Mam duże zaległości składkowe w ZUS. Otrzymałem ostatnio zawiadomienie o wpisie hipoteki, ale ja niedawno spłaciłem już ok. 25 proc. długu. Czy mogę więc skutecznie podważyć wysokość wpisu hipotecznego?
Z art. 109 ust. 1 oraz art. 110 pkt 3 ustawy o księgach wieczystych i hipotece wynika, że wierzyciel, którego wierzytelność jest stwierdzona tytułem wykonawczym, określonym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym, może na podstawie tego tytułu uzyskać hipotekę na wszystkich nieruchomościach dłużnika (hipoteka przymusowa).
W opisywanym przypadku szczególne znaczenie będzie miał art. 6268 par. 2 kodeksu postępowania cywilnego w związku z art. 1101 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Rozpoznając wniosek o wpis, sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej. Wierzyciel może żądać wpisu hipoteki przymusowej na sumę nie wyższą niż wynikająca z treści dokumentu stanowiącego podstawę jej wpisu do księgi wieczystej.
W orzecznictwie sądowym wskazuje się, że zakres kognicji sądu obejmuje badanie jedynie wniosku, dołączonych do niego dokumentów oraz treści księgi wieczystej. Oznacza to, że wyłączone jest zarówno badanie przez sąd innych dokumentów niż dołączone do wniosku, jak i okoliczności, które nie wynikają z wniosku, dołączonych do niego dokumentów i treści księgi wieczystej, jeżeli miałyby stanowić podstawę wpisu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 11 marca 2015 r., sygn. akt II CSK 281/14). Sąd rozpatrujący wniosek o wpis hipoteki nie analizuje kwestii zadłużenia lub jego wysokości. W konsekwencji sąd ten nie może korygować wysokości wpisu hipotecznego, pozostaje to bowiem poza jego kompetencją.
Można więc stwierdzić, że sąd rejonowy rozpoznając wniosek o wpis hipoteki przymusowej do księgi wieczystej, nie będzie weryfikował tego, czy i w jakiej części został spłacony dług dotyczący tej hipoteki. Dłużnik może starać się zakwestionować to w toku innego postępowania sądowego, w tym dotyczącego usunięcia niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym. ©℗
Podstawa prawna
• art. 109 ust. 1, art. 110 pkt 3, art. 1101 ustawy z 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2204)
• art. 6268 par. 2 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1575; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1090)
