W 2021 r. świadczenia te od 1 marca ulegają podwyższeniu o 4,24 proc. Również najniższe z nich na mocy nowelizacji ustawy wyjątkowo nie zostały podniesione o wyższą kwotę

Jak co roku w marcu ulegają waloryzacji świadczenia długoterminowe: emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty rodzinne, nauczycielskie świadczenia kompensacyjne, a także dodatki do tych świadczeń, np. dodatek pielęgnacyjny oraz renty socjalne. W tym roku na mocy ustawy z 21 stycznia 2021 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 353; dalej: ustawa nowelizacyjna) ZUS stosuje waloryzację procentową. Waloryzacja procentowa polega na pomnożeniu świadczenia, które przysługuje 28 lutego 2021 r., przez tegoroczny wskaźnik, tj. 104,24 proc. O ten wskaźnik wzrastają również minimalne świadczenia, mimo że w art. 1 ustawy nowelizacyjnej przewidziano inną kwotę. Jednak w art. 7 ustawa nowelizacyjna, uchwalana, gdy wskaźnik waloryzacyjny nie był jeszcze znany, przewiduje, że gdyby wskaźnik okazał się wyższy niż 104,16 proc., kwotę świadczenia oblicza się inaczej. Wskaźnik waloryzacji okazał się być wyższy niż 104,16 proc., dlatego kwoty najniższych świadczeń są inne niż określone w art. 1 ustawy nowelizacyjnej.
104,24 proc. tyle wynosi wskaźnik waloryzacji w 2021 r.
Jakie świadczenia będą wyższe
Od 1 marca 2021 r. wyższe będą kwoty świadczeń długoterminowych, m.in. emerytur, rent z tytułu niezdolności do pracy czy rent rodzinnych, a także dodatków do tych świadczeń, np. dodatku pielęgnacyjnego. Waloryzacja świadczeń zostanie przeprowadzona na zasadach przewidzianych w ustawie z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 291; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 353). Świadczenia podlegają podwyższeniu z urzędu, a jeżeli ich wypłata była wstrzymana ‒ po wznowieniu wypłaty.
Waloryzacji podlegają świadczenia, jeżeli zostały przyznane z urzędu lub na wniosek zgłoszony przed 1 marca 2021 r. i prawo do tych świadczeń powstało od 28 lutego 2021 r. Waloryzacji podlega kwota świadczenia przysługującego 28 lutego 2021 r. w wysokości ustalonej przed dokonaniem potrąceń i egzekucji oraz zmniejszenia w związku z osiąganiem przychodu.
Tegoroczna waloryzacja polega na podwyższeniu kwoty świadczenia w wysokości przysługującej 28 lutego 2021 r. wskaźnikiem waloryzacji wynoszącym 104,24 proc. przykłady 1, 2, 3, 4

Przykład 1

Decyduje wskaźnik
Emeryt pobiera emeryturę. Udowodnił 27-letni okres składkowy i nieskładkowy. Emerytura na 28 lutego 2021 r. wynosiła 1200,50 zł i była wyższa od obowiązującej w tym dniu kwoty najniższej emerytury. Waloryzacji od 1 marca 2021 r. ZUS dokona poprzez pomnożenie kwoty świadczenia przez wskaźnik waloryzacji (1200,50 zł x 104,24 proc. = 1251,40 zł).

Przykład 2

Najniższa renta
Osoba uprawniona do renty 28 lutego 2021 r. otrzymuje rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w kwocie 1200 zł. Renta jest równa obowiązującej w tym dniu kwocie najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Waloryzacji od 1 marca 2021 r. ZUS dokona poprzez pomnożenie kwoty świadczenia przez wskaźnik waloryzacji (1200 zł x 104,24 proc.). Po waloryzacji renta wyniesie 1250,88 zł. Renta ta jest równa kwocie najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy obowiązującej od 1 marca 2021r., tj. kwocie 1250,88 zł.

Przykład 3

Staż rolniczy
Od czerwca 2017 r. emerytka urodzona w 1948 r., która udowodniła 17-letni okres składkowy i nieskładkowy uzupełniony okresami pracy w gospodarstwie rolnym, pobiera emeryturę niepełną o symbolu ENN. Emerytura na 28 lutego 2021 r. wynosiła 726,14 zł. ZUS dokona waloryzacji poprzez pomnożenie kwoty świadczenia przez wskaźnik waloryzacji (726,14 x 104,24 proc.). Po waloryzacji emerytura wynosi 756, 93 zł.

Przykład 4

Emerytura niepełna
Emerytka pobiera emeryturę niepełną o symbolu ENN z dotychczasowego systemu emerytalnego. Udowodniła 19 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Emerytura ta na 28 lutego 2021 r. wyniosła 1201 zł i była wyższa od obowiązującej w tym dniu kwoty najniższej emerytury. Od 1 marca 2021 r. ZUS dokona waloryzacji tej emerytury poprzez pomnożenie kwoty świadczenia przez wskaźnik waloryzacji (1200 zł x 104,24 proc.). Po waloryzacji emerytura wyniesie 1251,92 zł.
W przypadku emerytur i rent, których wysokość została przed 1 marca 2021 r. podwyższona do kwoty świadczenia najniższego, waloryzacji podlega kwota faktycznie wyliczona. Tak zwaloryzowane świadczenia podwyższa się do kwoty świadczenia najniższego obowiązującej od 1 marca 2021 r. przykłady 5, 6, 7

Przykład 5

Podwyższenie do najniższej emerytury
Mężczyzna urodzony w 1945 r., który udowodnił 26-letni okres składkowy i nieskładkowy, pobiera emeryturę. Faktycznie wyliczona kwota emerytury wynosi na 28 lutego 2021 r. 1105 zł, a po podwyższeniu do kwoty świadczenia najniższego – 1200 zł. Od 1 marca 2021 r. ZUS dokona waloryzacji poprzez pomnożenie kwoty faktycznie wyliczonej przez wskaźnik waloryzacji (1105,00 zł x 104,24 proc. = 1151,85 zł). Kwota ta podlega podwyższeniu do kwoty najniższej emerytury obowiązującej od 1 marca 2021 r., tj. do kwoty 1250,88 zł.

Przykład 6

Renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy
Rencistka pobiera rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Faktycznie wyliczona kwota renty wynosi na 20 lutego 2021 r. 645,78 zł i jest wypłacana w kwocie najniższej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, tj. w kwocie 900 zł. Waloryzacji od 1 marca 2021 r. ZUS dokona w tym przypadku poprzez pomnożenie kwoty faktycznie wyliczonego świadczenia przez wskaźnik waloryzacji (645,78 zł x 104,24 proc. = 673,16 zł). Kwota ta podlega podwyższeniu do kwoty najniższej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy obowiązującej od 1 marca 2021 r., tj. kwoty 938,16 zł.

Przykład 7

Emerytura za rentę
Emerytura została przyznana z urzędu od 1 września 2020 r. w kwocie gwarantowanej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, tj. w kwocie 1200 zł. Emeryt od 1 grudnia 2020 r. legitymuje się stażem składkowym i nieskładkowym wynoszącym 25 lat, uprawniającym do podwyższenia emerytury do kwoty najniższego świadczenia. Kwota wyliczonej emerytury na 28 lutego 2021 r. wynosi 1002 zł. Waloryzacji od 1 marca 2021 r. podlega kwota wyliczonej emerytury (1002 zł x 104,24 proc.). Od 1 marca 2021 r. emerytura przysługuje w kwocie 1044,48 zł. Emerytura jest niższa od kwoty najniższej emerytury obowiązującej od 1 marca 2021 r. i zostanie podwyższona do tej kwoty, tj. do 1250,88 zł.
W przypadku rent inwalidów wojennych i wojskowych oraz rent rodzinnych po tych inwalidach bez względu na datę ich przyznania ZUS dokona waloryzacji poprzez obliczenie tych rent według stawek procentowych ich wymiaru, od podstawy wymiaru zwaloryzowanej od 1 marca 2021 r. wskaźnikiem waloryzacji, tj. od kwoty 2862,25 zł. Jest to podstawa wymiaru obowiązująca na 28 lutego 2021 r., tj. kwota 2745,83 zł pomnożona przez wskaźnik waloryzacji 104,24 proc.
W przypadku rent z tytuł niezdolności do pracy przysługujących na podstawie ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1205; ost.zm. M.P. z 2020 r. poz. 279) waloryzacji podlega kwota renty wynikająca z faktycznego wyliczenia, przed ewentualnym podwyższeniem do kwoty gwarantowanej i kwoty najniższej renty. Tak ustalona renta podlega podwyższeniu do kwoty gwarantowanej – odpowiednio 60 proc. lub 80 proc., zwaloryzowanej podstawy wymiaru i do kwoty najniższej renty obowiązującej od 1 marca 2021 r. przykład 8

Przykład 8

Renta wypadkowa
Kwota renty wypadkowej z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wynikająca z wyliczenia wynosi 28 lutego 2021 r. 987, 88 zł. Podstawa wymiaru świadczenia to 1434,90 zł, a zatem 80 proc. tej podstawy to 1147,92 zł. Renta ulega podwyższeniu do 80 proc. podstawy wymiaru, jednak z uwagi na to, że jest niższa od minimalnej renty wypadkowej, tj. 1440,00 zł – w dniu 28 lutego 2021 r. renta jest wypłacana w kwocie świadczenia najniższego. Od 1 marca 2021 r. kwota renty wynikająca z wyliczenia (987,88 zł podlega waloryzacji poprzez pomnożenie przez wskaźnik waloryzacji 104,24 proc.) wynosi 1029,77 zł. Zwaloryzowana podstawa wymiaru renty wynosi 1495,74 zł, a 80 proc. tej podstawy stanowi kwota 1196,59 zł. Renta podlega podwyższeniu do 1196,59 zł, a następnie do kwoty najniższej renty wypadkowej z tytułu całkowitej niezdolności do pracy obowiązującej od 1 marca 2021 r., tj. 1501,06 zł.
W przypadku gdy emerytura przyznana z urzędu wypłacana jest w gwarantowanej wysokości równej kwocie renty z tytułu niezdolności do pracy, podwyższeniu w ramach tegorocznej waloryzacji podlega:
  • podstawa wymiaru emerytury ustalonej według dotychczasowych zasad lub podstawa wymiaru części emerytury wyliczonej zgodnie z art. 183 ustawy emerytalnej, oraz
  • kwota wyliczonej emerytury, oraz
  • kwota emerytury wypłacana w wysokości gwarantowanej renty z tytułu niezdolności do pracy. przykład 9

Przykład 9

Świadczenie z urzędu
Emerytura została przyznana z urzędu w kwocie gwarantowanej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, tj. w wysokości 1290 zł. Kwota wyliczonej emerytury na 28 lutego 2021 r. wynosi 1235 zł, a podstawa wymiaru wynosi 1284 zł. Emeryt legitymuje się 29-letnim okresem składkowym i nieskładkowym. Waloryzacji od 1 marca 2021 r. podlega kwota wyliczonej emerytury (1235 zł x 104,24 proc. = 1287,36 zł) oraz kwota gwarantowanej renty (1290 zł x 104,24 proc. = 1344,70 zł) i taka kwota emerytury, tj. 1344,70 zł, przysługuje od 1 marca 2021 r. Podstawa wymiaru emerytury ustalonej w wyniku waloryzacji wynosi 1338,44 zł (1284,00 zł x 104,24 proc.). Emerytura będzie wypłacana nadal w wysokości gwarantowanej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy (od 1 marca 2021 r. to 1344,70 zł).
Od 1 marca 2021 r. emerytura przyznana z urzędu po waloryzacji nie może być niższa od obowiązującej kwoty:
  • najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy (jeżeli emerytura została przyznana osobie uprawnionej uprzednio do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy),
  • najniższej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (jeżeli emerytura została przyznana osobie uprzednio uprawnionej do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy). przykłady 10, 11

Przykład 10

Kwota gwarantowana
Emerytura została przyznana z urzędu w kwocie gwarantowanej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, tj. 900 zł. Emeryt legitymuje się 17-letnim okresem składkowym i nieskładkowym. Kwota wyliczonej emerytury wynosiła 745 zł. Zarówno waloryzacja kwoty wyliczonej emerytury (745 zł), jak i kwoty gwarantowanej (900 zł) polega na pomnożeniu ich wysokości przez wskaźnik waloryzacji 104,24 proc. Po waloryzacji emerytura z wyliczenia wynosi 776,59 zł, a kwota gwarantowana 938,16 zł.

Przykład 11

Waloryzowana całość
Emerytura została przyznana z urzędu 20 września 2020 r. w kwocie gwarantowanej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy: w wysokości 1200 zł. Emeryt legitymuje się 23-letnim okresem składkowym i nieskładkowym. Emerytura na 28 lutego 2021 r. wynosiła 990 zł. Waloryzacji od 1 marca 2021 r. podlega kwota wyliczonej emerytury (990 zł x 104,24 proc. = 1031,98 zł), a także kwota gwarantowana (1200 zł x 104,24 proc. = 1250,88 zł). Od 1 marca 2021 r. kwota zwaloryzowanej emerytury wynosi 1250,88 zł i w takiej wysokości będzie przysługiwała od tego dnia.
Zwiększeniu ulegają także najniższe świadczenia. W przeciwieństwie do ubiegłego roku tym razem tylko o wskaźnik waloryzacyjny. Podobnie będzie w przypadku dodatków do rent i emerytur.
Emerytury na starych zasadach
Ustalana na dotychczasowych zasadach emerytura z FUS to świadczenie przyznawane ubezpieczonym urodzonym przed 1 stycznia 1949 r. oraz niektórym ubezpieczonym z tzw. średniej grupy wiekowej, a więc ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r., a przed 1 stycznia 1969 r. Określenie tej emerytury jako „ustalanej na dotychczasowych zasadach” odnosi się zarówno do warunków, jakie muszą spełnić osoby ubiegające się o to świadczenie (w większości przypadków osiągnięcie wymaganego wieku i udowodnienie określonego stażu emerytalnego), jak i do sposobu ustalania jego wysokości. Warunki nabywania prawa do emerytury określa ustawa emerytalna.
Ubezpieczeni urodzeni przed 1 stycznia 1949 r. mogą przejść na emeryturę, jeżeli spełnili łącznie warunki wskazane w art. 27 ustawy emerytalnej, a więc:
  • osiągnęli wiek emerytalny wynoszący co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn,
  • mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn.
Tym osobom, które nie udowodniły stażu pracy wymaganego do przyznania tzw. emerytury powszechnej, tj. co najmniej 20 lat składkowych i nieskładkowych dla kobiet oraz 25 lat dla mężczyzn, przysługuje emerytura, o ile udowodnili staż emerytalny w wymiarze wynoszącym co najmniej 15 lat w przypadku kobiet i 20 lat – w przypadku mężczyzn.
Emerytura ta przysługuje kobietom, które osiągnęły wiek emerytalny wynoszący co najmniej 60 lat, oraz mężczyznom z chwilą ukończenia co najmniej 65 lat (art. 28 ustawy emerytalnej).
Emerytura ta, ze względu na krótki staż, nie została jednak objęta gwarancją świadczenia najniższego.
Emerytury rolnicze
W świadczeniach, które są wypłacane wraz z częścią składkową rolną lub ze zwiększeniem z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników, waloryzacji podlega kwota świadczenia wraz z częścią składkową rolną lub zwiększeniem rolnym ustalonymi na 28 lutego 2021 r.
W przypadku gdy waloryzacji podlega świadczenie ustalone wraz z częścią składkową rolną lub zwiększeniem rolnym podwyższone do kwoty najniższego świadczenia, ZUS na nowo ustali kwotę do refundacji z budżetu państwa, która stanowi różnicę pomiędzy kwotą najniższej emerytury a kwotą świadczenia po waloryzacji, i na nowo ustali kwotę do refundacji z KRUS.
W przypadku świadczeń, które 28 lutego 2021 r. przysługiwały w wysokości ograniczonej do 100 proc. podstawy wymiaru, waloryzacji podlega kwota ustalona w wyniku tego ograniczenia. przykłady 12, 13

Przykład 12

Waloryzacja podstawy wymiaru
Kwota emerytury, do ustalenia której uwzględniono 17 lat okresów składkowych, obliczona od podstawy wymiaru 1105,70 zł, wynosi 1560 zł, a zatem po ograniczeniu do 100 proc. podstawy wymiaru – na 28 lutego 2021 r. wynosi 1105,70 zł. W tym przypadku kwota 1105,70 zł podlega waloryzacji wskaźnikiem wynoszącym 104,24 proc. Wysokość emerytury po waloryzacji wynosi 1152,58 zł.

Przykład 13

Podwyższenie do świadczenia najniższego
Kwota emerytury kobiety, do ustalenia której uwzględniono 23 lata okresów składkowych, obliczona od podstawy wymiaru 967,89 zł, wynosi 1312 zł, a po ograniczeniu do 100 proc. podstawy wymiaru – na 28 lutego 2021 r. – wynosi 967,89 zł. Kwota 967,89 zł podlega waloryzacji od 1 marca 2021 r. wskaźnikiem waloryzacji wynoszącym 104,24 proc. Wysokość emerytury po waloryzacji od 1 marca 2021 r. wynosi 1008,93 zł. Emerytura ta podlega podwyższeniu do kwoty świadczenia najniższego w wysokości 1250,88 zł.
Kwota bazowa
O 1 marca 2021 r. kwota bazowa używana do obliczania przede wszystkim emerytur dla osób urodzonych przed 1949 r. wynosi 4512,41 zł. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w 2020 r. wyniosło 5167,47 zł, a kwota roczna za 2020 r. przyjmowana do ustalenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynosi 62 009,64 zł. Świadczenia obliczone przy zastosowaniu kwoty bazowej obowiązującej od 1 marca 2021 r. nie podlegają waloryzacji od 1 marca 2021 r.
Emerytury i renty z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, przyznawane na wniosek zgłoszony po 28 lutego 2021 r., są obliczane przy zastosowaniu kwoty bazowej 4512,41 zł.
Jeżeli osoba, która miała wcześniej ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy lub do świadczenia przedemerytalnego, zgłosi po 28 lutego 2021 r. wniosek o przyznanie emerytury, a podstawa wymiaru emerytury zostanie ustalona na nowo, świadczenie zostanie obliczone przy zastosowaniu kwoty bazowej obwiązującej od 1 marca 2021 r. i wynoszącej 4512,41 zł.
Taka sama zasada będzie obowiązywała w przypadku, gdy osoba, która miała wcześniej ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy lub do świadczenia przedemerytalnego przyznanego na podstawie przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, zgłosi przed 1 marca 2021 r. wniosek o przyznanie emerytury, do której prawo powstało po 28 lutego 2021 r. Podstawa wymiaru emerytury zostanie ustalona na nowo, świadczenie zostanie obliczone przy zastosowaniu kwoty bazowej obowiązującej od 1 marca 2021 r. i wynoszącej 4512,41 zł.
Rentę rodzinną przysługującą po osobie zmarłej przed 1 marca 2021 r., do której prawo powstało po 28 lutego 2021 r., oblicza się jako odpowiedni procent zwaloryzowanego świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu.
Renta rodzinna po osobie zmarłej po 28 lutego 2021 r., która nie miała ustalonego prawa do emerytury lub renty, stanowi odpowiedni procent świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu, obliczonego przy zastosowaniu kwoty bazowej wynoszącej 4512,41 zł.
Podstawę wymiaru rent inwalidów wojennych (wojskowych), do których prawo powstało po raz pierwszy po 28 lutego 2021 r., stanowi kwota 2862,25 zł.
Z kolei podstawę wymiaru renty rodzinnej po osobie zmarłej po 28 lutego 2021 r., która w dniu śmierci nie miała ustalonego prawa do renty inwalidy wojennego (wojskowego), stanowi kwota 2862,25 zł. Natomiast podstawę wymiaru rent rodzinnych po inwalidach wojennych (wojskowych), którzy w dniu śmierci mieli ustalone prawo do renty inwalidy wojennego (wojskowego), stanowi kwota 2862,25 zł. Nie ma tutaj znaczenia data przyznania tej renty.
Kwota świadczeń dla osób, które ukończyły 100 lat życia, po 28 lutego 2021 r. stanowi 4512,41 zł.
Jeżeli po 28 lutego 2021 r. emeryt lub rencista zgłosi wniosek o ponowne ustalenie podstawy wymiaru, to podstawa wymiaru świadczenia oraz jego wysokość zostanie ustalona przy zastosowaniu kwoty bazowej wynoszącej 4512,41 zł.
W przypadku gdy po 28 lutego 2021 r. osoba zgłosi wniosek o doliczenie okresu ubezpieczenia społecznego rolników, w tym także o doliczenie okresów ustawowego zwolnienia z opłacania składek, część składkowa oraz zwiększenie rolne zostaną obliczone z zastosowaniem kwoty emerytury podstawowej obowiązującej od 1 marca 2021 r., tj. kwoty 1013,63 zł.
Emerytura na nowych zasadach
Prawo do nowej emerytury powstaje z dniem osiągnięcia wieku emerytalnego, z tym że świadczenie przyznaje się nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. W przypadku tych emerytur prawo do świadczenia może powstać także np. w trakcie pobierania zasiłku chorobowego.
Nowa emerytura przysługuje ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r., którzy ukończyli minimalny wiek emerytalny, wynoszący co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn (art. 24 ust. 1 ustawy emerytalnej). Odmiennie zatem od rozwiązań obowiązujących wcześniej prawo do nowej emerytury uzależnione jest wyłącznie od osiągnięcia minimalnego wieku emerytalnego. Natomiast bez znaczenia dla ustalenia prawa do tej emerytury pozostaje okres pozostawania w ubezpieczeniu, a więc zarówno długość tego okresu (rok lub 20 lat), jak i tytuł ubezpieczenia (np. zatrudnienie lub prowadzenie pozarolniczej działalności).
Nową emeryturę uzyskają zarówno te osoby, które przystąpiły do jednego spośród otwartych funduszy emerytalnych (OFE), jak i te, które do takiego funduszu nie przystąpiły. Osobom będącym członkami OFE – z tytułu zgromadzonych w tych funduszach środków – przysługują okresowe emerytury kapitałowe.
Jakkolwiek zasady ustalania prawa do nowej emerytury i emerytury przysługującej osobom urodzonym przed 1 stycznia 1949 r., a szczególnie algorytm ustalania ich wysokości, znacznie różnią się od siebie, to jednak występują dwa elementy łączące te świadczenia. Wpływ na prawo i wysokość „starej emerytury” mają zawsze udowodnione okresy składkowe i nieskładkowe, natomiast na nowe emerytury wpływ tych okresów jest pośredni. Elementy te kształtują wysokość kapitału początkowego, będącego istotną częścią nowej emerytury większości ubezpieczonych, a od wymiaru udowodnionych okresów uzależnione jest podwyższenie nowej emerytury do kwoty świadczenia minimalnego (jeśli z wyliczenia będzie ustalona w niższej wysokości).
Wysokość najniższych emerytur i rent
• 1250,88 zł – emerytura, renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy oraz renta rodzinna
• 938,16 zł – renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy
• 1501,06 zł – renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową oraz renta rodzinna wypadkowa
• 1125,79 zł ‒ renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową ©℗
Wysokość dodatków
• 239,66 zł – dodatek pielęgnacyjny oraz dodatek za tajne nauczanie
• 450,44 zł – dodatek dla sieroty zupełnej
• 359,49 zł – dodatek pielęgnacyjny dla inwalidy wojennego z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji
• 239,66 zł – dodatek kombatancki, świadczenie pieniężne dla byłych żołnierzy-górników, maksymalne świadczenie pieniężne przysługujące osobom deportowanym
• 917,58 zł – dodatek pieniężny dla inwalidy wojennego
• 35,95 zł – dodatek kompensacyjny ©℗
Podwyższenie do najniższego świadczenia
Emerytura, której wysokość, wraz z ewentualnym zwiększeniem przysługującym za okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników, jest niższa od emerytury najniższej, podlega podwyższeniu do kwoty świadczenia najniższego, jeżeli:
  • mężczyzna – ukończył 65 lat życia i ma okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat,
  • kobieta – ukończyła 60 lat życia i ma okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat, przy czym okresy nieskładkowe przyjmuje się w wymiarze nieprzekraczającym 1/3 udowodnionych okresów składkowych.
Przy ustalaniu podwyższenia do kwoty świadczenia najniższego okresy składkowe przebyte po 31 grudnia 1998 r. za miesiące, w których składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe zostały opłacone od podstawy wymiaru niższej od kwoty minimalnego wynagrodzenia pracowników, ZUS uwzględnia w części odpowiadającej proporcji do najniższego wynagrodzenia. Zasada ta ma również zastosowanie do ubezpieczonych, którzy z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej opłacali składkę od podstawy wymiaru niższej od minimalnego wynagrodzenia.
Za świadczenia podlegające waloryzacji uważa się emeryturę ustaloną wraz ze zwiększeniem z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników, uwzględnionym w części emerytury obliczonej według zreformowanego systemu, a także ze zwiększeniem lub częścią składkową uwzględnionymi w części emerytury.
Jeżeli emerytura obliczona według zreformowanych zasad jest wypłacana łącznie z okresową emeryturą kapitałową, to każde z tych świadczeń zostanie podwyższone zgodnie z zasadami waloryzacji. Jeżeli suma w ten sposób podwyższonych świadczeń jest niższa od kwoty najniższej emerytury obowiązującej od 1 marca 2021 r., a ubezpieczony spełni warunki do takiego podwyższenia, to emeryturę obliczoną według zreformowanych zasad podwyższa się do kwoty najniższego świadczenia. przykłady 14, 15

Przykład 14

Okresowa emerytura kapitałowa
Emerytura obliczona 28 lutego 2021 r. na podstawie zreformowanych zasad wyniosła 1239 zł, a okresowa emerytura kapitałowa 55 zł. Łączna kwota emerytury na 28 lutego 2021 r. to 1294 zł. Emerytura z FUS od 1 marca 2021 r. wynosi 1291,53 zł (1239 zł x 104,24 proc.), a okresowa emerytura kapitałowa 57,33 zł (55 zł x 104,24 proc.). Łączna kwota świadczeń od 1 marca 2021 r. wynosi 1348,86 zł.

Przykład 15

Zbyt mały staż
Emerytura obliczona 28 lutego 2021 r. według zreformowanych zasad wynosi 450 zł, a okresowa emerytura kapitałowa 38 zł. Nie zostały spełnione warunki do podwyższenia emerytury do kwoty najniższej emerytury, ponieważ ubezpieczony nie legitymuje się co najmniej 25-letnim okresem składkowym i nieskładkowym. Łączna kwota emerytur wynosi 488 zł. Emerytura z FUS od 1 marca 2021 r. wynosi 469,08 zł (450 zł x 104,24 proc.), a okresowa emerytura kapitałowa 39,61 zł (38,00 zł x 104,24 proc.). Łączna kwota świadczeń od 1 marca 2021 r. wynosi 508,69 zł.
Inne świadczenia
Jeżeli prawo do renty rodzinnej po osobie zmarłej przed 1 marca 2021 r. powstało po 28 lutego 2021 r., to rentę rodzinną ustala się jako odpowiedni procent zwaloryzowanej emerytury, która przysługiwałaby zmarłemu. Ustalenie wysokości renty rodzinnej w taki sposób następuje niezależnie od tego, czy przysługuje ona po emerycie, czy też po osobie, która nie miała ustalonego prawa do świadczenia.
Rentę rodzinną po osobie zmarłej po 28 lutego 2021 r., która miała prawo do emerytury przed 1 marca 2021 r., oblicza się jako odpowiedni procent zwaloryzowanego świadczenia zmarłego.
Od 1 marca 2021 r. kwota odpowiadająca 20-krotności kwoty dodatku pielęgnacyjnego wynosi 4793,20 zł.
Emerytury pomostowe oraz nauczycielskie świadczenia kompensacyjne waloryzuje się poprzez podwyższenie kwoty tych świadczeń w wysokości przysługującej 28 lutego 2021 r. wskaźnikiem waloryzacji wynoszącym 104,24 proc.
Jeżeli emerytura pomostowa lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne zostały wcześniej podwyższone do kwoty świadczenia najniższego, to ich waloryzację przeprowadza się w ten sposób, że najpierw waloryzuje się kwotę wyliczoną faktycznie, a następnie podwyższa się ją do kwoty świadczenia najniższego.
Od 1 marca 2021 r. kwota najniżej emerytury pomostowej oraz kwota najniższego świadczenia kompensacyjnego równa jest kwocie najniżej emerytury.
Rentę rodzinną po osobie zmarłej po 28 lutego 2021 r., która miała ustalone prawo do emerytury pomostowej przed 1 marca 2021 r., oblicza się jako odpowiedni procent zwaloryzowanego świadczenia.
Renty socjalne
Przyznana przed 1 marca 2021 r. renta socjalna podlega podwyższeniu do kwoty 1250,88 zł. Jest to 100 proc. kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Od 1 marca 2021 r. kwota renty socjalnej przysługująca osobie tymczasowo aresztowanej lub odbywającej karę pozbawienia wolności wynosi 625,44 zł, co stanowi 50 proc. renty socjalnej.
W przypadku zbiegu uprawnień do renty socjalnej z uprawnieniem do renty rodzinnej kwota renty socjalnej zostanie obniżona od 1 marca 2021 r. tak, aby łączna kwota obu świadczeń nie przekraczała 200 proc. kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, tj. kwoty 2501,76 zł.
Z kolei kwota obniżonej renty socjalnej nie może być niższa niż 10 proc. kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, tj. 125,09 zł.
Od 1 marca 2021 r. renta socjalna nie przysługuje, jeżeli kwota renty rodzinnej przekracza 2501,76 zł.
Świadczenia pieniężne dla ofiar działań wojennych
Przyznawane przed 1 marca 2021 r. świadczenie pieniężne dla cywilnych niewidomych ofiar działań wojennych podlega podwyższeniu do kwoty renty socjalnej, tj. do 1250,88 zł.
Świadczenie pieniężne dla cywilnych niewidomych ofiar działań wojennych przyznawane na wniosek zgłoszony po 28 lutego 2021 r. wynosi 1250,88 zł.
Kwota tego świadczenia przysługująca osobie pobierającej emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy, rentę rodzinną, rentę socjalną, uposażenie wypłacane członkom rodziny sędziego lub prokuratora bądź też świadczenia o charakterze rentowym z instytucji zagranicznej wynosi 625,44 zł (50 proc. z kwoty 1250,88 zł).
Zasiłki przedemerytalne i świadczenia przedemerytalne
Świadczenia i zasiłki przedemerytalne podlegają waloryzacji od 1 marca 2021 r., przy czym świadczenia przedemerytalne ustalone w kwocie ryczałtowej wynoszącej na 28 lutego 2021 r. 1210,99 zł podlegają podwyższeniu do 1262,34 zł. Natomiast świadczenia przedemerytalne przyznawane na wniosek zgłoszony po 28 lutego 2021 r. zostaną ustalone w wysokości 1262,34 zł.
Wysokość świadczenia przedemerytalnego przyznawanego osobie uprawnionej wcześniej do renty z tytułu niezdolności do pracy nie może być wyższa od kwoty ostatnio otrzymywanej renty z tytułu niezdolności do pracy.
Od 1 marca 2021 r. kwota zasiłku i świadczenia przedemerytalnego obniżonego w wyniku osiągania przychodu nie może być niższa niż 631,17 zł.
W roku rozliczeniowym od 1 marca 2021 r. do 28 lutego 2022 r. świadczenie przedemerytalne i zasiłek przedemerytalny podlegają zawieszeniu, jeśli kwota przychodu osiąganego przez świadczeniobiorcę przekracza 3617,30 zł miesięcznie.
Świadczenie przedemerytalne i zasiłek przedemerytalny ulegają zmniejszeniu, jeżeli kwota przychodu osiąganego przez świadczeniobiorcę przekracza w roku rozliczeniowym od 1 marca 2021 r. do 28 lutego 2022 r. kwotę 1291,90 zł miesięcznie, a nie przekracza 3617,30 zł miesięcznie.
Rodzicielskie świadczenie uzupełniające
Tak zwana emerytura matczyna, czyli rodzicielskie świadczenie uzupełniające, przyznana przed 1 marca 2021 r. osobie nieuprawnionej do emerytury lub renty, podlega podwyższeniu od 1 marca 2021 r. do 1250,88 zł, tj. do kwoty najniższej emerytury.
Rodzicielskie świadczenie uzupełniające przyznane przed 1 marca 2021 r. i ustalone w wysokości niższej od najniższej emerytury obowiązującej 28 lutego 2021 r., pobierane wraz z emeryturą lub rentą, podlega podwyższeniu od 1 marca 2021 r. w taki sposób, aby łączna kwota rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego i pobieranej emerytury lub renty ustalonej w wyniku waloryzacji wyniosła nie więcej niż 1250,88 zł.
Świadczenie przyznawane na wniosek zgłoszony po 28 lutego 2021 r. osobie nieuprawnionej do emerytury lub renty ustala się w kwocie nie wyższej niż 1250,88 zł. Natomiast to przyznawane po 28 lutego 2021 r. i ustalone w wysokości niższej od najniższej emerytury, pobierane wraz z emeryturą lub rentą, podlega ustaleniu w taki sposób, aby łączna kwota rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego i pobieranej emerytury lub renty wyniosła nie więcej niż 1250,88 zł.
Kwoty maksymalnego zmniejszenia oraz potrąceń
Przeciętne wynagrodzenie miesięczne w IV kwartale 2020 r. wyniosło 5457 zł 98 gr. W związku z tym od 1 marca 2021 r. zmienią się dopuszczalne kwoty dodatkowych przychodów osiąganych przez emerytów i rencistów i będą wynosić:
  • 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego – 3820,60 zł,
  • 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego – 7095,40 zł.
Przychody między kwotą 3820,60 zł a 7095,40 zł powodują zmniejszenie emerytury lub renty maksymalnie o kwotę 646,67 zł, a w przypadku renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba, kwota maksymalnego zmniejszenia wynosi 549,71 zł.
Zasady zawieszenia lub zmniejszenia emerytur i rent dotyczą części uzupełniającej rent rolniczych z tytułu niezdolności do pracy, rent rodzinnych oraz emerytur rolniczych z art. 19 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (tzw. wcześniejszych) i okresowych emerytur rolniczych. Bez względu na wysokość osiąganego przychodu nie podlegają zawieszeniu ani zmniejszeniu świadczenia osób, które mają ustalone prawo do emerytury rolniczej i osiągnęły powszechny wiek emerytalny. Świadczeniobiorcy, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn), mogą dorabiać bez ograniczeń.
1 marca 2021 r. zmieniły się także kwoty maksymalnego zmniejszenia świadczeń w przypadku przekroczenia przez świadczeniobiorcę, który nie osiągnął jeszcze wieku emerytalnego, limitu przychodu wynoszącego 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia.
Kwoty maksymalnego zmniejszenia wynoszą obecnie:
  • 646,67 zł – dla emerytur i rent z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
  • 485,04 zł – dla rent z tytułu częściowej niezdolności do pracy,
  • 549,71 zł – dla rent rodzinnych, do których uprawniona jest jedna osoba.
W marcu zwiększają się także kwoty wolne od potrąceń i egzekucji określone w art. 141 ustawy emerytalnej. Ulegają one zwiększeniu o wskaźnik waloryzacji.
Świadczenie uzupełniające
Nie podlega corocznej waloryzacji na zasadach przewidzianych dla emerytur i rent świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Jednak na mocy zmian dokonanych ustawą nowelizacyjną od 1 marca 2021 r. łączna kwota świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych, stanowiąca miesięczny próg uprawniający do świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, została podwyższona z 1700 zł do 1772,08 zł.
Od 1 marca 2021 r. wysokość świadczenia uzupełniającego ustala się jako różnicę między limitem świadczeniowym, tj. 1772,08 zł, a łączną kwotą świadczeń, przy czym wysokość świadczenia uzupełnianego nie może być wyższa niż 500 zł. przykłady 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24

Przykład 16

Maksymalnie 500 zł
Od września 2020 r. osoba uprawniana do emerytury w wysokości 1200 zł była uprawniona do świadczenia uzupełniającego w wysokości 500 zł. W wyniku waloryzacji emerytura została podwyższona do 1250,88 zł. Wysokość świadczenia uzupełniającego dla tej osoby wynosi 500 zł, bo różnica między limitem świadczeniowym 1772,08 zł a kwotą świadczenia 1250,88 zł wynosi 521,20 zł. Osobie tej przysługuje świadczenie uzupełniające w wysokości 500 zł.

Przykład 17

Poniżej limitu
Od lipca 2020 r. osoba uprawniona do emerytury w kwocie 1400 zł była również uprawniona do świadczenia uzupełniającego w kwocie 300 zł. W wyniku waloryzacji emerytura wzrosła do kwoty 1459,36 zł. Osobie tej od 1 marca 2021 r. przysługuje świadczenie uzupełniające w kwocie 312,72 zł, bo różnica między limitem świadczeniowym a wysokością zwaloryzowanej emerytury wynosi 312,72 zł.

Przykład 18

Świadczenie ze środków publicznych
Od grudnia 2020 r. emeryt uprawniony do emerytury w wysokości 1200 zł był jednocześnie uprawniony do świadczenia finansowanego ze środków publicznych w wysokości 170 zł, łączna suma świadczeń wynosiła zaś 1370 zł. Emeryt otrzymywał świadczenie uzupełniające w kwocie 330 zł. W wyniku waloryzacji emerytura wzrosła do wysokości 1250,88 zł. Wysokość świadczenia finansowanego ze środków publicznych się nie zmieniła. Łączna kwota przysługujących świadczeń wynosi od 1 marca 2021 r. 1420,88 zł (1250,88 zł + 170 zł). Osobie tej od 1 marca 2021 r. przysługuje świadczenie uzupełniające w wysokości 352,00 zł, bo różnica między progiem uprawniającym do świadczenia uzupełniającego a łączną kwotą świadczeń (1772,08 zł – 1420,88 zł) wynosi 351,92 zł.

Przykład 19

Wniosek za kilka miesięcy
W czerwcu 2021 r. wniosek o świadczenie uzupełniające zgłosi osoba uprawniona do emerytur z FUS w wysokości 734,00 zł. Spełni ona wszystkie warunki do przyznania świadczenia uzupełniającego w kwocie 500 zł.

Przykład 20

Renta rodzinna zbyt wysoka
W maju 2021 r. wniosek o świadczenie uzupełniające złożyła osoba uprawniona do renty rodzinnej w wysokości 1867,29 zł. Wysokość renty rodzinnej przekracza kwotę 1772,08 zł, a zatem wnioskodawczyni nie spełni warunków do świadczenia uzupełniającego.

Przykład 21

Dodatek mieszkaniowy
W kwietniu 2021 r. osoba uprawniona do emerytury w wysokości 1250,88 zł oraz do dodatku mieszkaniowego w kwocie 200 zł zgłosi wniosek o świadczenie uzupełniające. Osoba ta spełni wszystkie warunki wymagane do przyznania świadczenia uzupełniającego. Łączna kwota świadczeń wynosi 1450,88 zł, w związku z czym przyznane świadczenie uzupełniające będzie wynosiło 322 zł (1772,08 zł – 1450,88 zł = 321,20 zł).

Przykład 22

Niezdolność do samodzielnej egzystencji
W styczniu 2021 r. wniosek o świadczenie uzupełniające złożyła osoba uprawniona do emerytury w wysokości 1672,30 zł. Podczas badania przeprowadzonego w marcu 2021 r. lekarz orzecznik ZUS stwierdził, że ubezpieczona jest niezdolna do samodzielnej egzystencji od 1 marca 2021 r. Od 1 marca 2021 r. wysokość emerytury wynosi 1743,21 zł. W takim przypadku świadczenie uzupełniające zostanie przyznane od 1 marca 2021 r. w wysokości 28,87 zł.

Przykład 23

Świadczenie przyznane wstecznie
Od grudnia 2020 r. osoba uprawniona jest do emerytury w kwocie 1300 zł, od 1 marca 2021 r. – w kwocie 1355,12 zł. Emerytka zgłosi w lipcu 2021 r. wniosek o świadczenie uzupełniające wraz z oświadczeniem ERO. Prawo do świadczenia uzupełniającego przyznano od momentu przyznania emerytury, tj. od grudnia 2020 r. Osoba ta będzie miała ustalone świadczenie uzupełniające za okres od 1 grudnia 2020 r. do 28 lutego 2021 r. w kwocie 400 zł miesięcznie (różnica między 1700 zł a emeryturą 1300 zł). Od 1 marca 2021 r. świadczenie uzupełniające przysługuje w kwocie 416,96 zł (różnica pomiędzy limitem świadczeniowym 1772,08 zł a wysokością zwaloryzowanej emerytury 1355,12 zł).
W wyniku waloryzacji kwota emerytury przysługującej osobie uprawnionej do świadczenia uzupełniającego w wysokości ustalonej od 1 marca 2020 r. w kwocie 350 zł wzrosła z 1350 zł do 1407,24 zł. Od marca 2021 r. świadczenie uzupełniające ulega ponownemu obliczeniu i wynosi 364,84 zł (1772,08 zł – 1407,24 zł).
Jeżeli organ rentowy przed 1 marca 2021 r. wydał decyzję o odmowie prawa do świadczenia uzupełniającego lub wstrzymaniu wypłaty świadczenia uzupełniającego w związku z ustaniem prawa do tego świadczenia z uwagi na to, że łączna kwota świadczeń przekraczała 1772,08 zł, to ustalenie prawa do świadczenia uzupełniającego możliwe jest wyłącznie na wniosek osoby zainteresowanej. W takim przypadku nie ma podstaw do ustalenia prawa do świadczenia uzupełniającego z urzędu. przykład 24

Przykład 24

Konieczny wniosek
Organ rentowy od grudnia 2020 r. przyznał świadczenie uzupełniające osobie uprawnionej do emerytury w wysokości 1000 zł. Świadczenie uzupełniające ustalono na kwotę 500 zł. W lutym 2021 r. uprawniony poinformował organ rentowy, że ma prawo do dodatku mieszkaniowego w kwocie 702 zł. Łączna kwota świadczeń wynosiła więc 1702 zł. Począwszy od lutego 2021 r., prawo do świadczenia uzupełniającego zostało wstrzymane. W marcu 2021 r. limit świadczeniowy wynosi 1772,08 zł. Emerytura po waloryzacji wynosi 1042,40 zł. Łączna kwota świadczeń wynosi 1744,40 zł (1042,40 zł + 702 zł). W związku z tym osoba zainteresowana spełnia warunki do świadczenia uzupełniającego. Jednak, żeby je otrzymać, musi złożyć wniosek.
Działacze opozycji i represjonowani
Wysokość miesięcznego progu uprawniającego do świadczenia wyrównawczego przysługującego działaczom opozycji antykomunistycznej oraz osobom represjonowanym z powodów politycznych wzrasta z 2400 zł do 2501,76 zł. Oznacza to, że świadczenie wyrównawcze przysługuje działaczom opozycji antykomunistycznej oraz osobom represjonowanym z powodów politycznych pobierającym emeryturę lub rentę inwalidzką albo rentę z tytułu niezdolności do pracy w kwocie niższej niż 2501,76 zł.
Przy ustalaniu wysokości emerytury lub renty dla celów ponownego ustalenia wysokości świadczenia wyrównawczego uwzględnia się wysokość zwaloryzowanych świadczeń oraz ewentualnych innych świadczeń mających wpływ na prawo i wysokość świadczenia wyrównawczego, np. emerytura wypłacana KRUS, kwoty wypłacane przez zagraniczne instytucje właściwe do spraw emerytalno-rentowych. przykłady 25, 26

Przykład 25

Świadczenie w wysokości różnicy
Działacz opozycji antykomunistycznej uprawniony jest do emerytury w wysokości 1100 zł oraz do świadczenia wyrównawczego w wysokości 1300 zł. Od 1 marca 2021 r. emerytura została podwyższona do kwoty 1146,64 zł. Świadczenie wyrównawcze przysługuje od 1 marca 2021 r. w wysokości różnicy między kwotą progu uprawniającego do świadczenia a kwotą emerytury (2501,76 zł ‒ 1146,64 zł), tj. w wysokości 1355,12 zł.

Przykład 26

Emerytura z dwóch źródeł
Emerytka pobiera świadczenia zarówno z ZUS, jak i z KRUS. Organ rentowy ZUS ze zreformowanego systemu emerytalnego wypłaca emeryturę, której wysokość na 28 lutego 2021 r. wynosi 400 zł, a KRUS wypłaca emeryturę rolniczą w wysokości 1200 zł. Suma tych świadczeń wynosi 1600 zł.
Świadczenie wyrównawcze przysługiwało w wysokości 800,00 zł (2400 zł – 1600 zł). Emerytura z ZUS od 1 marca 2021 r. wynosi po waloryzacji 416,96 zł, a emerytura rolnicza 1250,88 zł. Łączna kwota świadczeń wynosi 1667,84 zł. Świadczenie wyrównawcze będzie przysługiwało w kwocie stanowiącej różnicę między progiem 2501,76 zł a łączną kwotą świadczeń 1667,84 zł, a więc w kwocie 833,92 zł.
Jeżeli przed 1 marca 2021 r. organ rentowy wydał decyzję o odmowie prawa do świadczenia wyrównawczego albo o wstrzymaniu wypłaty świadczenia wyrównawczego w związku z ustaniem prawa tego świadczenia z powodu przekroczenia łącznie 2399,99 zł, a od 1 marca 2021 r. łączna kwota świadczeń nie przekracza kwoty 2501,76 zł, to ustalenie prawa do świadczenia wyrównawczego możliwe jest tylko na wniosek osoby zainteresowanej.
Jakie świadczenia nie zostaną podwyższone
Do 1250,88 zł nie zostaną podwyższone:
• emerytury przyznane na podstawie art. 19 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (tzw. wcześniejsze emerytury rolnicze);
• świadczenia, których wypłata została zawieszona stosownie do art. 28 lub 34 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, tj. w związku z prowadzeniem działalności rolniczej lub osiąganiem przychodów z tytułu zatrudnienia;
• emerytura i renta z ubezpieczenia pobierane w zbiegu z emeryturą lub rentą z innego ubezpieczenia społecznego, jeżeli suma tych świadczeń przekracza kwotę najniższej emerytury pracowniczej (dotyczy również pobierania jednocześnie emerytur z ZUS i KRUS), z wyjątkiem renty rodzinnej wypłacanej w zbiegu z rentą socjalną;
• emerytury i renty wypłacane w wysokości pro-rata. ©℗
Emerytury rolnicze
Prezes KRUS komunikatem z 15 lutego 2021 r. ogłosił, że kwota rolniczej emerytury podstawowej od 1 marca 2021 r. wynosi 1013,63 zł – wzrosła ona o wskaźnik waloryzacji.
Waloryzacja emerytur i rent rolniczych polega na przemnożeniu kwoty emerytury podstawowej wynoszącej 1013,63 zł przez wskaźnik wymiaru ustalony indywidualnie dla każdego świadczenia, ale nie mniej niż o kwotę 50 zł.
Od 1 marca 2021 r. zostaną podwyższone (zwaloryzowane) wszystkie emerytury i renty rolnicze wypłacane na 28 lutego 2021 r.
Jeżeli świadczenie ustalone w sposób określony powyżej jest niższe od kwoty najniższej emerytury pracowniczej (od 1 marca 2021 r. 1250,88 zł), to podwyższa się je z urzędu do kwoty 1250,88 zł. ©℗