obciążenie 53,03 zł. Po wejściu w życie Polskiego Ładu nie będzie już można dokonywać odliczeń. Już to sprawi, że składka NFZ będzie obciążeniem wyższym niż do tej pory. Do tego od 1 lutego 2022 r. zmieni się sposób jej obliczania. Będzie on różny dla różnych typów działalności gospodarczej.

Składka zdrowotna w 2022 r. wyniesie:

- przy opodatkowaniu na zasadach ogólnych: 9 proc. miesięcznych dochodów;

- przy opodatkowaniu podatkiem liniowym: 4,9. proc. miesięcznych dochodów;

- przy ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych: 9 proc. podstawy, zależnej od przychodów oraz średniej pensji (więcej na ten temat: „Polski Ład: Ile wyniesie składka zdrowotna przy ryczałcie [LICZYMY]”);

- przy karcie podatkowej: 9 proc. minimalnego wynagrodzenia (270,90 zł).

Ponadto składka nie będzie mogła być niższa niż 9% minimalnego wynagrodzenia, co odpowiada kwocie 270,90 zł (chociaż przepisy budzą wątpliwości – więcej na ten temat w artykule DGP „Minimalna składka zdrowotna. Kolejna luka w Polskim Ładzie”).

Preferencyjne składki ZUS w 2022 r.

Przedsiębiorcy mający prawo do preferencyjnych składek ZUS również zapłacą nieco więcej niż dotychczas. W ich przypadku podstawa wymiaru składek odpowiada 30% minimalnego wynagrodzenia. To zaś wzrośnie z 2800 zł do 3010 zł.

Tabela 2

W konsekwencji preferencyjne składki na ubezpieczenie społeczne będą o prawie 20 zł wyższe niż dotychczas.

W przypadku innej ulgi - „małego ZUS-u plus” - wysokość składek na ubezpieczenie społeczne jest uzależniona od wysokości przeciętnego miesięcznego dochodu lub przychodu z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym. Ta zasada się nie zmieni. Z drugiej strony podstawa wymiaru składek na „mały ZUS plus” nie może być niższa niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia i nie może przekraczać kwoty 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. Stąd składki dla każdego przedsiębiorcy będą nadal kalkulowane indywidualnie, ich wysokość nie może być jednak niższa niż w tabeli 2 i wyższa niż w tabeli 1.

Dodajmy, że zarówno preferencyjne składki ZUS, jak i ulga „mały ZUS plus” dotyczy składek społecznych, a nie składki zdrowotnej. Nawet jeśli ktoś ma prawo do którejś z tych ulg, składkę na NFZ rozlicza tak jak pozostali przedsiębiorcy.

* prognozowane przeciętne wynagrodzenie w kwocie 5922 zł przewiduje obwieszczenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 4 listopada 2021 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2022 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia