Dodatkowe świadczenie jest równe najniższej emeryturze, ale tylko brutto. Z powodu przepisów podatkowych kwoty netto, jakie wpłyną na konta osób uprawnionych, będą jednak różniły się o kilkadziesiąt złotych.
Dodatkowe roczne świadczenie pieniężne dla emerytów i rencistów, potocznie zwane trzynastą emeryturą lub po prostu trzynastką, to świadczenie, które w założeniu miało poprawić sytuację materialną tej grupy osób. Trzynastka przysługuje w wysokości najniższej emerytury, jaka obowiązuje od 1 marca roku, w którym wypłacane jest dodatkowe świadczenie. Obecnie najniższa emerytura, a co za tym idzie także trzynastka, wynosi obecnie 1250,88 zł. Wypłata trzynastki następuje wraz z wypłatą emerytury lub renty w kwietniu, zaś przypadku świadczenia przedemerytalnego i zasiłku przedemerytalnego – w maju. Powyższa kwota jest oczywiście kwotą brutto. To zaś oznacza, że beneficjent świadczenia otrzyma kwotę pomniejszoną o podatek dochodowy oraz o składkę zdrowotną, czyli:
- składka zdrowotna naliczona (9 proc.) wyniesie 112,58 zł,
- składka zdrowotna odliczona (7,75 proc.) wyniesie 96,94 zł,
- podatek dochodowy wyniesie: 212,65 zł,
- podatek dochodowy po odjęciu składki zdrowotnej wyniesie 115,71 zł.
Kwota netto wyniesie zatem 1022,59 zł. Przy czym ZUS podaje, że kwota netto wyniesie 1022,30 zł, co wynika z zaokrągleń (przede wszystkim z zaokrąglenia podatku do pełnej kwoty). Uwzględniając jednak, że trzynastka ma być wypłacona wraz z innym świadczeniem, a zaokrąglenie możne być dokonane tylko raz, mogą wystąpić groszowe różnice na kwocie netto. Tymczasem w wypowiedziach niektórych osób i informacjach dostępnych w sieci pojawia się stwierdzenie, że trzynastka netto wyniesie 1066,30 zł. Skąd ten błąd? Zawyżona kwota wzięła się z powodu uwzględnienia kwoty zmniejszającej podatek w wysokości 43,76 zł, którą potocznie nazywa się ulgą. Odliczenie takiej kwoty od podatku dałoby kwotę netto w wysokości 1066,35 zł, co w mogło zostać zaokrąglone do 1066,30 zł. Trzeba jednak pamiętać, że ta ulga zostanie „skonsumowana” przy opodatkowaniu zwykłego świadczenia (emerytury lub renty) i nie będzie mogła być drugi raz naliczona w przypadku dodatkowego świadczenia.
1250,88 zł tyle w 2021 r. wynosi brutto najniższa emerytura i dodatkowe świadczenie roczne
1022,59 zł* tyle w 2021 r. wynosi netto dodatkowe świadczenie roczne
*1022,30 zł z uwzględnieniem zaokrąglenia podatku
1066,35 zł tyle w 2021 r. wynosi netto najniższa emerytura
W efekcie wartość brutto trzynastki wyniesie 1250,88 zł, co odpowiada kwocie brutto najniższej emerytury. Natomiast kwota netto trzynastki (1022,59 zł/ 1022,30 zł z uwzględnieniem zaokrąglenia podatku) będzie niższa od kwoty netto najniższej emerytury (1066,35 zł), z uwagi na pominięcie ulgi przy trzynastce i naliczaniu jej przy emeryturze. Nie oznacza to jednak naruszenia przepisów. Kwota trzynastki wynikająca z regulującej ją ustawy o dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów jest ustalona bowiem w kwocie brutto, a ta jest zgodna z kwotą minimalnego świadczenia emerytalnego. Kwoty netto to pochodne, które zależą od kilku zmiennych, np. od uwzględnienia kwoty zmniejszającej podatek. Dlatego też nie można twierdzić, że trzynastka będzie niższa od najniższej emerytury, mimo że patrząc na kwoty netto, tak faktycznie będzie.
Kto otrzyma ekstra pieniądze
Prawo do dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego mają osoby, którym 31 marca 2021 r. przysługuje m.in.:
• emerytura lub renta, o których mowa w art. 3 pkt 1–3 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 291; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 353);
• renta, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 6–8 oraz art. 49, art. 50 i art. 52 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1205; ost.zm. M.P. z 2020 r. poz. 279);
• emerytura rolnicza lub renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy, renta rolnicza szkoleniowa, renta rodzinna lub emerytura i renta z ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin, o których mowa w art. 18 pkt 1–4 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz.266);
• emerytura policyjna, policyjna renta inwalidzka lub policyjna renta rodzinna, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. a–c ustawy z 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 723).
Podstawa prawna
• art. 5–6 ustawy z 9 stycznia 2020 r. o dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów (Dz.U. poz. 321)
